Sivas İli anasınıfı, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında sistinüri insidansı ve bunların moleküler analizleri

Abstract

ÖZET Sistinüri, sistin ve lizin, arginin, ornitinin ince barsak ve böbrek tubulus epitel hücrelerinden taşınmasındaki defekt sonucu ortaya çıkan otozomal resesif geçişli doğuştan metabolik bir hastalıktır. Hastalarda şistinin idrardaki çözünürlüğünün azlığı nedeniyle süt çocukluğu döneminden itibaren tekrarlayan üriner sistem taşlan ve buna bağlı olarak obstrüksiyon, enfeksiyon ve böbrek yetmezliği gelişmektedir. Bütün dünyada yaklaşık prevalansı 1/7000'dir. Türkiye'de yüksek riskli 6050 infantın metabolik hastalıklar açısından tarandığı bir çalışmada sistinüri prevalansı 1/1000 olarak belirlenmiştir. Yine Türkiye'de iki farklı çalışmada prevalans 1/2155 ve 1/2065 olarak bulunmuştur. Bu oran bir çok ülkede saptanan orandan daha yüksektir. Bu amaçla akraba evliklerinin sık olduğu bölgemizde sistinüri insidansını belirlemek ve bulduğumuz vakaların moliküler genetik analizini saptamak amacıyla bu tarama çalışmasını planladık. 5-18 yaş arasındaki 8500 çocuğun rastgele alınan idrar numunelerine sodyum-nitroprussid spot testi uygulanıp, bu testin pozitif olduğu vakalarda idrar ve kan aminoasit kromatografileri yapılarak sistinüri tanısı konuldu. Sivas ilinde sistinüri insidansı 1/772 olarak bulundu. Sistinürili hastalar ve aileleri üriner taş açısından araştırıldı. En sık görülen mutasyon olan M467T, M467K ve 23 İT/A polimorfizmi sistinüri tespit edilen hastalarda analiz edildi. M467T allel frekansı %50 (14/28) bulundu. M467K mutasyonu ve 23 İT/A polimorfizmi bulunmadı. Bu şekilde erken tanı ile sistinüri saptanan hastalarda üriner sistem taş gelişimi önlenmesi, böbrek fonksiyonlarının korunması, bölgemizdeki mutasyonların tespiti, hastalığın saptandığı ailelere genetik danışma verilmesi hedeflendi. Anahtar Kelime: Sistinüri, Üriner Taş. Metabolik Hastalık, Renal Yetmezlik, Moleküler Genetik. iv

ABSTRACT Cystinuria is a congenital metabolic disease running in families in a autosomal reccessive pattern, caused by the defective transport of cystine and lysin, arginin, ornitin through the renal tubuler cells and the small-intestine mucosal cells. Because of poor-solubility of cystine in the urine, patients with cystinuria, even at the age of infants suffer from reccurrent stone events in the urinary system that may result in urinary tract obstruction, urinary tract infection and finally chronic renal failure. The prevalance of cystinuria is approximately 1/7000 in all over the world. In Turkey, it was found as 1/1000 in a prevalance study screened 6050 infants who had a relatively high risk for any congenital metabolic disease. In other two studies, the prevelance of cystinuria in Turkey was reported as 1/2155 and 1/2065. These prevalance ratios are higher than those of reported from most of the other countries. We decided, therefore, to investigate the cystinuria incidance and analzyed for the in M467T and M467K mutations and 23 IT/A polimorfism in our region in where the consanguineus merriages are common. We performed the sodium-nitroprusside test on the urine samples randomly from the 8500 child between 5-18 age and performed aminoacid-cromatography test in the urine and blood in which the sodium- nitroprusside test result is positive so cystinuria is diagnosed. We found that the incidance of cystinuria is 1/772 in Sivas. The patients and their families were investigated for stones in the urinary system. The most common mutations that M467T, M467K and 23 IT/A polimorfisms were studied in these patients. M467T allel frekans was %50 (14/28). The mutation of M467K and 23 IT/A polimorfism were not found. Based on early diagnosis of cystinuria, our study may allow to preventing development of the stones in the urinary system, as well as to predict the prevalance of cystinuria in our region and to give genetic conselling to the families of cystinuric patients. Key words: Cystinuria, Urinary Stones, Metabolic Disease, Renal Failure. Molecular Genetics