Tedavideki epileptik hastalarda otonom nöropati ve seksüel disfonksiyon

Abstract

38 ÖZET Antiepileptik ilaçlar (AE), epileptik hastalarda seksüel disfonksi- yondan sorumlu tutulmuşlardır. AE ilaçların santral veya periferik sinir sis temi ya da seks hormonları üzerindeki etkileri bu bozukluğa yol açabilir. Başta fenitoin olmak üzere birçok AE ilaç periferik nöropati yapabilir. AE ilaçların otonom nöropatiye de yol açabileceği, dolayısıyle de seksüel dis- fonksiyona sebep olabileceği düşünülebilir. Literatürde bu konuda yapıl mış bir çalışmaya rastlamadık. Çalışmamızda AE ilaç kullanan hastalarda periferik, otonom nöropati ve seks hormon düzeyleri ile seksüel disfonksi- yon arasındaki ilişkiyi araştırdık Çalışmaya en az iki aydır, üç çeşit AE ilaçtan (fenitoin, karbama- zepin, valproat) birini alan 35 hasta (24 E, 1 1 K) ve 22 kontrol (16 E, 6 K) olgusunu ele aldık. Her iki grupta periferik sinir iletim hızları (median, ul nar, sural sinirlerde duyusal; median, ulnar, peroneal ve posterior tibial si nirlerde motor), otonom testler (SDY, RRIV) ve serum seks hormon (SHBG, PRL, LH, FSH, E2, progesteron, total ve serbest testosteron) dü zeylerine baktık. Periferik sinir iletimi çalışmasında hasta grubumuzda motor ve du yusal İletimlerde kontrollere göre anlamlı şekilde yavaşlama tespit ettik. AE ilaçlar hastalarımızda hafif derecede sensori-motor tipte periferik nöro patiye yol açmıştı. Otonom test çalışmasındaki bulgularımız, sempatik lif lerin tutulumunun olmadığını gösterdi. Buna karşılık parasempatik liflerin hasta grubunda (seksüel disfonksiyonlu hastalarda daha da belirgin) kont rollere göre tutulumunun bulunduğunu ortaya koyduk. Hormon çalışma sında ise erkek hastalarda serbest testosteron düşük, total testosteron ve SHBG düzeyi kontrollere göre anlamlı şekilde daha yüksekti. Kadınlarda ise hasta ve kontrol grubu arasındaki olgular arasında anlamlı fark bula madık. Sonuç olarak antiepileptik ilaç kullanan epileptik hastalarda seksü el disfonksiyon gelişiminde diğer faktörler yanında parasempatik liflerin tu tulumunun da rolü olabileceğini gösterdik.