Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çokkültürlü yeterliklerinin incelenmesi

Abstract

Çokkültürlülük etnik köken, sosyal sınıf, eğitim, cinsiyet, yaş ve diğerkültürel farklılıklar temelinde birlik idealine dayanan bir kavramdır. Genel olarakbir toplumdaki farklılıkları önyargısız biçimde kabul etmeyi ve tüm kültür vefarklılıkların uyum ve huzur içinde yaşamasını içermektedir. Çokkültürlülükfikrinin toplumdaki tüm bireyler tarafından kabulünde eğitim en önemliaraçlardan biridir. Çokkültürlülük eğitimi kültürel farklılıklara bakılmaksızınbütün öğrencilere eşit fırsatlar verilmesi olarak ifade edilebilir. Bilindiği üzereülkemiz geçmişten günümüze belirli bölgelerde süregelen çokkültürlü bir kimliğesahiptir. Ayrıca Türkiye'nin jeopolitik konumu, Orta Doğu ülkelerindekigelişmeler ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'nden gelen göçmenler ülkemizdekiçok kültürlü yapının genişlemesini sağlamıştır. Bu nedenle ülkemizde eğitimprogramlarının uygulayıcısı olan öğretmenlerin çokkültürlü yeterliklere sahipolması gerekmektedir. Bu araştırmada da gelecekte olası çokkültürlü sınıflardagörev yapacak olan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çokkültürlü yeterlikleriniincelemek amaçlanmıştır. Bu kapsamda nicel araştırma yöntemlerinden taramamodeli işe koşulmuştur. Katılımcılar çok aşamalı küme örnekleme stratejisi ilebelirlenmiş 591 öğretmen adayından oluşmaktadır. Veriler Guyton ve Wesche(2005) tarafından geliştirilen ve Akcaoğlu ve Arsal (2018) tarafından Türkçe'yeuyarlanan `Çokkültürlü Yeterlik Ölçeği` ile elde edilmiştir. Verilerin analizindefrekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma, Mann Whitney-U testi,Kruskal Wallis testi ve Sperman Brown Sıra Farkları Korelasyonu kullanılmıştır.Elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının çokkültürlü deneyimleri ileçokkültürlü eğitime yönelik özyeterliklerinin 'orta düzeyde', çokkültürlü eğitimeyönelik tutumlarının ise 'yüksek düzeyde' olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenadaylarının çokkültürlü deneyimlerinin cinsiyet, yaş, kardeş sayısı ve aile ilebirlikte yaşanılan yerin niteliği değişkenlerine göre; çokkültürlü eğitime yöneliktutumlarının cinsiyet, yaş ve aile ile birlikte yaşanan coğrafi bölge değişkenlerinegöre; çokkültürlü eğitime yönelik özyeterliklerinin ise kardeş sayısı ve aile ilebirlikte yaşanan coğrafi bölge değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde değiştiğibelirlenmiştir. Son olarak öğretmen adaylarının çokkültürlü deneyimleri ileçokkültürlü eğitime yönelik tutum ve özyeterlikleri arasında pozitif yönde anlamlıilişki bulunmuştur.

Multiculturalism is a concept stand on unity ideal based on ethnicity, socialclass, education, gender, age and other cultural differences. In general, it includesaccepting differences in a society without bias and living in harmony and peacewith all cultures and differences. Education is one of the most important tools forthe acceptance of multiculturalism by all individuals in the society. Multiculturaleducation can be expressed as giving equal opportunities to all students regardlessof racial, ethnic, social class, gender and other cultural differences. As it is known,our country has a multicultural identity that continues in certain regions from pastto present. In addition, Turkey's geopolitical position, developments in the MiddleEastern countries and immigrants from Central Asia Turkic Republics led to theexpansion of multicultural structure in our country. Therefore, teachers who arethe implementers of educational programs in our country should havemulticultural competencies. The aim of this study was to investigate themulticultural competencies of prospective teachers who will work in multiculturalclasses. In this context, survey model of quantitative research methods has beenemployed. Cluster sampling strategy was used to determine the study group and591 prospective teachers were reached. The data were obtained by `MulticulturalCompetency Scale` which was developed by Guyton and Wesche (2005) andadapted to Turkish by Akcaoğlu and Arsal (2018). Frequency, percentage,arithmetic mean, standard deviation, Mann Whitney-U test, Kruskal Wallis test,and Spearman Brown Row Differences Correlation Coefficient were used in theanalysis of the data. According to the findings, the multicultural experiences ofpre-service teachers and their self-efficacy towards multicultural education werefound to be 'moderate level' and their attitudes towards multicultural educationwere found to be 'high level'. In addition, according to the variables of gender,age, number of siblings and family, the multicultural experience of candidateteachers was determined; their attitudes towards multicultural education accordingto gender, age and geographical region variables; It was determined that selfefficacytowards multicultural education was significantly changed according tothe number of siblings and the geographical region of the family. Finally, there isa positive correlation between the multicultural experience of candidate teachersand their attitudes and self-efficacy towards multicultural education.