İlköğretim okulu yöneticilerinin denetim görev ve yeterlilikleri

Abstract

ÖZET Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan yöneticilerin denetim alanlarındaki görevlerini yerine getirme yeterliklerine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşlerini belirlemektir. Araştırma süresince izlenen aşamalar dört başlık altında toplanmıştır. Bunlar problem durumunun oluşturulması, yöntemin belirlenmesi, uygulanma ve sonuçtur. a) Problemin oluşturulması sürecinde ilgili literatür taranmış, danışmanlarla olgunlaştınlmış ve araştırmanın sınırları çizilmiştir. b) İkinci aşamada araştırmanın tarama modeli ile yapılmasına karar verilmiş ve İstanbul ilçelerindeki resmi ilköğretim okullarının oluşturduğu evrenden 32 ilköğretim okulu yöneticisi ile 160 sınıf öğretmeni ve 288 branş öğretmeni ömeklemi oluşturulmuştur. c) Üçüncü aşamada geliştirilen bilgi toplama aracı örneklem grubuna dağıtılarak, tespit edilen denetim alanlarındaki yeterlikleri değerlendirmeleri istenmiştir. Bu şekilde toplanan veriler çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde araştırma amaçlanndaki sıra izlenmiştir. Buna göre yöneticilerin belirlenen denetim alanlarındaki yeterliklerine ilişkin grup görüşlerinin belirlenmesinde tek yönlü varians analizi, graplararası görüş birliğinin belirlenmesinde Anova manidarlık testi ve ikili değişkenlerin karşılaştınlmasmda t-testi, cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki kıdem, seminer veya kurs sayısı gibi bağımsız değişkenlerin, bağımlı değişken üzerindeki etkisini ortaya koymada çok yönlü varians analizi, sonucun anlamlı bulunması halinde ise farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığını belirlemek için Scheffe testi kullanılmıştır. İstatistiksel işlemler sonucunda, aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. 1. İlköğretim okulu yöneticileri, personel hizmetleri, öğrenci hizmetleri, öğretim hizmetleri ve okul işletmesi hizmetleri alanlarının denetiminde orta yeterli düzeyde bulunurken, eğitim hizmetleri alanının denetiminde yetersiz düzeyde bulunmuştur.11 2.Üköğretim okulu yöneticilerinin denetim alanlarındaki yeterlik düzeyini belirleyen örneklem grupları arasında fark bulunmuştur. Buna göre; Yöneticiler tüm denetim alanlarında kendilerini yeterli düzeyde bulmaktadırlar. Yöneticilerin kendilerini en yeterli buldukları denetim alam öğretim hizmetleri, en yetersiz buldukları alan ise eğitim hizmetleridir. Sınıf öğretmenleri, eğitim hizmetleri alanının denetiminde yöneticileri yetersiz bulurken, diğer alanların denetiminde ise orta yeterli bulmaktadır. Branş öğretmenleri ise okul işletmesi alanının denetiminde yöneticileri orta yeterli düzeyde görmekte, diğer alanların denetiminde ise yetersiz olarak değerlendirmektedir. 3. Cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki kıdem, seminer veya kurs sayısmm, yöneticilerin denetim görevlerini yerine getirme yeterlikleri üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, ilköğretim okulu yöneticileri denetim görevlerini yerine getirmede orta yeterli düzeyde bulunmuştur.

ABSTRACT The aim of this study is to determine how principals and teachers view the competence of elementary school principals in fulfilling their duties. The forming of the problem, the determination of the method to be followed, the application of the method and the result are the four steps which comprise the research. a) In the process of forming the problem firstly literature on the related subject was scanned, matured by the assistance of counsellor, and the boundaries of the research were drawn. b) At the second step it was decided that the researc would be carried out by way of a screening model, and 32 principals, 160 class teachers and 288 branch teachers from elemantary schools situated in Istanbul formed the sampling. c) The data collecting instrument in its improved form was then delivered to the sampling group, and they were asked to evaluate the competence of directors and teachers. Data collected this way was analysed and interpreted. Statistical analysis revealed that: One way variance analysis in determining the views the group regarding the competence of principlas in certain fields of control, Anova test for assessing, the consensus of the group, t-test in comparing binary variants, multi-sided variance analysis in finding out the effect to independent variations like sex, education, seniority, seminars or courses attended on dependent variation and Scheffe test in detecting the source of difference in the case of a significant result. Istatistical analysis revaledthat: 1. Principals were found to have a fair competence in controlling the services rendered to students by the personnel or teachers, whereas they were regarded incompetent in educational matters. 2.The difference mentoined below was found among the sampling group determining the competence ofprincipals:IV Principals consider themselves successful in all fields of control. Teaching, according to them is their field of control where they are the most competent and pedagogical services. Where they are the least. Class teachers consider principals incompetent in controlling pedagogical services and fairly comepetent in other fields. Branch teachers find principals fairly competent in controlling profit making services and incompetent in other fields. 3.1t was observed that sex, education, seniority, the number of seminars and courses attended played a role on the competence of principals. In conclusion, elementary school principals have been found to be fairly competent in fulfilling their duties of control