Okul öncesi dönemde kullanılan öykü kitaplarının sosyal becerileri içermesi bakımından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönemde kullanılan öykü kitaplarınınsosyal becerileri içermesi açısından incelenmesidir. Araştırmada karma yöntemyaklaşımlarından sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicelaşamasında tarama (betimsel araştırma) modeli, nitel aşamasında ise temel nitelaraştırma deseni kullanılmıştır. Bu araştırmada önce anketler toplanıpdeğerlendirilmiş daha sonra çıkan sonuca göre doküman incelemesi yapılmıştır.Örnekleme alınacak kitapları belirlemek için ölçüt örnekleme stratejisikullanılmıştır. Bu kapsamda, doğrudan araştırma amacıyla ilişkili olan ve zenginveri sağlayacak kitapları seçmek için dört ölçüt belirlenmiştir. Bu ölçütlerşunlardır: (i) Seçilen kitaplar araştırmanın nicel aşamasından elde edilen verileregöre öğretmenlerin önerdikleri kitaplar arasından olmalıdır. (ii) Seçilen kitaplarokul öncesi dönem çocuklarının yaş seviyesine uygun olmalıdır. (iii) Seçilenkitaplar bir sosyal becerinin öğretimine dönük olmalıdır. (iv) Seçilen kitaplar serişeklinde olmalıdır. Söz konusu ölçütleri karşıladığı için Tali Serisi öykü kitaplarıveri kaynakları olarak belirlenmiştir. Araştırmada Tali serisinde yer alan öykükitaplarını sosyal beceri öğretimine uygunluğu açısından incelemek amaçlandığıiçin doküman analizi kullanılmıştır ve Tali Serisinde yer alan 18 öykü kitabıdoküman olarak incelenmiştir. Araştırma verilerinin analizinde içerik analizitekniği kullanılmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından bir kodlama sistemioluşturulmuş ve oluşturulan kodlar birbirleri ile ilişkilerine göre kümelenerekgruplanmış ve üç kategori oluşturulmuştur. Daha sonra bu kategoriler 'DıştanDenetimli Öğretim Yöntemi' teması altında birleştirilmiştir. Son olarak eldeedilen veriler tema ile tutarlı olacak şekilde ilgili kategorilerin altındayorumlamacı bir yaklaşımla açıklanmıştır. Araştırmada incelenen öykükitaplarında sosyal beceri öğretiminin sorun durumunun tanımlanması, uygunolmayan davranış sonuçlarının sezdirilmesi ve uygun davranışta bulunma olaraküç aşamalı bir şekilde verildiği tespit edilmiştir.

The aim of this study is to examine the story books used in preschool period in terms of social skills. Sequential explanatory design, one of the mixed method approaches, was used in the study. Survey (descriptive research) model was used in the quantitative stage of the research and basic qualitative research design was used in the qualitative stage. In this research, questionnaires were first collected and evaluated and then document analysis was conducted according to the results. The criterion sampling strategy was used to determine the books to be sampled. In this context, four criteria were identified to select books that are directly related to research and provide rich data. These criteria are as follows: (i) The selected books should be among the books suggested by the teachers according to the data obtained from the quantitative stage of the research. (ii) Selected books should be appropriate to the age level of preschool children. (iii) Selected books should focus on teaching a social skill. (iv) Selected books must be in series. As it meets these criteria, the Tali Series story books have been identified as data sources. In the research, document analysis was used since it was aimed to examine the story books in the Tali series in terms of their suitability for teaching social skills and 18 story books in the Tali Series were analyzed as documents. Qualitative content analysis technique was used to analyze the research data. In the study, a coding system was created by the researcher and the codes were grouped according to their relations with each other and three categories were formed. These categories were then combined under the theme of 'Direct Teaching Method'. Finally, the data obtained were explained with an interpretive approach under the relevant categories to be consistent with the theme. In the story books examined in the study, it was determined that social skills teaching was given in three stages as defining the problem situation, detecting inappropriate behavior results and acting appropriately.