Ulûmü`l-Kur`an bağlamında Zerkeşî ve Suyûtî`nin mukayesesi

Abstract

Ulûmü'l-Kur'ân, Kur'ân'ı anlamak ve hayata geçirmek için Kur'ân'a çeşitli açılardan hizmet eden ilimlerdir. Üçüncü asırdan itibaren bu konuda eserler telif edilmiş ve günümüze kadar da süregelmiştir. Bunlar arasında birer mihenk taşı kabul edilen Zerkeşî ve Suyûtî'nin `Burhân` ve `Itkân` adlı eserleri Kur'ân ilimleri arasında ön plana çıkmış önemli çalışmalârdır.Tezde, Zerkeşî ve Suyûtî'nin hayatı, eserleri ve Kur'ân ilimleri hakkındaki görüşlerine yer verilerek bu görüşler mukayese edilip birbiriyle örtüşen ve ayrışan yönler incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Tezimiz üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Zerkeşî ve Suyûtî'nin hayatı, yaşadığı ortam ve eserleri, ikinci bölümde Ulûmü'l-Kur'ân'ın tanımı, doğuşu ve tedvin edilmesi, üçüncü bölümde ise Zerkeşî ve Suyûtî'nin Ulûmü'l-Kur'ân konularındaki görüşleri ile bu görüşlerin mukayese edilmesine yer verilmiştir. Zerkeşî ve Suyûtî, Memlükler Devleti'nin siyasal arenaya hakim olduğu dönemlerde yaşamışlardır. Memlükler Devleti'nin ilk yıllarında yer alân Zerkeşî ile devletin yıkılmaya yüz tuttuğu son dönemlere yetişen Suyûtî, İslamî ilimlerde önemli eserler vermişlerdir. Bu mümtaz şahsiyetlerin Ulûmü'l-Kur'ân konularında telif etmiş oldukları eserlerin günümüz tefsir meetodolojisine referans oldukları bilinmektedir. Kur'ân'ın daha iyi bir şekilde anlaşılabilmesi için tefsir illminin olmazları arasında yer alân Kur'ân İlimlerinin keyfîyeti çok önemlidir. Bu hususa katkı sağlamak amacıyla; Ulûmü'l-Kur'ân'da Zerkeşî-Suyûtî Mukayesesinin önemli olduğu düşüncesiyle böyle bir çalışma yapılmıştır.Tezimiz, Zerkeşî ve Suyûtî'nin Ulûmü'l-Kur'ân konularındaki görüşlerini mukayese etmeye yönelik olup, özellikle alânla ilgili kaynaklara müracaat edilerek konunun tahlil edilmesine çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler:Zerkeşî, Suyûtî, Ulûmü'l-Kur'ân, Mukayese.

Ulûmü'l-Kur'ân is sciences which serve to Kur'ân in different ways inorder to understand and actualise Kur'ân. Since the third century, works have been explained on the issue and have come until today. Among these works, `Burhan` and `Itkan` of Zerkeşî and Suyûtî are important works of Kur'ân science. In the thesis, Zerkeşî and Suyûtî's life, works, views about Kur'ân have been included and their differences and same ways were evaluated. The thesis consists of three main parts. In the fîrst part, Zerkeşî and Suyûtî's life, palâce and works, in the second part description of Ulûmü'l-Kur'ân, birth and codifîcation, in the third part, views about Ulûmü'l-Kur'ân and views' comparison are taking place. Zerkeşî and Suyûtî lived during the time when mamelukes controlled political arena. Zerkeşî who took place in the fîrst years of mamelukes, and Suyûtî who grew up in the last time of mamelukes wrote important islamic works of art. Works of art on the issues of Ulûmü'l-Kur'ân are references for today's explanation (comment) methodology. Kur'ân sciences are very important in terms of Kur'ân's being understood in a better way. This study has been done considering that comparasion of Zerkeşî-Suyûtî in Ulûmü'l-Kur'ân is very important to contribute to this issue. The thesis is towards comparing Zerkeşî and Suyûtî's views on Ulûmü'l-Kur'ân issues. Especially, concerned sources have been searched and analysed regarding the issue.Key words: Zerkeşî, Suyûtî, Qur'anic science, Comparasion.