Faaliyete dayalı maliyet sistemi ve tekstil sektöründe bir uygulama

Abstract

ÖZET Günümüzde globelieşmenin getirmiş olduğu rekabet durumu her geçen gün daha da ağırlaşmaktadır. Bu rekabet içerisinde sağlam finansman kaynağına sahip olan ve maliyetleri en aza indirebilen şirketler ayakta kalabilmektedirler. Maliyet, üretilen mamul ya da hizmet için katlanılan tüm giderleri oluşturmaktadır. İşletmeler üretimleri ile ilgili yaptıkları faaliyetleri dikkatle takip etmeleri halinde maliyetleri önemli ölçüde kontrol altına almış olabileceklerdir. Günümüze kadar işletmeler, geleneksel muhasebe ve maliyet sistemlerini kulianageîmişlerdir. Ancak bu sistemler, maliyetleri yeterli derecede açık gösteremediklerinden dolayı maliyetlerin kontrol altına alınarak düşürülmesi zor olmaktaydı. Maliyetlerin kontrol altına alınma çalışmaları son dönemlerde hız kazanmış ve bu konuda çeşitli teorilerle yeni maliyet sistemleri ortaya konmuştur. Yeni maliyet sistemleri içinde, Faaliyet Esasına Dayalı Maliyet Sistemi, işletmelere üretim esnasında yaptıkları faaliyetler ve verimlilik açısından bilgiler sunarak daha uygun kararlar alınmasını ve kârlılığın artmasını sağlamaktadır. Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi sayesinde işletmeler, yaptıkları faaliyetlerin hangi maliyetlere sebep olduklarını, bu maliyetlerin neden oluştuklarını, ne kadar yarar sağladığını ve bunların kontrolü hakkında bilgi sahibi olabilmektedirler. Faaliyete Dayalı Maliyet Sisteminin temel düşüncesi, üretimde faaliyetlerin kaynakları tükettiği, ürünlerin de faaliyetleri tükettiğidir.Bu açıdan bakıldığında kaynaklan en etkili ve düşük maliyetli kullanabilmek için faaliyetleri kontrol altında tutmak gerekmektedir. Ülkemizde lokomotif görevi gören tekstil sektörü hem istihdam, hem üretim hem de ihracat açısından çok önemli bir yere sahiptir. Bu sektördeki işletmelerin rekabet gücü elde edebilmeleri sağlıklı, doğru ve hızlı maliyet bilgilerini elde etmeleri ve bu doğrultuda karar almalarına bağlıdır. Bu sektördeki işletmelerin maliyetlerini düşürmelerinde en yardımcı olabilecek maliyet sistemi faaliyetleri kontrol altında tutulmasını sağlayan ve maksimum verimlilik elde etmeyi amaçlayan Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi ile olabilecektir. II

ABSTRACT Competition becomes grave everyday due to globalization. Companies who has sound financial sources those are able to minimize costs can remain standing. Costs include production expenditures and other service expenditures. Enterprises will be able to control costs if they follow up production activities carefully. Until today, enterprises used conventional accounting and cost control systems. However these systems are not able to show costs clearly, so it was too hard to reduce costs by taking them under control. Studies for taking costs under control speeded up recently and new cost systems and varios theories are offered. Among new cost systems, Cost Systems Based on Activity ensures more sound decisions and increase profitability by providing information about production activities and efficiency. Enterprises are able to understand costs of their activities, reason of these costs and how advantageous they are, and they understand how to take them under control, thanks to Cost System Based on Activity. Basic principle of Cost System Based on Activity is that production activities use up sources, and products use up activities. In this respect, controlling of activities must be remembered for effective source usage and low cost. Textile, the leading sector in our country, has an important part for employment, production and also exportation. Enterprises at this sector should collect cost information in a sound and fast way and take decisions in order to gain competitive power. IllThe most helpful cost system in order to reduces costs of enterprises is Cost System Based on Activity that take activities under control aiming maximum efficiency. IV