1923-1938 Türkiye, 1918-1941 Japonya dış politikalarının karşılaştırmalı analizi

Abstract

Bir ülkenin dış politikasını belirleyen temel unsurlar; o ülkenin dünya siyasetindeki yeri, diğer ülkelerle işbirliği, askeri kaygılar, kamuoyu, dış politikayı yönlendiren kişi ve kurumların konumu ve görüşleri ile karşılıklı menfaatlerdir.Büyük devletlerin, I.Dünya Savaşı sonrasındaki bozuk dünya düzenini yeniden oluşturma çabaları karşısında Atatürk, yeni ve milli bir Türk devleti kurmak için kendi dış politikasını oluşturmuştur. Bu dönemde Türkiye Cumhuriyeti, bir taraftan Lozan Barış Anlaşmasında çözemediği konuları çözmek için çaba gösterirken diğer yandan modernleşmek için büyük bir hareket başlatmıştır. Bu dönemde Türk Dış Politikası, Mustafa Kemal'in ?Yurtta Sulh Cihanda Sulh? ilkesi temel alınarak belirlenmiştir. Yeni kurulmuş bir devlet olmasına rağmen Türkiye, bulunduğu bölgede komşu devletler ile işbirlikleri kurmuş ve Milletler Cemiyetine üye olarak dünyada barışın sağlanması için alınan kararlara katılmıştır.Aynı dönemde gücünün sınırlarını I. Dünya Savaşı'nda deneyen ve savaşın sonunda galiplerin safında yer almayı başaran Japonya, gözlerini Asya kıtasına dikmiş, değişen güç dengeleri içinde Asya-Pasifik bölgesinde İngiltere'den boşalan koltuğa Amerikalılardan önce oturma planları yapmaktadır. Bu yüzden Japonya, Güney Asya'ya kadar uzanan sınırlarla büyük bir imparatorluk haline gelmek için Çin başta olmak üzere Asyalı ırkdaşlarına saldırmıştır. II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar izlediği saldırgan dış politika ve askeri ihtiraslar savaşın sonunda kayıtsız şartsız teslim olmasıyla bir son bulmuştur.İki dünya savaşı arası dönemde Asya kıtasının en Batısı'nda bulunan Türkiye ve en Doğusu'nda bulunan Japonya'nın aynı zaman dilimi içerisinde birbirlerinden bağımsız olarak geliştirdikleri dış politikalar büyük farklılık göstermiş, Türkiye yıkılan bir imparatorluktan milli bir devlet olarak uluslar arası ilişkiler sahnesine çıkmış ve bu alanda kendini kabul ettirme çabasına girmişken, Japonya bunun tam aksine büyük bir imparatorluk haline dönüşmek için emperyalist bir dış politika izlemeye başlamış ve uluslar arası işbirliklerinden ayrılmıştır.

A country's basic determinants of foreign policy are its place in international diplomacy, cooperation with the other nations, its military concenrs with its surroundings, the public opinion towards existing policies and how they shape future policy making.Atatürk adopted a foreign policy to build a new nation state of Turkey to face the efforts of big powers to establish a new system following the end of World War I. In the period between the two great wars of the century, the Turkish Republic did not only try to solve the problems from the Lausanne Peace Treaty but also placed great effort to become a modern country. In this particular era, Turkish foreign policy was based on the ideology of Mustafa Kemal ?Peace at home, peace in the world?. Despite being a new founded state, Turkey played a great role for forming new cooperations with its neighbour countries. As a member of the League of Nations, Turkey adopted war preventive measures even if it was against its gradual economic development.While Turkey was struggling to solve its problems and trying to be a part of the international system, on the Eastern front of the Asian continent, imperial Japan was working to extend its territory. After testing its own military power in World War I, Japan was ready to challenge the United States of America for the control and leadership in Asia. By adopting the slogan of ?Asia for Asians?, Japan wanted to to take the place of Western Powers in Asia. With this purpose, Japan started to invade the Asian continent without any declaration of war. The building of the Great Japanese Empire continued to spark more conflicts in Asia until Japan's surrender at the end of the World War II.Japan and Turkey developed highly different foreign policies within the same era of the 20th century. While Turkey was constructing a new national state and struggling for being recognised in the international arena after the collapse of the Ottoman Empire, Japan worked to become an Imperial power and invaded Asian countries like other Western powers.