Ölüm turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı`nı ziyaret eden turistlerin ziyaret motivasyonlarını anlamaya yönelik bir araştırma ve sonuçları

Abstract

Ölüm ve yıkım unsurları insanları etkilemektedir. Basit bir örnek vermekgerekirse, bir trafik kazasının yakınından geçen araç sürücüleri yavaşlayarak olayıanlamaya çalışmaktadırlar. Bununla birlikte bu etkilenme, basit bir durumolmaktan çıkmakta ve turizmin kapsamına girmektedir. Bugün ölüm ve yıkımkonusunu içeren birçok yer (Auschwita-Brkenau, The Somme, Oklahama,Gettysburg, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı) tüm dünyadan milyonlarcaziyaretçi çekmektedir.Bu turizm ürününe gösterilen talebe bağlı olarakakademisyenlerin küçük bir grubu bu olgu üzerine çalışma yapmayabaşlamışlardır. Alanın önde gelenlerinden Foley ve Lennon (1996: 198) bu turizmçeşidini dark turizm olarak adlandırırken, Seaton (1996: 240) ölüm turizmi(thanatourism) olarak isimlendirmiş ve Blom (2005: 32)'da morbid turizmkavramını geliştirmiştir. Genel olarak bir tanımlama yapmak gerekirse ölümturizmi, gerçek ya da sembolik olarak ölüm temasının işlendiği bir yere yönelik,kısmen ya da tamamen ölümle yüzleşme arzusu ile güdülenmiş bir seyahatolgusudur (Seaton, 1996: 240). Ölüm turizmi alanları; bireysel ve toplu ölümleringerçekleştiği yerler (savaş alanları, Yahudi toplama kampları, Kennedy suikastınınyapıldığı Dallas), mezarlıklar, savaş anıtları, ölümle sonuçlanan olaylarıngerçekleştiği yerle ilgisi olmayan, sembolik ya da kanıt özelliği taşıyanmalzemelerin sergilendiği yerler (Yahudi soykırımıyla ilgili Amerika SoykırımMüzesi) olarak örneklenebilir.Müze, savaş alanı, mezar ve anıt gibi ölüm unsurunu içeren pek çok ögeyibünyesinde bulunduran Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı günümüzde;Avustralya, Yeni Zelanda ve Türk turistler tarafından yoğun bir şekilde ziyaretedilmektedir. Bu nedenle, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nı ziyaret edenturistlerin ziyaret motivasyonlarını anlamaya yönelik bir araştırma yapılmıştır.Böylece, ölüm turizmi alanlarını ziyaret edenlerin ziyaret motivasyonları ortayaçıkarılacaktır.

People are fascinated with death and disaster. One simply has to watch trafficslow to a crawl when passing a car accident to understand this. However, thisfascination goes beyond the side of a highway and enters the realm of tourism.Today, numerous sites (Auschwitz-Birkenau, The Somme, Oklahoma City,Gettysburg and Gallipoli Peninsula historical) of death and disaster attractmillions of visitors from all around the world.Due to the increasing popularity of this tourism product, a small number ofacademics have begun studying the phenomenon. Leading the field are Foley andLennon (1996: 198) who labeled it Dark Tourism, Seaton (1996: 240) who coinedthe term thanatourism, and Blom (2005: 32) who developed the concept of morbidtourism. We can basically define thanatourism term as, travel to a location wholly,or partially, motivated by the desire for actual or symbolic encounters with death,(Seaton, 1996: 240). Some examples from the thanatourism sites; a place wheremass or individual deaths occurred (battlefields, concentrations camp, assassinatedplace of Kennedy in Dallas), graveyards, war memorials, and also thanatourisminclude travel to material evidence, or symbolic representations, of particulardeaths, in locations unconnected with their occurrence (The Holocaust Museum inWashington).Gallipoli Peninsula Historical National Park includes many deathphenomenons like, museum, battlefield, graveyard and monument. Nowadays, theregion attracts thousand of tourists all over the world first of all Australian, NewZealander and Turkish people. Because of this reasons, a survey applied tounderstand tourist motivation who visit Gallipoli Peninsula Historical NationalPark. Thus, we are going to understand why people visit thanatourism sites.