Diyet ve fiziksel aktiviteye yönelik yaşam şekli değişikliklerinin adölesan obezitedeki etkileri

Abstract

m ÖZET Obezite tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunudur. Prevalans hızları hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde hızla artmaktadır. Obez adolesan ve çocuklarda hiperlipidemi, glikoz intoleransı, insülin direnci ve yüksek kan basıncı daha fazla sıklıkta ortaya çıkmaktadır. Obezite, artmış morbidite ve mortalite oranlarıyla koroner kalp hastalığı ile ilişkili kronik metabolik bir hastalıktır. Bu nedenle obezitenin kontrolü önem kazanmaktadır. Obezite kontrolünün amacı, ortaya çıkabilecek komplikasyonlan önlemek için primer korunma, erken tam ve uygun tedavidir. Çalışmanın amacı; adolesan yaş grubunda yer alan, fazla kilolu-obez kişilerde beslenmenin düzenlenmesi, fiziksel aktivitenin arttırılması ve sağlıklı davranış tarzlarının kazandırılmasına yönelik yaşam tarzı değişikliklerinin etkinliğini saptamaktır. Müdahale araştırması olarak planlanan bu çalışma Mart-Kasım 2002 tarihleri arasında Sivas il merkezinde küme örnekleme yöntemiyle seçilen fazla kilolu-obez 36 adolesanda uygulandı. Çalışmaya alınanlar 2 ay ara ile düzenli olarak izlendi. Önerilere uyup uymadıkları sorgulandı. Bu izlemlerde ağırlık, boy ölçümleri yapılıp BKİ'leri hesaplandı. Önerilere uyup uymadıkları sorgulandı. Çalışmanın başında ve 6. ayın sonunda 12 saatlik açlıktan sonra kanlan alınıp açlık kan glukoz ve lipid (trigliserit, total kolesterol, HDL-C, LDL-C, VLDL-C) düzeylerine bakıldı ve sonuçlar başlangıçtaki değerlerle karşılaştırıldı. Çalışma sonucunda obez olan 20 kişinin 18' i (%90) fazla kilolu aralığına, fazla kilolu 16 kişinin 2'si (%12.5) normal vücut ağırlığı düzeyine gerilerken, 14'ü (%87.5) fazla kilolu aralığında kalmıştır. Başlangıç ve son izlem' sonuçlan karşılaştırıldığında trigliserit, total kolesterol, LDL-C, VLDL-C düzeylerinde önemli bir düşme gözlenirken, glukoz ve HDL-C düzeylerinde istatistiksel olarak, anlamlı bir fark saptanmamıştır. Çalışma sonunda halen obez olan 2 kişiye bir sağlık kuruluşuna gitmeleri önerilmiştir. Anahtar kelimeler: Adolesan, obezite, eğitim

IV SUMMARY Obesity is an important worldwide health problem. The prevalence of obesity increase rapidly both in the developed and developing countries. Hyperlipidemia, hypertension, and abnormal glucose tolerance occur more frequently in obese adolescents and children. Obesity is a chronic metabolic disorder associated with CVD, increased morbidity and mortality also. Therefore control of obesity is of great importance. The goals of obesity control are prevention and early diagnosis and treatment of complications. Effectiveness of life-style changes (eg, diet, physical exercise) on the control of obesity is studied. Through and interventional survey; The study was carried in 36 overweight obese (BMI >90th) or (BMI 85-89th) boys and girls who were 12-15 years old, in Sivas city. The children were regularly followed up every 2 months from May 2002 to November 2002. Appropriate diets and physical exercises (halfan hour per day) were adviced to the adolescents. Weights and heights of the individuals were measured and the BMI values were evaluated by two months interval. It was asked if they had followed the advices. Early morning blood samples for serum lipids and glucose of all adolescents were collected after a 12-h fast in the baseline and in the end. In the end, the results were compared with the baseline values. At the end of six months, 90% of the obese, and 12,5% of the overweight subjects were shifted to overweight and normal cathegories respectively, whilst 10% of the obese and 87,5% of the overweight subjects remained the same. BM, serum cholesterol, trigliserides, LDL-C and VLDL-C levels of the subjects also have improved significantly, comparing with the baseline levels. Changes in serum HDL-C levels were not significant however. Key words: Adolescent, obesity, education ^ -