Resim sanatında sirk teması ve palyaço figürü

Abstract

Avrupa'da 18.yüzyılın başlarında kurulan sirkler, resim sanatında yeni bir konunun doğuşunu sağlamıştır. Sirkin görkemli mekanında süregelen gösterilerin gerginliği, palyaçonun traji-komik halleri ve gösteriyi izlerken yüzünde her türlü duyguyu var eden izleyicilerin heyecanı, sanatçıyı da heyecanlandırmış ve konuyu resimsel ifadeyle aktarma gereksinimini yaratmıştır. Geçmişten günümüze birçok sanatçı, hareketliliğin yoğun bir şekilde yaşandığı bu görsel şöleni, belleğini ve fırçasını ustalıkla kullanarak kendisine has teknikle resmetmiştir.Batı resim sanatında palyaço figürünü konu edinen sanatçılar, kimi zaman yaşadığı toplumda maske takarak yaşayan insanlığın dramını ve sahteliğini, kimi zaman da kimliğini gizleyerek kendisi olamamanın yarattığı sancıyı resimlerine yansıtmışlardır. Palyaço, kılığını gizlemeyi seven sanatçı için ise kendisini farklı rolde düşlemesini sağlayan bir figür olmuştur. Dolayısıyla dünyayı onun bedeninden görmek ve anlamak sanatçıya farklı bir bakış açısı kazandırmıştır.Türk resim sanatında, panayır ve lunapark eğlencelerinde görülen ip cambazları ve palyaçolar, ?sirk? şeklinde adlandırılmış olmasa da bu gösterilerle benzerliği olan oyunlar sergilemişlerdir. Osmanlı şenliklerinin betimlendiği minyatürlerde görülen cambaz, hokkabaz, hayvan terbiyecisi ve soytarı gibi sanatçıların gösterileri, yer, zaman ve mekan farklı olsa da, Avrupa'da kurulan sirklerde gösteri yapan sanatçıların oyunlarıyla büyük benzerlik göstermiştir.?Palyaço Figürü? konulu uygulama çalışmalarında, hayatta kalabilme çabası içinde yüzüne geçirdiği maskesiyle yaşamaya alışan insan, palyaço ile özdeşleştirilmiş ve ağırlıklı olarak otoportre ile yansıtılmıştır.

The circuses which have been built in Europe in the 18thcc., brings forth a new theme in pictorial art. In the splendid ambience of the circus; the continual tension of he performances, the tragi-comical expressions of the clown and the enthusiasm of the audiences whose faces have all manner of emotions while watching the performance; also makes the artist feel excited and gets him to create the reflection of this theme by the expression of pictorial art. From the past to present, this visual feast which the vivacity has been living quite intensively that, many artists drew it by using his mind and his brush skillfully with his own special technique.The artists in the western pictorial art, was not only showing dramatic and counterfeit side of the living mankind?s whose put on masks but also, he hided his own identity by reflecting his canvas, the pain of inable to be himself. The clown was a figure for the artist who likes to hide his own identity and got him dream like being in a different role. Consequently, having seen and understood the world from the clown?s body, made the artist to be able to look from a different point of view.In the Turkish pictorial art; the clowns and ropedancers can be seen as displaying in the fairs and in the amusement parks; even though their performances were not rated as ?circus performance?, these games were actually showing resembling common points with that. The miniaturs in which the Ottoman celebrations have been described; the show of the artists like acrobat, juggler, animal handler and clowns were; even the place and the time was different; showing major resemblances with the games of the artists whose playing in the circuses in Europe.In the practical studies of the subject ?The Circus theme and Clown Figure?; the mankind who try to survive and used to live with the mask slip on his face, becomes identified with clown and mostly reflected on autoportre.