Aleksandria Troas kentinde dor düzeninde bir portiko

Abstract

Bu yüksek lisans tez çalışması antik Troas bölgesinin önemli Roma dönemi yerleşimleri arasında yer alan Aleksandria Troas kentinde Aşağı Agora olarak adlandırılan alanda bulunan dor düzenli bir mermer portiko yapısını çoğu yüzeyde yayılmış olarak ve bir kısmı ise kazı çalışmaları ile ortaya çıkarılmış mimari parçalardan yola çıkarak incelemeyi amaçlar. Büyük bir olasılıkla Roma dönemine ait olan Forum alanının ikinci yapım evresine bağlı olarak inşa edilmiş olan bu portiko yapısı Hellenistik dönemde de burada yer almış olan bir stoa'nın ikinci yapım evresini temsil ettiği düşünülmektedir. Yapı büyük bir olasılıkla, bugün hala kalıntıları mevcut olan, Forum alanının batı yanında yer alan ve Forum alanını yapay olarak genişleten kripto portiko yapısının batısına bitişik olarak yer almaktaydı. Bu portiko aynı alanda yer alan kripto portiko ile aynı yapım evresine ait olduğu anlaşılmaktadır. Kripto portiko'nun işlevlerinden biri yazları serin, kışları kuru mekanlar olmalarıdır. Portiko yapısı da benzer işlevleri olan bir yapı olarak tasarlanmıştır. Aleksandria Troas'ta yer almış olan bu Dor düzeni portiko yapısının büyük bir olasılıkla inşası tamamlanmamıştı. Genelde Roma dönemi portikolarının tipik bir özellik olan çift kat uygulamasının burada da uygulanmış olma olasılığı vardır. Söz konusu bu Yüksek Lisans çalışmanın amacı antik kentteki kazı çalışmalarından elde edilen bilgiler ışığında ve diğer yerleşimlerden bildiğimiz benzer Dor düzenindeki yapılara dayanarak yapının yeniden ayağa kaldırma denemesi yapmak olduğu kadar bu yapının Roma dönemi Alexandria Troas kent yaşantısındaki yeri konusunda değerlendirmeler yapmaktır. Bu tür mimari yapıların örneklerine Anadolu arkeolojik kayıtlarında çok sıklıkla rastlamadığımızdan dolayı ve Anadolu'da Dor mimarisine özgü unsurların çok sıklıkla rastlanmadığından dolayı bu çalışmanın Roma arkeolojine bir katkı sağladığı düşünülmektedir. Aleksandria Troas kenti Roma İmparatorluğunun Parion ile birlikte Anadolu'da kurmuş olduğu ender koloni kentleri arasında yer aldığından dolayı önemli kamusal yapıların inşasına sahne olmuştur. Burada incelenen portiko yapısı da buna güzel bir örnektir.

This master?s thesis aims to examine the remains of a marble portico of Doric order identified at the Lower Agora district of the Roman city of Alexandria Troas in the ancient region of Troad. The architectural remains of the portico found scattered over the surface of the Lower Agora and ones revealed through excavations in the same area are closely examined to reconstruct this distinctive building. This portico most probably belonged to the Roman period of the Forum of the city of Alexandria Troas. It was probably build over the remains of the preceding Hellenistic Stoa built in the same area. This portico was apparently intentionally attached to a cryptoportico or a covered passageway on the western part of the forum at Alexandria Troas. It is likely that these adjoined portico and cryptoportico were built at the same time in this important part of the city where the main temple was located and two major streets of the city intersected. It is also proposed here that the construction of this portico of Doric order was not originally completed. It is also likely that this portico might have been a two-storey building as was very common in the Roman architecture. In this context, the focus of this thesis is to examine in detail each architectural block of the portico in order to have a clear picture of this distinctive building. Comparable porticos are also examined in examining these architectural remains. This thesis also underlines the possible role of this portico in the social life of the Roman city of Alexandria Troas. In light of the lack of similar porticos in Roman Anatolia, it is hoped that studying the remains of this structure from Alexandria Troas may enhance our understanding of the portico architecture. Because the ancient city of Alexandria Troas was among the few actual Roman colonies established by the Roman Empire along with other Troadic city of Parium, such cities witnessed the construction of important monumental public structures. The portico examined in this thesis represents an example of such monumental public structures.