Mehmet Şemseddin`in çocuk dergiciliği

Abstract

Mehmet Şemseddin, 1. Meşrutiyet sonrası çocuk edebiyatı alnında eserler vermiş önemli bir çocuk edebiyatçısıdır. O dönem sanatçı, yazar ve şairleri gibi kendisi de ?memleket hareketi? içinde bulunmayı ihmal etmemiştir. Yayımladığı eserlerin içeriğine ve yapısına bakılırsa, onun Namık Kemal ve arkadaşlarının hareketi içinde olduğunu görürüz. Yayımladığı eserlerde sade bir dil kullanması ve yeri geldiğinde ?Evlâd-ı vatana hizmet etmek? ifadesini sık sık kullanması, o dönemde hürriyet isteyen şair ve yazarlarla aynı düşünceye sahip olduğunu göstermektedir.Yazarımızın ismi çocuk edebiyatında çok geçmemesine rağmen o dönem çocuk edebiyatı öncüleri arasında yer almıştır. Şu an kütüphanelerde kayıtlı bulunan 14 eserden 13' ü çocuklara yöneliktir. Bu eserlerin her biri çocuk edebiyatına hakkıyla hizmet edebilecek nitelikte olgun eserlerdir. Yayımlanan bu eserler Meşrutiyet döneminde oldukça ilgi görmüştür. Özellikle ilk okuma yazma kitapları, birçok kez yenilenerek basılmıştır.Mehmet Şemseddin, o dönem revaçta olan çocuk dergisi alanında da eser vermeyi ihmal etmemiştir. Hatta yayın hayatına Avrupaî tarzda ilk dergi olan ?Arkadaş? ile başlamıştır. Çocuklar için çıkardığı üç farklı derginin, çıktığı dönemde sevilerek okunduğunu, okurlardan gelen mektuplardan anlamaktayız. Çocuklar için yayımladığı süreli yayınları o dönem çocuk dergiciliği için önemli bir açılım olmuştur. Yazar, o dönem çocuk dergiciliğinde çağdaş bir anlayışı benimseyerek yayın hayatını devam ettirmiştir. Yayımladığı dergiler o dönem yayınlanan diğer dergiler için de örnek teşkil etmiştir. Bu özelliği ile Mehmet Şemseddin'in süreli yayınları incelemeye değer nitelikte eserlerdir. Tek başına çıkardığı bu dergiler talep gördüğü için farklı isimlerde yenilenerek yayın hayatına devam etmiştir.Mehmet Şemseddin'in o dönemdeki çalışmaları üzerine ayrıntılı bir araştırmanın yapılmaması, bizi onun çocuk dergilerini incelemeye sevk etti. Yazarın çıkardığı Arkadaş, Çocuklara Arkadaş ve Çocuklara Talim dergileri bizim çalışma alanımızı oluşturdu. Bu üç dergi çalışmamızda ayrıntılı olarak incelenmiştir. Dergiler hakkında genel bilgiler verilmiş, dergilerin fihristi çıkarılmış, dergide yayımlanan konu başlıkları incelenmiş ve dergilerde yayımlanan yazılardan seçme metinler verilerek çalışma daha somut hale getirilmiştir.Dergilerin yanında, yazarın kütüphanelerde kayıtlı bütün eserleri taranarak bu eserler hakkında genel bilgiler verilmiştir. Bu eserler hakkında verilen bilgiler, yazarı daha iyi tanımamıza ve çalışmamızın daha objektif olmasına yardımcı olmuştur. İncelediğimiz bu eserler onun çocuk edebiyatındaki yerini daha somut hale getirmiştir.Yazar, çocuk edebiyatına ömrünün sonuna kadar hizmet etmiştir. Dergi ve kitaplarında çocuğun eğitilmesini ön plânda tutarak ?evlâd-ı vatana hizmetten? geri kalmamıştır. Mehmet Şemseddin, araştırmalarımızda ortaya çıkan 21 farklı eserle, ülkemizde Tanzimat'tan sonra başlayan çocuk edebiyatı ve dergiciliğinin öncülerinden olmuştur.

Mehmet Şemseddin is an important children litterateur who created many works in the era of constitutional monarchy. He was in charge of the `homeland action? like that era?s artists, writers and poets. When we have a look at the content and structure of his works, we see that he is in the action with Namık Kemal and his friends. Having used a plain language and the term `serving the homeland? demonstrates that he shared the same ideas with the poets and writers of that era demanding independence.Although the author?s name is not much mentioned in the children literature, he was one of the pioneers of the children literature. There are registered 14 works in the libraries and 13 of them are for children. Each of his works is mature enough which can serve to the children literature thoroughly. These publications had a big interest by the public of that era. Especially, the first reading writing books were revised and published many times.Mehmet Şemseddin also created some works in the field of children magazines which were popular that time. In addition, he started the magazine called ?Arkadaş? created in a European style. We learn from the readers? letters that his three different children magazines were popular among that period?s children. The periodical publications for children were a big evolution in the field of children magazine business. The author continued his studies seizing a contemporary children magazine understanding in that period. His magazine publications were a sample for the other magazines of that time. In this respect, Mehmet Şemseddin?s periodical works are worth observing. The magazines published by him alone were popular and republished with different names and continued its publication life.As there were no investigations made about Mehmet Şemseddin?s studies, we were to observe his children magazines. The author?s magazines called Arkadaş, Çocuklara Arkadaş and Çocuklara Talim constituted our field study. These three magazines were investigated thoroughly in our studies. General information was given, an index prepared, the headlines were observed and samples were given from the published magazines so that the study became more concrete.Besides the observation of the magazines, general information was given about the author?s works by scanning the works in the libraries. The information given about these works helps us to know the author better and made our study more objective. The investigated studies of him made his place in the children literature more concrete.The author had a contemporary education understanding and served to children literature with a pedagogics approach until the end of his life. He was also in charge of `serving the homeland? besides magazine and book publishing and his child?s education. Mehmet Şemseddin with his 21 different works was one of the pioneers of after the Tanzimat children literature in the constitutional monarchy era.