Yerel yöneticiler ve okul yöneticilerinin eğitimde yerelleşmeye ilişkin kendilerini hazır görme durumları

Abstract

Eğitim yönetimin yerelleşmesi uzun yıllardır tartışılan bir konudur. Kalkınma planları ve milli eğitim şuralarında enerji, para ve zaman kaybına neden olan kırtasiyeciliğin yaygın olması, eğitim sisteminde koordinasyon zayıflığının olması ve yetkilerin üst yönetim biriminde toplanmış olması, merkezi yönetimin olumsuzlukları arasında yer almaktadır. Yapılan çalışmalarda bu olumsuzlukların giderilebilmesi için eğitim yönetiminin yerelleşmesi gerektiği savunulmaktadır.Eğitim yönetiminin yerelleşmesiyle ilgili yapılan araştırmalarda yerelleşmeyle birlikte eğitim ile ilgili alınacak olan kararlarda zaman kaybı önlenmiş olacağı bölgenin ihtiyacına yönelik çalışmalar yapılabileceği ileri sürülmektedir. Türk Eğitim Sisteminde okulların kendi ihtiyaçlarına, bölgesel özelliklerine göre bir program oluşturulması, eğitim harcamalarının yerel yönetimlerce karşılanmasıyla sorunları bölgesel olarak çözüme kavuşturulacağı savunulmaktadır.Ancak belediyelerdeki nitelikli personel eksikliği nedeni ile var olan olanakların eğitimin yerinden yönetilmesine hazır olmadığı, eğitimin yönetiminin yerelleştiği takdirde bölgesel eşitsizliklerden dolayı fırsat eşitliğini olumsuz yönde etkileyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle eğitim yönetiminin yerelleşmesi için yöneticilerin hazır olup olmadığı incelenmeli, okul müdürlerinin ve yerel yöneticilerin, Türk Eğitim Sisteminin merkeziyetçi yapısından kaynaklanan sorunları nasıl algıladıkları ve bu sorunlara yaklaşımları değerlendirilmelidir.Bu çalışmada yerel yöneticilerin ve okul yöneticilerin eğitim yönetiminin yerelleşmesine yönelik olarak kendilerini hazır görme durumları incelenmiştir. Yerel yöneticilerin ve okul müdürlerinin görüşleri alınırken eğitim yönetiminin beş boyutuyla değerlendirilmiştir. Bu boyutlar; üretimin yönetimi, insan kaynaklarının yönetimi, öğrenci hizmetlerinin yönetimi, genel hizmetlerin yönetimi ve para kaynağının yönetimi olarak ele alınmıştır. Çalışmada, ayrıca eğitim yönetiminin yerelleşmesi durumunda oluşturulması öne sürülen yönetim kurulunda kimlerin görev alabileceği ve yerelleşmenin olumlu ve olumsuz sonuçları hakkındaki görüşleri alınmıştır.Tarama modelinde ele alınan çalışmanın evrenini 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Çanakkale ilindeki yerel yöneticiler ve okul yöneticileri oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından ilgili literatür ve yapılan çalışmalar taranarak ve uzman görüşleri alınarak geliştirilmiş, iki paralel anket formu uygulanmış ve toplanan verilerin istatistiksel çözümlenmesi, SPSS paket programından yararlanılarak yapılmış, gruplar arasındaki anlamlılık testlerinde p= 0.05 düzeyi esas alınmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama, nonparamatrik testler kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin görüşleri kıdem, eğitim durumları, göreve atanma biçimlerine göre kruskal wallis, belediye yöneticilerinin görüşleri, kıdem, eğitim durumları ve yaşa göre analizinde kruskal wallis, okul ve belediye yöneticileri arasındaki farka bakmada man whitney u test, görev yaptıkları idari kademeler arasında farka bakmada yine man whitney u testi, okul yöneticilerinin ve belediye yöneticilerinin görüşlerini analiz etmede betimsel istatistikler kullanılmıştır.Çalışma sonucunda, yerel yöneticiler ile okul yöneticilerinin eğitim yönetimine ilişkin görüşleri arasında genel olarak paralellik ortaya çıkmıştır. Okul yöneticilerinin çoğu eğitim yönetiminin yerelleşmesinin gecikmiş bir model olduğunu düşünmektedirler. Örnek ülkelerde yerel yöneticilerin sorunsuz olarak eğitimi yönettiklerini bu modelin ülkemizde de uygulanması için herhangi bir sorun olmadığını belirtmişlerdir. Yerel yöneticiler ve okul yöneticileri öncelikle eğitim yönetimi ile ilgili ve yerel yönetim modelini tanıtıcı bir eğitim almanın şart olduğunu vurgulamaktadırlar. Yapılan analiz sonucu bir çok konuda merkezi yönetimden, yerel yönetimlere yetki verilmesinin olumlu sonuçlar doğuracağı, öğrenci hizmetlerinde, personel yönetiminde, genel hizmetlerin yönetiminde, bütçe kaynağının yönetiminde ve üretimin yönetiminde daha verimli olunacağı ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Eğitim yönetimi, yerelleşme, yerel yönetici, okul yöneticisi.

The devolution of education management authority to local government is a much debated question. In The Development Plans and The Turkish National Education Councils, officialdom which cause the loss of energy, money and time, deficiency of coordination in education system, authorization mass on top management are explained as negativities of central government.In the researchs about devolution of education management authority, benefits of this process are explained as important factor that prevent loss of time on educational decisions and facilitate to supplying the regional demands. In the Turkish National Education System, during to preparing curriculums, focusing on demand of schools, regions, paying educational expenses by regional governments are deemed as regional solutions for educational problems.But due to lack of high quality personnel in local government, local governments are seen as unprepared and when local governments enforce the education management, due to inequity region to region, it is expected that equal opportunity on education can be effected negatively. Because of this, preparation level of local administrators to devolution of education management authority must be examined and also perceptions about school directors and local administrators about problems that emanate from structure of central management of Turkish Education System and their understanding style to these problems must be assessed.In this study, self efficecy perceptions of school directors and local administrators about devolution of education management authority was examined. School directors and local administrators? wievs was controlled below five dimensions. These dimensions are management of output, management of human resource, management of student services, management of general services and management of educational funds. Also in this study, school directors and local administrators wievs about when devolution of education management authority is structured, who must take responsibility on administrative board were taken.In the research, survey method was used. School directors and local administrators in Canakkale at 2006?2007 education terms were taken as participants. So as to collecting research data, two parallel form that developed by researcher were used. In data analysis, SPSS statistical package program was used and for controlling differences between groups, p= 0.05 significance level was taken into consideration. Also, descriptive statics and nonparametrik statistical technics were used. Wievs of school directors were examined according as lenght of service, educational background, style of appointment to administration. In these analyses, Kruskal Wallis statistical technic was used. Wievs of local administrators were examined according as lenght of service, educational background, old. Also in these analyses, Kruskal ,Wallis statistical technic was used too. On the examining of differences between wievs of school directors and local administrators, Mann Whitney U statistical technic was used. Also during to control to wievs of school directors and local administrators, descriptive statistics were used.The study results reveal that there is similarity between wievs of local administrators and school directors about localization of education management. Most school directors think that devolution of education management authority is delayed planning. They stated that this model put in the practice in some countries seamlessly and it can be use in our country. School directors and local administrators emphasize that firstly the training about education management and devolution of education management authority model must be given. After data analysis, results explain that devolution of authority from central management to local governments can bring about positive consequences on student services, management of staff, general services, funds and outputs.Keywords: Education management, devolution of education management authority, local administrators, school directors