27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi sonrası Türkiye`de ordu-siyaset ilişkisi (1960-1965)

Abstract

Tarihsel kökenleri itibarıyla oldukça gelişmiş bir geleneğe sahip olan Türk Ordusu, Osmanlı'dan günümüze en kritik anlarda devletin bekası adına pek çok kez sorumluluk üstlenerek toplum nezdindeki vazgeçilmezliğini her daim muhafaza etmiştir. Bu özelliğini millet için yaşamsal öneme sahip bir kurum olma sıfatıyla taçlandıran Türk Silahlı Kuvvetleri, zamanla siyasal yaşamın bir şekilde içinde yer almayı başarmıştır. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinden itibaren idari emkanizma içerisindeki konumunu pekiştirmeye başlayan ordu, Milli Mücadele sonrasında Cumhuriyet'in ilânı ile birlikte kendisini rejimin kurucusu ve koruyucusu olarak kabul etmiş; bu durum askerin siyaset dışında kalmasını önlemiştir. Demokrat Parti iktidarının ilk beş yılında arka plânda kalmayı tercih eden silahlı kuvvetler, sonraki süreçte ülkenin iyi yönetilemediği düşüncesinden hareketle hükümete karşı göstermiş olduğu tavrı 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi ile sonuçlandırmıştır. Müdahaleyi takiben oluşturulan askeri ara rejim, bir yıl sonra genel seçimlere giderek yönetimi sivil siyaset kurumlarına devretmiştir. Fakat 27 Mayıs hareketinin, gerçekleştirilmesi kararlaştırılan reformları henüz tamamlamadığını ileri sürerek sivil idareye geçişin erken olduğunu düşünen, önücülüğünü Albay Talât Aydemir'in yaptığı oluşum, 22 Şubat 1962 ve 21 Mayıs 1963 tarihli iki başarısız müdahale girişiminde bulunmuşltur. Yapılan yargılamalar neticesinde Albay Talât Aydemir ve Binbaşı Fethi Gürcan idam edilmiş; olaylara karışan Kara Harp Okulu öğrencilerinin tamamının okulla ilişikleri kesilmiştir.Anahtar Sözcükler: 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi, Ordu-Siyaset İlişkisi

Turkish army which has very well preserved traditions because of its historical roots, has always kept its inevitability in the eye of the public by undertaking many responsibilities in the name of the perpetuity of the country from Ottoman Empire tu today. Turkish Armed Forces which has crowned this property as it has been called an institution which has got vital importance for the public has achieved to take place in the political life with time. The army, which started to strengthen its status which is in the governmental mechanism after the last era of Ottoman Empire, granted itself as the founder and the protector of the regime with the proclamation of the republic and this situation has prevented soldiers from staying outside of politics. Armed forces which preferred to stay back during the first five years of Demokrat Party power, concluded this trend on May, 27, 1960 Military Intervention with the viewpoint of country's not being governed very well. Followed the intervention the founded military interim regime passed the governance on to the civil authoroties by making bye-elections. But led byTalat Aydemir the conglomeration which thought the reforms decided to get praticed with May, 27 intervention had not been completed made two more attemps on February, 22, 1962 and May, 21, 1963. After the judgements Colonel Talat Aydemir and Major Fethi Gurcan were executed and all the Military Academy students who interfered were expelled.Key words: May, 27 Military Intervention, Military and Political Relations