İlköğretim dördüncü sınıfta fen bilimleri dersinde üstbiliş stratejilerine dayalı öğretim uygulamasının, öğrenci erişilerine etkisi

Abstract

İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersinde `Vücudumuz Bilmecesini Çözelim Ünitesinin kazanımları` ile ilgili akademik düzeylerini belirleme ve bu düzeylerini geliştirmede `Üstbiliş stratejilerine dayalı fen bilimleri öğretimi programı` nın etkisinin sınandığı bu araştırma `Kontrol Gruplu Öntest ve Sontest Modele` dayalı yarı deneysel bir çalışmadır. Fraenkel ve Wallen'e (2006) göre deneysel araştırmalar bir değişkenin etkilerini gözlemek için kullanılabilecek ve neden-sonuç ilişkilerini test edebilecek en geçerli, güvenilir yoldur.Bu araştırmanın çalışma grubu (deney ve kontrol grupları) Afyonkarahisar İli, Sandıklı İlçesi'nde kolay erişim göz önünde bulundurularak, rastgele seçilen bir ilkokulda, 2014-2015 eğitim-öğretim yılları arasında eğitimine devam eden 4.sınıf 3 farklı şubeden yine rastgele seçilen 25 deney grubu, 20 + 22 kontrol grubu öğrencilerinden oluşmaktadır.Bu çalışmada deney grubuna, üstbiliş stratejilerine dayalı fen bilimleri öğretimi programı uygulanmıştır. Yapılan bu uygulama sekiz hafta ve 24 ders saati sürmüştür. Deney ve kontrol gruplarına ilk olarak araştırmacı tarafından geliştirilerek, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan 30 soruluk fen bilimleri erişi testi ve Akınoğlu (2001) tarafından geliştirilen `Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tutum Ölçeği` öntest olarak uygulanmıştır. Süreci takip eden sekiz haftanın ardından aynı erişi testi ve Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tutum ölçeği son test olarak uygulanmıştır. Son test uygulamasından dört hafta sonra aynı erişi testi tekrar uygulanarak kalıcılık tespit edilmiştir. Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlara göre; öntest puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır; uygulanan öğrenme stratejileri öğretimi öğrencilerin fen bilimleri başarılarını artırmıştır; kalıcılık testi sonuçları hem deney hem de kontrol gruplarında anlamlı bir şekilde farklılaşmıştır; strateji öğretimi öğrencilerin erişi düzeyini anlamlı bir şekilde ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarını olumlu bir şekilde artırmıştır.Anahtar Kelimeler: Bilgiyi işleme modeli, biliş ötesi, deneysel desen, fen bilimleri,kalıcılık, sınıf öğretmenliği, tutum, üstbiliş, yürütücü biliş.

The survey, in which 4th grade students were tested in a lesson in order to determine their academic levels regarding the acquirements of the lesson unit called 'Let's sort out the puzzle of our body' and the effects of 'the Scientific Teaching Program based on Megacognitive Strategies', is a semi-experimental study based on the 'Control Grouped Pretest and Posttest Model'. According to Fraenkel ve Wallen (2006) experimental researches are the most valid and reliable ways to observe the effects of the variable and to test the cause and effect relationships.The Working Group (Experiment and Control Groups) in this research is comprised of 25 randomly selected experiment group and 20 + 22 control group students from three different branches in 4th grade who have also been selected randomly from a Primary School in the district of Sandıklı, the Province of Afyonkarahisar in the 2014-2015 Academic Year by taking into consideration of the fact that it is easy to reach that school. In this study a Scientific Teaching Program based on Megacognitive Strategies was implemented to the Experiment Group. This application which was carried out has lasted eight weeks and 24 lesson periods. At first a 30-question data test, whose validity and reliability studies were performed after being developed by a researcher, and an attitude scale test regarding Science lesson which was developed by Akınoğlu (2001) have been conducted on experiment and control groups as pretest. After eight weeks following the process, the same data test and the attitude scale test regarding Science lesson have been conducted as the posttest. Four weeks after the posttest application, the same data test was reconducted so that its persistence could be determined. According to the results obtained from the research findings; a remarkable difference could not be found statistically between pretest point averages; teaching of the learning strategies which was conducted has increased students' achievements in Science; the results of the persistence test have differentiated in a meaningful way on both experiment and control groups; strategy teaching has increased students' data levels in a meaning way and their attitudes associated with Science lesson in a positive way.Key Words : Megacognition, executive cognition, beyond cognition, science, classteaching, processing information model, experimental pattern, persistence, attitude