Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları ile öğrencilerin fen dersi tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları ile öğrencilerin fen dersine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeli kullanılan araştırmada çalışma grubunu belirlemek üzere küme örnekleme stratejisi kullanılmıştır. Bu kapsamda 55 öğretmen ve bu öğretmenlerin 1041 öğrencisi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırma verileri Fen ve Teknoloji Dersi Öz Yeterlik Ölçeği (Bıkmaz, 2002) ile Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği (Yaşar ve Anagün, 2008) kullanılarak toplanmıştır. Öğretmen grubundan elde edilen araştırma verilerinin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, t-testi ve ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Öğrenci grubundan elde edilen araştırma verilerinin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Ayrıca öz yeterlik inanç düzeyi ile fen dersine yönelik tutumlar arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin fen bilgisi dersine yönelik öz yeterlik inançlarının yüksek olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte sınıf öğretmenlerinin cinsiyetleri, mesleki kıdemleri, mezun oldukları fakülte türü, görev yaptıkları okul türüne ve öğretmenlik mesleklerini isteyerek yapmalarına göre fen bilgisi dersine yönelik öz yeterlik inançlarının istatistiksel olarak değişmediği belirlenmiştir. İlkokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik olumlu tutuma sahip olduğu bulunmuştur. Bu kapsamda kız öğrenciler, şehir merkezindeki öğrenciler ve fen ile ilgili mesleği seçmek isteyen öğrencilerin tutum puanları diğerlerine göre daha yüksektir. Ayrıca ailelerin gelir düzeyi ve öğrenim durumu yükseldikçe fen bilimleri dersine yönelik tutumları da artmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimi öz yeterlik inanç düzeyleri ile öğrencilerinin fen dersine yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişki olmadığını sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: Fen öğretimi öz yeterlik inancı, fene yönelik tutum, öğrenci tutumu, öğretmen öz yeterliği

The purpose of this research is to examine the relations between the elementary school teachers' Self-Efficacy Beliefs towards Science teaching and the attitudes of their students towards science classes. Relational model was used as a research method. Cluster sampling model was adapted as sampling model. Total of 55 elementary school teachers and 1041 students from their science classes were participants of this research. Two surveys were used as research gathering tools: a) self-efficacy beliefs towards science and technology classes survey (Bıkmaz, 2002) b) Attitudes Towards Science and technology classes survey (Yaşar ve Anagün, 2008). The data gathered from teachers were analyzed by using frequency, percentage, averages, t-test and ANOVA techniques and the data gathered from students were analyzed by using frequency, percentage, averages, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis Tests. In addition, Pearson-Correlation coefficent was calculated in order to determine the relationship between the two tests.The results showed that the elementary school teachers' Self-Efficacy Beliefs towards Science teaching is high. Additionally, their level of Self efficacy beliefs does not vary in relation to their gender, experience, the school type they work in, the faculties they graduated from and whether they like their occupation. Data suggest that elementary school students have positive attitudes towards science classes. Female students, students from urban schools, and students that want to work in science related jobs have significantly higher scores than their counter peers in attitudes survey. Moreover, the scores differentiate significantly as the students' families' income and their education level increases. No significant relation between the elementary school teachers' Self-Efficacy Beliefs towards Science teaching and the attitudes of their students towards science classes was found. Keywords: Self-efficacy beliefs towards science teaching, attitudes towards science, student attitudes, teachers self-efficacy