Çanakkale`deki küçük ve orta boy işletmelerin ekonomik açıdan değerlendirilmesi

Abstract

IX ÖZET 21. yüzyılın eşiğinde, dünyada meydana gelen hızlı değişim sonucu, ekonomik anlamda ülkeler arasında yeni bloklar meydana gelmektedir. Bu blokların dışında kalan ülkeler ekonomik sorunlarını kendi başlarına çözemediklerinden sıkıntılarla karşı karşıya kalmaktadırlar. İkinci Dünya Savaşı sonrası meydana gelen teknolojik gelişmeler sonunda büyük işletmeler ekonomik hayatta küçük işletmelerin yerini almışsa da, zamanla hantallaşan yapılan yeni teknolojileri uygulamalarına engel olmuş ve 1970'li yıllardan itibaren küçük işletmelerin önemi artmıştır. 1980'li yıllarda ölçek ekonomilerinin yerini çeşit ekonomileri almaya başlamış, 1990'lı yıllara kadar küçük işletmelerin yarattığı katma değer, ihracat ve istihdamda artışlar devam etmiştir. 1990 yılından itibaren istihdamdaki düşüşe karşı, yaratılan katma değer ve ihracatta artışlar devam etmiştir. Türkiye'de Ahilik ve Loncalar şeklinde ilk örgütlerini kuran küçük işletmeler tanzimat sonrası kendilerini koruyamamış ve çözülmeye başlamışlardır. Cumhuriyetin kurulmasından sonra uygulanan devletçi sistemde de gelişme imkanı bulamayan küçük işletmeler, 1980 ekonomik istikrar tedbirlerinden sonra sanayide bir gelişme gözlenmiş, buna paralel olarak da KOBİ'lerin önemi artmıştır. Marmara Bölgesi sanayi işletmelerinin en yoğun olduğu bölgemizdir. 742257 adet işyeri sayısıyla %38'lik bir paya sahiptir. İstihdamın %48'ini, yaratılan katma değerin %64'ünü bu bölgemiz sağlamakta ve bölgeler arasında ilk sırayı almaktadır. Marmara Bölgesinde yer alan Çanakkale ilinde ise sanayileşmenin geliştiğini söylemek mümkün değildir. İlde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletme sayısı yaklaşık 1 1480 civarında olup, istihdamın %36'sı KOBİ'lerce karşılanmaktadır.X Dünyadaki bütün ülkelerde KOBİ'ler ekonominin bel kemiğini oluşturmaktadır. Dünyada küçük işletmelerin büyük işletmelere oranının %95 olması bu işletmelerin önemini ortaya koymaktadır. KOBİ'lerin istihdam, sanayi sektörüne eleman yetiştirilmesi, gelir dağılımının dengelenmesi, rekabetin korunması, sosyal bansın korunması, yeni girişimlerin ekonomiye kazandırılması ve bölgeler arası dengesizliğin giderilmesi gibi pek çok faydasının yanısıra, emek- yoğun işletmeler olmaları, teknolojilerinin eski olması gibi dezavantajları da vardır. KOBİ'ler amaçlarına ulaşabilmek için bir dişi faaliyeti yerine getirmek zorundadırlar. KOBİ'ler bu işlevlerini yerine getirirken, fizibilite etüdünden itibaren devlet kuruluşlarıyla ilişki halindedirler. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin payım ve etkinliğini arttırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun bir biçimde gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş olan KOSGEB, KOBİ'lere her türlü danışmanlık hizmeti sunmaktadır. KOBİ'lerin vergi ve benzeri işlemler nedeniyle maliye teşkilatı ile, yanlarında çalıştırdıkları personel ve sahip/ortaklarının sigortalık işlemleri nedeniyle SSK ve Bağ-Kur ile ilişkileri bulunmaktadır. Gümrük Birliğinin gerçekleşmesiyle birlikte Türkiye'ye bir dizi sorumluluklar yüklenecektir. Gümrük Birliğinin başarısı için KOBİ'lere yönelik bir dizi önlem alınması gerekmektedir. KOBİ'lerin ihracatlarını arttırmaları için desteklenmeleri gerekmektedir. KOBİ'ler faaliyetleri süresince pek çok sorunla da mücadele etmektedirler. Mevzuatın karmaşık ve bürokrasinin gereğinden fazla olması, mevzuatta sık sık değişiklikler yapılması KOBİ'lerin en çok zorlandıklarıXI konulardır. KOBİ'lerin sahiplik ve yöneticiliğin aynı kişide toplanması, yöneticilerin ve personelin eğitimsiz oluşu, kurumsallaşmanın yaygın olmaması, yönetim ve organizasyon eksikliği gibi sorunlarda yönetim sorunları olarak sayılabilir. KOBİ'lerin yetersiz sermaye ile işe başlamaları ileride finansman sorunu yaşamalarına, finansal imkanlarının sınırlı olması hammadde temini ve üretim sorunlarına, pazarlama araştırmasına gereken önemin verilmemesi pazarlama sorunu yaşamalarına neden olmaktadır. Yapılan araştırma sonucunda, Çanakkale'deki KOBİ'lerin ülkemizdeki diğerlerinden pek farklı olmayan bir dizi sorunla karşı karşıya oldukları ortaya çıkmıştır. Bu sorunların aşılabilmesi için genel ve bölgesel plan ve programlarla çözümlenmesi gerekmektedir.

