TMS 2 stoklar standardı açısından üretim maliyetlerinin incelenmesi: Örnek bir uygulama

Abstract

Küreselleşme ile ortaya çıkan uluslararası ortak bir muhasebe dilinin oluşturulma zorunluluğundan dolayı muhasebe ve denetim alanında dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmek için ülkemizde de 2011 yılında Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu kurulmuştur. Bu kurum Uluslararası Muhasebe Standartlarına paralel Türkiye Muhasebe Standartlarının oluşturulması ve yayınlaması konusunda tek yetkili kurum haline getirilmiştir. Bu çalışmada; ulusal muhasebe standartlarının dünyada ve Türkiye'de oluşum ve uygulama süreci üzerinde durulmuş, TMS 2 Stoklar Standardının stokların maliyet unsurlarına, değerlemesine, maliyet yöntemlerine vb. çeşitli işlemlere yaklaşımları açıklanmış ve stok maliyet yöntemleri açısından Vergi Usul Kanunu ile TMS 2 Stoklar Standardı arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Vergi Usul Kanunu'nun önerdiği tam maliyet yöntemi ile TMS 2 Stoklar Standardının önerdiği normal maliyet yöntemi arasındaki mamul maliyetinin hesaplanma farklılıklarının ortaya konulması ve sonuçların vergi açısından incelenmesi bu çalışma ile amaçlanmıştır. Bu kapsamda Sivas'ta faaliyet gösteren bir üretim işletmesinde VUK'a göre hesaplanan mamul maliyetinin TMS 2'ye göre hesaplanmasında farklılıklar olup olmadığı ele alınmış, yöntemler arasındaki farklılığın birim ve toplam maliyete, gelir tablosu üzerindeki etkisine ve farklılığın ortaya çıkardığı ertelenmiş vergi konularına değinilmiştir. Sonuçta, normal maliyet yönteminde hesaplanan birim maliyetler dönem itibariyle tam maliyet yöntemine göre azalmış, dönem net kârı normal maliyet yönteminde tam maliyet yöntemine göre artış göstermiş ve normal maliyet yönteminin uygulanması ile işletmede Ertelenen Vergi Varlığı ortaya çıkmıştır. İşletmede eksik kapasite ile çalışılması halinde TMS 2 Stoklar Standardı çerçevesinde hesaplanan maliyetlerin daha gerçeğe yakın sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: TMS 2, Maliyet Hesaplama Yöntemleri, Normal Maliyet, Tam Maliyet, Stok

Due to the necessity of establishing an international accounting language emerging from globalization, the Public Oversight, Accounting and Auditing Standards Institution was established in 2011 in our country in order to closely monitor developments in the field of accounting and auditing. This institution has been made as the sole authority for the creation and publication of Turkish Accounting Standards in parallel with International Accounting Standards. In this study; establishment and process of national accounting standards in the world and in Turkey were emphasized, approach of IAS 2 Stocks Standard to the cost elements of stocks, valuation, cost methods and etc. was explained and the differences between the Tax Procedure Law and the IAS 2 Inventories Standard are examined in terms of stock costing methods. It is aimed in this study to reveal the calculation differences between the full cost method proposed by the Tax Procedure Law and the normal cost method proposed by the IAS 2 Inventory Standard and to investigate the results in terms of tax. In this context, it is discussed whether there are any differences in the calculation of product cost calculated according to IAS 2 in a manufacturing business operating in Sivas according to IAS 2, and the effect of the difference between the methods on unit and total cost and income table and deferred tax issues in which difference arises were discussed. In the results, the unit costs calculated in the normal cost method decreased according to the full cost method in the period, the net profit in the normal cost method increased compared to the full cost method and the Deferred Tax Asset occurred in the business by the implementation of the normal cost method. In case of working with incomplete capacity in the business, it was determined that the costs calculated within the framework of IAS 2 Inventories Standard gave more realistic results. Keywords: IAS 2, Cost Calculation Methods, Normal Cost, Full Cost, Stock