Kamusal mal olarak içme suyu tedarikinde alternatif yöntemler

Abstract

Dünyanın üçte ikisi sularla kaplı olmasına rağmen, kullanılabilir özellikteki sular sınırlı ve dünya geneline eşitsiz dağılmıştır. Küresel su kıtlığına, kirlenme ve küresel ısınma gibi tehditlerin eklenmesiyle, son yıllarda suyu ekonomik bir meta olarak gören neo-liberal anlayış ağırlık kazanmaktadır. Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası gibi kurumlar da içme suyunda kamusal sunumdan özel sektöre geçişi desteklemektedir.Halen dünya genelinde içme suyu tedariği büyük ölçüde kamuya ait şirketler tarafından yapılsa da 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren içme suyu arzında özel sektör katılımı hızla artmaktadır. Ancak özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşanan özel sektör katılımı deneyimlerinin çoğu sorunludur ve özel şirketlerin kamuya ait su tedarikçilerine oranla verimli olduğu kanıtlanamamıştır.Kamu Özel Sektör Ortaklıkları gibi özelleştirmenin kısmen yaşandığı modeller içme suyu tedariğinde kamunun da yer almasını sağlamaktadır. Bu modelde suyun kamusal mülkiyeti saklı kalmak koşuluyla hizmetin sağlanması ve dağıtılmasında özel sektörün rol alması önerilmektedir. Türkiye'de ise içme suyu hizmeti ağırlıklı olarak kamusal sunum ile sağlanmaktadır. Bazı küçük çaplı özelleştirmelerde ise önemli sorunlar yaşanmıştır.Bu çalışmada küresel su sorunu ve küresel su yönetiminin aktörleri ele alınmakta, su hizmetlerine özel sektör katılımı incelenmektedir. Ayrıca, içme suyu arzında yaşanan sorunların çözümünde Kamu Özel Ortaklıkları ile diğer alternatifler analiz edilmektedir.

Although two-thirds of the world covered by water, available water is limited and the water in the world have an unequal distribution. While pollution and global warming threats is added to the global water scarcity, neo-liberal approach that considers water as an economic good is gaining weight in the last years. The international institutions such as The United Nations and the World Bank, is supporting the transition of drinking water from the public sector to private sector.Drinking water in the world is still largely supplied by state-owned companies but by second half of the 1980's private sector participation in the supply of drinking water is increasing rapidly. However, especially in developing countries, most of the experience of private sector participation is problematic and the efficiency of private companies to publicly-owned water suppliers have not been proven.The Public Private Sector Partnership model has been providing to take part of the public sector in the supply of drinking water. In this model, public ownership of water services provided without prejudice to provision and deploy the private sector's role is recommended. In Turkey, the drinking water services are provided mainly by public sector. Some small-scale privatizations have experienced significant problems.In this study, global water problem and global actors of water management and private sector participation in water services is examined. In addition, Public Private Partnership and other solutions to water problems are analyzed as alternatives.