5. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programı ve ders kitabının STEM yaklaşımı bağlamında incelenmesi

Abstract

Ekonomik kalkınmayı bilgi ve teknolojik inovasyonun belirlediği günümüzde bilim ve teknoloji okuryazarlığını yaygınlaştırmak, bireyleri 21. yüzyıl becerileriyle donatmak önemli hale gelmiştir. Bu bağlamda son yıllarda önemi artan STEM yaklaşımı tüm dünyayı etkilemiş; ülkeler eğitim sistemlerini STEM'e dayandırarak revize etmişlerdir. Ülkemizde de STEM adına yapılan çalışmalar kapsamında öğretim programları ve ders kitapları gözden geçirilerek güncellenmiştir. Araştırmada, 2017 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı ve 5. sınıf Fen Bilimleri ders kitabındaki etkinliklerin STEM yaklaşımı bağlamında öğretmen görüşleriyle incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel desende tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel çalışma grubu, Kütahya'da görev yapan 161 Fen Bilimleri öğretmeninden; nitel çalışma grubu ise 10 Fen Bilimleri öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen `Öğretmen Görüş Anketi` ve görüşme formuyla toplanmıştır. Anketin ilk bölümünde kişisel bilgiler; ikinci bölümündeyse program ve ders kitabındaki etkinliklere ilişkin görüşleri STEM yaklaşımı açısından ortaya çıkarmayı amaçlayan maddeler yer almaktadır. Anketin, programa ilişkin görüşler bölümü bilim/fen, teknoloji, mühendislik, matematik, 21.yy becerileri olmak üzere beş alt boyut ve 38 maddeden; ders kitabındaki etkinliklere ilişkin görüşler bölümü 17 maddeden oluşmaktadır. Görüşme formu 7 soru ve alt sorulardan oluşmaktadır. Nicel veriler frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma ile nitel verilerse içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan nicel bulgular, öğretim programının STEM'in fen, teknoloji, mühendislik, matematik alanlarını destekler ve 21. yy. becerilerinin kazandırılmasına olanak sağlar nitelikte olduğunu; ders kitabındaki etkinliklerin de genel olarak STEM yaklaşımına uygun hazırlandığını ortaya koymuştur. Nitel bulgular, programda ve ders kitabında STEM adına atılan adımların olumlu bulunduğunu ancak STEM'i tam olarak uygulayabilme konusunda yetersiz kaldığını göstermiştir. Anahtar kelimeler: Fen bilimleri ders kitabı, fen bilimleri dersi öğretim programı, karma yöntem, STEM yaklaşımı

In our today's World where the economical development determined by knowledge and technical innovations, it has become important to extend and make science and technology literate to everybody and furnish people with the needed skills of the 21st century. In this sense, the STEM approach, getting more important in the last years, effected the whole World; countries revised their education systems grounding on STEM. In our country the education programs and textbooks have been updated after the studies on STEM. In this research it has been aimed to get the teacher's opinions about the 2017 science lesson teaching program and 5th grades science textbook activities according to the STEM approach. The research has been designed in the converging paralel method out of the mixed method designs. The quantitative study group of the researcher consists of 161 science teachers working in Kütahya; the qualitative studying group consists of 10 science teachers. The data has been collected by the researcher with a `Teacher's views survey` and an interview form. In the first part of the survey there were questions about personal information and in the second part clauses targetting to reveal views about the program and the textbook activities after the STEM approach. The survey's part related to the program consists of five subdimensions; science, technology, engineering, mathematics and skills of the 21st century and 38 clauses, the views on the textbook activities consists of 17 clauses. The interview form consists of 7 question and sub questions. The quantitative data has been sorted out with frequency, percent, arithmetical average, standard deviation and the qualitative data with content analyses. The quantitative findings after the research show that the education program is supportive to STEM's science, technology, engineering, mathematics fields and giving the needed skills of the 21st century possibility to be gained; the textbook activities as well are prepared suitable for the STEM approach. The qualitative findings show that the steps for the program and the textbook activities on behalf of STEM are positive but not sufficient enough to be practicable fully.Keywords: Science textbook, science lesson teaching program, mixed method, STEM approach