Afyonkarahisar yapı kitabelerinde hat sanatı

Abstract

iÖZETAfyonkarahisar li, stratejik konumu itibariyle Anadolu'da birçok medeniyetiçin önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. Selçuklu, Beylikler ve OsmanlıDevirlerinde de bu önemini korumuş ve bu dönemlere ait mimari yapıların bir kısmıgünümüze kadar ulaşabilmiştir. Bu yapılarda kullanılan yazılar, yapının karakteristiközelliklerini ve kimliğini ortaya koyan unsurların başında gelmektedir. Özelliklekitâbeler, kronolojik bilgiler içermesi sebebiyle tarihsel sürecin aydınlanmasındaönemli bir yer tutmaktadır.?Afyonkarahisar Yapı Kitâbelerinde Hat Sanatı? konulu çalışmada, ilmerkezinde bulunan Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Devirlerine ait günümüze kadarulaşabilmiş yapılarda bulunan, inşâ ve tamûr kitâbelerindeki yazılar hat sanatıbakımından değerlendirilmiştir.Selçuklu Devrine ait dört kitâbenin bulunduğu şehirde, Beylikler Devrindeyapılmış yapılarda da beş kitâbe yer almaktadır. Osmanlı Devrine ait yapılarüzerinde bulunan kitâbeler sayısı kırk dokuzdur.Hat sanatının güzelliklerini üzerinde barındıran Afyonkarahisar kitâbeleri;ölçüleri, orijinal metinlerin yazılışları, transkripsiyonları, anlamları, yazı türleri,malzeme ve teknikleri hakkında bilgilendirmenin yanı sıra, üslûp özellikleribakımından da değerlendirilmiştir.Yapıların ait olduğu devirlere göre incelenen kitâbelerin hat sanatındaki yeritespit edilmeye çalışılmıştır.

iiSayfa SonuSUMMARYAfyonkarahisar, due to its strategic location, had been an important settlementcentre for many civilisations in Anatolia. It had kept its importance during Seljuk,Emirate and Ottoman Period and some parts of architectural remainings belonging tothese periods had survived. Calligraphy, used in these remainings, is one of the mostimportant componants which expresses the characteristic features and identity of thebuildings. Especially, inscriptions play an important role concerning theenlightenment of the historical process, because they contain chronologicalinformation.In the study called `Calligrahpy in Afyonkarahisar Building Inscriptions?,writings in inscriptions which are under construction and restoration found in thebuildings in the city centre belonging to the Seljuk, Emirate and Ottoman Periodwhich could survived till present are evaluated concerning the conventions of art ofcalligraphy.In the city, there are four inscriptions built during Seljuk Period, fiveinscriptions in buildings belong to Emirate Period and fourty nine inscriptions inbuildings which were built in Ottoman Period.Afyonkarahisar inscriptions which contain the artistry of art of calligraphy,are evaluated, not only concerning the information elicited through theirmeasurement, original text writing, transcriptions, meaning, writing types, materialsand techniques but also, through the style critique concerning the characteristics oftheir features.Inscriptions in buildings which are analysed according to the periods theybelong, are catalogued and their place in the art of calligraphy is tried to identified.