Çocuk edebiyatımızda Sulhi Dölek ve eserleri üzerine bir inceleme

Abstract

Çocuk edebiyatı ülkemizde, Tanzimat dönemi yıllarında daha çok çevirieserler yoluyla başlayıp Cumhuriyet döneminde hızlanmış, özellikle 90'lı yıllarınsonundan itibaren dünyadaki yeni gelişme ve yaklaşımlara kapılarını açmıştır.Avrupa ülkelerine nazaran geç kalınan bu açılımdan sonra çocuk edebiyatımızdaçocuk gerçekçiliği, çocuk psikolojisi ve gelişim dönemi özellikleri gibi etkenleri gözönünde bulunduran eserlerin sayılarında artışlar olmuştur.Sadece çocuk edebiyatı için yazan yazarlarımızın dışında birikimlerini bualanda kullanmak isteyen yazarlarımız da vardır. Çeşitli türlerde eserler veren SulhiDölek bunlardan birisidir. Yazdığı dört çocuk romanı, 21 öyküden oluşan üç çocuköyküsü ve 29 manzumeden oluşan bir tane de çocuk şiir kitabı bulunmaktadır. SulhiDölek'in bu eserlerinde eğitim teması ve mizah çeşitli boyutlarıyla yer tutar.Çocukların mizah atmosferi ile küçük yaşlardan itibaren tanışması için yazma uğraşıgösterir. Bu eserlerde çocuk edebiyatı ürünlerinin eğitmesi ve eğlendirmesi işlevinebüyük önem verilmiştir. Sevgi temeli üzerine kurgulanan eserlerinde yardımlaşma,paylaşma, birlik beraberlik, emeğe saygı, çalışkanlık, dürüstlük, büyüklere saygı,fedakârlık, hayvan ve doğa sevgisi, bilimin üstünlüğü gibi değerler kazandırılmayaçalışılır.Çocuk problemleri ve çocukluk-yetişkinlik durumları yazarın eserlerinde öneçıkan dikkat çekici hususlardandır. Gözlem gücü ve imge oluşturmadaki başarısı ilebu hususlarda çocukların ilgilerine ve hayal güçlerine etkili biçimde hitapedebilmektedir. Çocukların hayatı tanıması amacı güden yazarın gerçekçiliğin dışınaçıkmamaya özen gösterdiği görülmüştür.Çalışmanın en kapsamlı yönünü Sulhi Dölek'in çocuk kitaplarında çocukedebiyatı ölçütleri ve çocukların gelişim dönemi özelliklerinin incelenmesioluşturmaktadır.

In our country, child literature which has begun in Tanzimad period ( Thepolitical reforms period in 1839 and the time following in Ottoman Empire.) mostlyby translating books has gained a momentum in Republican period, especially by theend of 1990s it has opened the doors to the world?s new developments andapproaches. Despite being behind compared to those in European countries, thenumber of books in our country which deal with child reality, child psychology, andchild development period features have increased.In addition to the authors who only write for child literature, there are authorsof other fields who want to make use of their knowledge in this field as well. SulhiDölek whose works vary is one of them. He has four child novels, three child storybooks consist of twenty-one stories, and a book consist of twenty-nine poems. Inthese works of Sulhi Dölek theme of education and humor take place in variousdimensions. He makes effort of writing for kids to make them meet the humorousatmosphere in small ages. In his works a great deal of importance is given on thefunction of education and entertainment of child literature works. In the works whichfiction to be based on love aim to gain readers the values such as helpfulnesssharing, wholeness, unity, respect to effort, industriousness, honesty, respect toelderly, devotion, superiority of science, animal, and nature love.Child problems and childhood-adulthood situations are striking matters in theauthor?s works. With the power of observation and success of creating images, it hasbeen addressed impressively to children?s attention and imagination in these peculiarmatters. The author who aims the children get acquainted with life has shown carenot to get out of reality of life.The most comprehensive part of the study forms the examining of childliterature measures and child development period features in Sulhi Dölek?s childbooks.