Ekstrakorporeal dolaşımın plazma kortizol seviyesi üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada ekstrakorporeal dolaşımın, total plazma kortizol seviyesi üzerine etkisi incelendi. Çalışma grubu, konjenita! ve akkiz kalp hastalığı nedeni ile açık kalp ameliyatına alman 35 hastayı kapsamaktadır. Kontrol grubu olarak torakotomi yapılan 15 hasta alınmıştır. Çalışma grubunda ameliyat öncesi bazal şartlarda, ekstrakorporeal dolaşım öncesi, ekstrakorporeal dolaşım (EKD) başladıktan hemen sonra, ekstrakorporeal dolaşımın 15. dak. ve ekstra korporeal dolaşım bitmeden 10 dak. önce ve post operatif 24. saatte alınan kan örneklerinde total plazma kortizol seviyeleri ölçüldü. Kontrol grubu hastalarında ise ameliyat öncesi, ameliyat ortası ve postoperatif 24. saatte total plazma kortizol seviyelerine bakılarak her iki grupta elde edilen sonuçlar karşılaştırıldı. Her iki grupta da bazal şartlarda normal sınırlarda olan kortizol seviyeleri (ortalama 19.31 ve 19.93 Micro gr/dl) ameliyatın başlaması ile birlikte belirgin olarak yükselmektedir (ortalama 37.37 ve 44.86 Micro gr/dl). Kontrol grubunda bu seviye yüksek kalmakta ve ameliyattan 24 saat sonra normalin üst hududuna kadar inmektedir (ortalama 31.37 Micro gr/dl). Çalışma grubunda ise ameliyatın başında yüksek olan seviyeler ekstrakorporeal dolaşım başlar başlamaz düşmektedir. Ekstrakorporeal dolaşım sırasında meydana gelen hemodilüsyonun etkisi düzeltilmesine rağmen bu seviyeler norma! sınırlar içinde, fakat EKD öncesine göre anlamlı olarak düşüktür.Çalışma grubunda ameliyatın bitmesinden 24 saat sonra plazma kortizol seviyeleri tekrar yükselmekte ve normal sınırların da üstüne çıkmaktadır. Bu sonuçlar EKD'nin normal hormon fizyolojisi üzerine etkilerinin unutulmaması ve hemodinamik açıdan sorun yaşanan hastalarda, daha öncelikli faktörler ekarte edildikten sonra, kortizol seviyelerindeki değişikliklerin de dikkate alınması gerektiğini göstermektedir. GİRİŞ VE AMAÇ Ekstrakorporeal dolaşım (EKD) sonucu organizmada, biyolojik ve hematolojik değişiklikler meydana gelmektedir. Bunun yanısıra endokrin sistem de etkilenmekte, bu sistemin bir parçası olan adrenal korteks salgılarında önemli değişiklikler olmaktadır. EKD sırasında total plazma kortizol seviyesinde meydana gelen değişiklikler ilk yıllardan beri dikkati çekmiş ve bu konuda araştırmalar yapılmıştır. Birçok yazar EKD esnasında, total plazma kortizol seviyesinde önemli bir düşüş olduğunu bildirmişlerdir (1,2,3,4). Bunun yanısıra, bazı insan ve hayvan deneylerinde böyle bir düşüş olmadığı gösterilmiştir (5,6,7). Bu çalışmalarda kortizol ölçüm teknikleri farklıdır. Bugüne kadar elde edilen bu sonuçlar kortizol ölçümü tekniğinin standardize edilmesine kadar başlangıç çalışmaları olarak kabul edilmektedir. Mattingiy'nin flurometrik yönteminin (8), ve daha yakın zamanda Murphy ile Pattee'nin çok daha spesifik `competitive protein-binding` yönteminin (9) uygulama alanına girmesiyle, kortizol ölçümünde daha doğru sonuçlar elde edilmiştir. Biz bu tc YÛKSKÖĞMETİM knbulc DOKÜMANTASYON KİKİM