Atorvastatin tedavisinin serum lipid düzeyleri, nitrik oksit, nitrik sentaz aktivasyonu, CRP ve fibrinojen düzeylerine olan etkisi

Abstract

IV ÖZET Hiperlipidemik hastalarda statinlerle yapılan çalışmalarda statinlerin lipid dü şürücü etkilerinden bağımsız olarak daha yüksek oranda morbidite ve mortaliteyi dü şürdükleri ortaya konulmuştur. Bu durumun statinlerin pleotropik etkileri adı verilen lipid düşürücü etkilerin dışındaki etkilerinden kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Bunların başında endotel disfonksiyonunu düzeltici, aterogenezi önleyici ve gerile tiri, vasodilatasyon yapıcı, trombüs oluşumunu önleyici ve plak stabilizasyonunu sağlayıcı etkileri yer almaktadır. Sayılan bu etkilerinin oluşumunu muhtemelen nitrik oksit yapımını artırarak yapmaktadır. Bu çalışmada bir lipid düşürücü ilaç olan hidroksi-metil-glutaril-CoA redük- taz inhibitörü olan atorvastatinin serum lipid düzeyleri, nitrik oksit, nitrik oksit sentaz aktivasyonu, fibrinogen ve C-reaktif protein (CRP) düzeylerine olan etkileri araştı rıldı. NCEP-2001 kılavuzuna göre ilaç tedavisi başlama endikasyonu olan hiper lipidemik 20 hastaya çalışma baklanda bilgi verilerek onaylan alınmak koşulu ile 4 hafta süreyle 10 mg/gün atorvastatin tedavisi verildi. Tedavi öncesi ve sonrası serum örneklerinde çalışılan lipid düzeylerinde trigliseridde %37, total kolesterolde %37, LDL'de %48,VLDL' de %38 oranlarında azalma (p<0.005) sağlanırken HDL düzeyinde %4.2 oranında artış (P>0.05) olmuştur. Serum nitrik oksit düzeyinin göstergesi olan nitrat düzeyi ile nitrik oksit sentaz aktivasyonu klorometrik ölçüm yöntemi ile ölçüldü. Tedavi sonrası serum nitrat düzeyinde %76 ve nitrik oksit sentaz aktivasyonunda %70 oranında artış sağlandı.Bu değerler istatistiksel açıdan oldukça anlamlı olarak görüldü (p<0.05). Enflamasyonun göstergesi olan CRP'de tedavi sonrası %42 azalma (p<0.05) ve plazma viskositesinin bir göstergesi olan fibrinojen düzeyine olan etkisi ise %9 azalma (p>Q.Û5)şeklinde olmuştur. Sonuç olarak anti-lipidemik olarak kullanılan statinler lipid düzeylerine olan olumlu etkilerinin yanında serum nitrik oksit düzeyini artırıcı ve serum CRP düzeyini azaltıcı etkilere sahiptir. Fibrinojen düzeyine olan etkisi halen kuşkuludur ve ileri çalışmalara ihtiyaç göstermektedir. Statinlerin bu ek avantajları gelecekte daha geniş endikasyon alanları oluşturacak gibi durmaktadır.

ABSTRACT It has been found in clinical studies about statins in hyperlipidemic patients that they decrease mobidity from their lipid lowering effects with a higher ratio. This situation is proposed to originate from their pleotropic effect other than lipid lowering effects are improving endothelial dysfunction, preventing atherogenesis, making vasodilatation, preventing thrombus formation and supplying plaque stabilization respectively.It exerts these effects probably by increasing nitric oxide production. In this study we investigated the effect of atorvastatin which is hydroxy- metil-glutaryl-CoA reductase inhibitor on serum lipid levels, nitric oxide, nitric oxide synthetase activation, firinogen and C-reactive protein (CRP) 10 mg/day atorvastatin for 4 weeks were given to 20 hyperlipidemic patients. Who have the indication for drug treatement according to NCEP-2001 principle.All of the patients gave written consest for this study. We observed 37%, 37%, 48% and 38% decrasase in trigliceride, total cholesterol,LDL and VLDL concentrations respectively after treatement while there was 4.2% increase in HDL levels. Nitrate levels and nitric oxide synthetase activation which are indicators for serum nitric oxide levels were measured by chlorometric method.There was 76% and 70% increase in nitrate levels and nitric oxide synthetase activations respectively. These values were statisticaly significant (p<0.005) CRP which is an indicator for inflammation were decrased 42% and fibrinogen levels which is an indicator for plasma viscosity was 9% decrased. (p>0.05) As a results which are commonly used as an anti-lpidemic have also nitric oxide levels increasing and CRP level decreasing effects.Its effect on fibrinogen is still suspicious cend needs further studies to be investigated. These extra advantages of statins could form more indications for use in the future.