Annelerin gebelikte sigara içme davranışları, sigara konusundaki görevleri ve bağımlılık düzeyleriyle bırakmaya ilişkin tutumları

Abstract

vıı ÖZET Bu çalışmada Sivas Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi'nde doğum yapan kadınların sigara kullanımı ve çevresel sigara dumanı konularındaki davranışlarını ve tanımlarını betimlemeyi, bunlarla ilişkili etmenleri belirlemeyi ve bu konuda verilen hizmeti tanımlamayıp hizmet gereksinimini saptamayı amaçladık. Bu çalışma, 2002 yılı 19 Nisan ve 17 Haziran tarihleri arasında Sivas Doğumevi Hastanesi doğum servisinde vajinal yolla veya sezaryen ile doğum yapan kadınlar üzerinde yapıldı. Bu dönemde bu hastanede 161 'i sezaryen, 619'u vajinal yolla olmak üzere toplam 780 doğum gerçekleşti. Bu kişilerin tamamının çalışma kapsamına alınması hedeflenmesine rağmen değişik nedenlerle ancak 539 kadın çalışmaya dahil edilebildi. Böylece bu çalışma bu dönemde doğum yapanların %69'unu kapsadı. Toplam 539 bayana doğum sonrası ilk günde gebelikte sigara içimi, kendilerinin ve eşlerinin eğitimleri, sosyoekonomik durumları, sigaranın kendileri ve bebeklerine verebileceği zararlar sorularak kaydedildi. Bebek ile ilgili ölçümler araştırmacı tarafından yapıldı. Veriler, SPSS 10.0 yazılım programıyla bilgisayara girildi. Tasnif ve istatistiksel analizler bu programla yapıldı. Önemlilik testleri olarak ki-kare testi ve Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Gebeliğin herhangi bir döneminde sigara içmiş olanların oranı %17, gebeliğin başından sonuna kadar aralıksız içmiş olanların oram ise %9 olarak bulundu. Halen içenlerin oram kadınlarda %9, eşlerinde %68'dir. Gebeliğin birinci ayında sigara içmekte olan kişilerden 43 'ü (%46'sı), çoğu ikinci ayda olmak üzere sigarayı bırakmıştır. Doğum sonrası birinci gün itibariyle, içmiş olanların içinde bırakmış olanların payı (bırakma oram = quit ratio) %63'tür. Gebelerin %61'i gebelik döneminde eşlerinin evde sigara içtiğini ifade etmişlerdir. Gebelikte düşük doğum ağırlıklı bebek oram gebeliğinde sigara kullananlarda %12, gebelikte sigara kullanmamış olanlarda %4 olarak bulunmuştur. Eğitimi ve sosyoekonomik düzeyi yüksek olan kadınlarda sigara içme oranı yüksek bulunmuştur. Gebeliklerinde sigara içen kadınların sigara bırakma konusunda bir hekim veya hemşireden yeterli bırakma tavsiyesi ve desteği almadıkları görülmüştür. Sigara ve çevresel sigara dumanının zararlı etkilerinden anne ve bebeği koruyabilecek çalışmaların güçlendirilmesine gereksinim vardır. Anahtar kelimeler: Sigara kullanımı, gebelik, bebek, tütün, düşük doğum ağırlığı.

vııı SUMMARY The objectives of this study were to describe smoking status during pregnancy, to describe exposure to environmental tobacco smoke during pregnancy, to identify attitudes toward smoking and pregnancy, to identify factors related to smoking during pregnancy, and to describe health services specifically provided to help pregnant women on smoking. This study was carried out on women who had delivered either caesarean or vaginally in Sivas Maternity Hospital between April 19 2002 and June 17 2002. Durig this period 780 infants, 161 by caesarean and 619 vaginally, had been delivered. Initial decision was to include all those deliveries in the study, however, because of several we were able to include only 539 of them. Therefore, this study covered 69 % of all deliveries. Questions on smoking in pregnancy, educational status of their husbands and themselves, their socioeconomic status and harms of smoking that could affect their babies and themselves, were asked to those 539 mothers at the very first day after the parturition. Measurements on babies were conducted by the researcher. The commercial SPSS 10.0 software was used in data entry to the computer. This software was also used in classification and statistical analysis. The Chi-square test and Kruskal-Wallis test were used for statistical analysis. The percentages of women who had smoked in any time of their pregnancy and had smoked throughout pregnancy period were 17% and 9%, respectively. Percentages of current smokers among the respondents and their husbands were 9% and 68% respectively. Of the women who had been smoking in the first month of their pregnancy 43(46%) quitted smoking in the second month. At the first day after parturition the quit ratio was 63%. The proportion of mothers who were exposed to environmental tobacco smoke during pregnancy because of their husband's smoking was 61%. The prevalences of low birth weigth among newbornes of smoker mothers and non-smoker mothers were 12%, and 4% respectively. Smoking prevalence was found higher in women with high educational and high socioeconomic status. It was also seen that, women who were smoking in their pregnancy could not have adequate advice or support about stop smoking from either a doctor or a nurse. There appears to be a need to enhance health services provided for pregnant women on both tobacco smoking and environmental tobacco smoke. Key Words: Smoking, pregnancy, infant, tobacco, low birth weight.