XII THE SUMMARY In the beginning of the 21 st century, new blocks have appeared between the countries in the meaning of economy, because of quick changes in the world. The countries which are outside of these blocks, can not solve their problems with their own efforts, so they come face to face with distresses. As a result of technological improvements, which appeared after the end of World War, II big administrations took place of small ones, in an economic life. But their structures became clumsy, and these clumsy structures did not let them appreciate new technologies. So the importance of small administrations have became clear since the 1970's. Assortment economies had became important instead of Scales economies in 1980's. Increasing numbers in supplementary worth, export and employing which are created by small administrations had occurred till 1990. Although decreasing of employing was seen, increasing in supplementary worth and export continued. Small management's established their, first organisations in the names of Ahilik (Brotherhood in a religious fraternity or trade guide) and Loncalar (corporations) but they could not protect their structures and they began to deprave after the Tanzimat (the political reforms of Abdiilmecid in 1939 and the period following). The small management's could not find an opportunity to develop themselves during the state control period in the Republic. Development had been seen in industry after the Precaution of Economical Stabilisation in 1980, therefore the importance of KOBİ ( Small and Medium Management's) had increased. The Marmara Region is our most industrialised region. There are 74.257 management's in this region, therefore the Marmara region has %38 of all management's in Turkey. %48 of employment and %64 ofXIII supplementary worth are obtained in this region. These numbers make it the biggest economical region of the Turkey. Although Çanakkale is in The Marmara Region, it is impossible to say that, there is an industrial improvement in Çanakkale. The number of small and medium management's, which operate in Çanakklae is about 1.180 and %36 of employment is provided by KOBl. All KOBl' s which are all over the word, manage the backbone of the economy and %95 of the world economy consists of the big management's and only %5 of it make clear the importance of the small management's. KOBİ's provide many advantages to economy. For example; providing the balance if income, protection of competition. Protection of social harmony and protection of stability between regions, but on the other hand, they have some disadvantages. For example; being management's of intensive labour and having old technologies. For KOBİ's to achieve their goals, they have to perform some activities when they are carrying out their functions, they have to liqise with the State authorities from the feasibility report stage. KOSGEB (The Head Of Support And Development for Small and Medium Management's) was founded to increase KOBİ's profits and effectiveness, level and strength of competition. It was also founded to realise integration in industry by way of economical development KOSGEB also office KOBİ's all kind of advisory services. Because KOBİ's are connected to Revenue Organisations through their tax and similar works, personal and owners/partners, who work in management's are attached to S.S.K. (Social Security Association) and Bağ- Kur (Social Security for Independent Traders). Turkey will have some responsibilities after the Customs Union, For KOBİ's to succeed in the Customs Union some precaution must be done. And KOBİ's must be supported to increase their exports. KOBİ's fight with many problems during their activities. We can show as examples of problems; complex Regulations, more than enoughXIV bureaucracy and so many changes, in regulations and also we can say both the owner and manager of KOBİ's is same person and lock of education for directors and personal and insufficiency managing and organisation. KOBİ's start with insufficient capital to work on these cavse to finansal problems. Because of their limited financial ability, they came face to face with raw material problems and production problems. And lastly they don't pay attention to marketing research and so they have marketing problems. Researches show that, KOBİ's which are operating in Çanakkale have about same problems with the other KOBİ's are in all around the Turkey. İn order to solve these problems, general and regional plans and programmes should be improved.