Tıp fakültelerinde mezuniyet öncesi anatomi eğitiminin öğrenci geribildirimleri ile değerlendirilmesi

Abstract

Tıp eğitimi, içeriği ve süresi göz önüne alındığında, oldukça uzun ve zahmetli bir süreçtir. Türkiye'de ve Dünyada tıp eğitimi ve bunun bir parçası olan anatomi eğitimi tartışılmakta, yeniden yapılandırılmasına yönelik çalışmalar sürmektedir. Öğrenci geribildirimleri, öğrenme-öğretme sürecinde ulaşılan düzeyi belirlemede yaygın kullanılan araştırma yöntemlerinden birisidir.Bu çalışma, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında, tıp fakültesi öğrencilerinin, aldıkları anatomi eğitimini değerlendirmeleri amacıyla yapılmıştır. 818 tıp fakültesi öğrencisinin anatomi eğitimi ile ilgili görüşleri değerlendirilmiş ve anatomi eğitiminin nasıl olması gerektiği konusundaki yorumları toplanmaya çalışılmıştır. Karşılaştırmalı tanımlayıcı tipte olan bu çalışma, 4 ayrı tıp fakültesinin birinci ve ikinci sınıf öğrencileriyle yürütülmüştür.Anket soruları, 5'li Likert ölçeği ile (kesinlikle katılıyorum, katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum, kesinlikle katılmıyorum) cevaplandırılacak şekilde hazırlanmıştır. Veriler, SPSS 18.0 paket programı ile değerlendirilmiştir. Tüm katılımcıların puanlarının ortalaması ve standart sapması hesaplanmıştır. Gruplararası farklılıkların tespitinde 'student t-testi' ve ANOVA testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak belirlenmiştir.133 Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi (ulaşma oranı: %81.1), 222 Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi (ulaşma oranı: %75.51) ve 142 Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi (ulaşma oranı: %82.08) 321 Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi (ulaşma oranı: %50.55) öğrencisi araştırmaya katılmıştır.Öğrencilerin %31.5'i, derslerdeki sunum tekniklerinin öğrenmeyi kolaylaştırdığını, %53.8'i teorik derslerin süresinin konuyu anlaması için yeterli olduğunu, %62'si derslerde önemli bilgilerin vurgulandığını, %46.9'u öğretim üyeleri ile teorik derslerde rahatça iletişim kurabildiğini, %69.9'u ise öğretim üyeleri ile pratik derslerde rahatça iletişim kurabildiğini belirtmiştir.Öğrencilerin %72'si, pratik derslerin teorik derslerin içeriğiyle bütünleyici olduğunu, %43.5'i pratik derslerin süresinin öğrenmede yeterli olduğunu, %21.6'sı pratik derslerdeki kadavra sayısının, %22.7'u maket sayısının, % 30.3'ü maketlerin çeşitliliğinin yeterli olduğunu vurgulamıştır. Öğrencilerin %61.2'si (n=500), kadavra diseksiyonuna fiilen katılmayı istediklerini belirtmiştir.Anatomi sınavı ile ilgili olarak da, öğrencilerin %45.6'sı teorik sınav sorularının derslerin içeriği ile uyumlu olduğunu, %74.7'si pratik sınav sorularının derslerin içeriği ile uyumlu olduğunu, %35.3'ü teorik sınav sorularının açık ve kolay anlaşılır olduğunu, %42'si ise pratik sınav sorularının açık ve kolay anlaşılır olduğunu belirtmiştir. Öğrencilerin seçmeli ve açık uçlu soruların yer aldığı bir anatomi sınavını ise %12.5 (102 öğrenci) oranında tercih ettikleri görülmüştür.Ankete katılan öğrencilerden 455 (%53.7) öğrenci, anatomi ders konularının klinik bilgilerle beraber verildiğini; 475 öğrenci ise (%58.1) kadavra dışı yardımcı ders araçlarının kullanıldığını ifade etmiştir. Ayrıca 636 öğrenci (%77.8), verilen anatomi eğitiminin öğrenciyi tıp fakültesinde olduğunu en çok hissettiren derslerden biri olduğunu ifade etmiştir. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin %35.4 'ünün (n=290) kaynak kitap seçiminde güçlük yaşadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin %75.9'u (n=621) anatomi eğitimini vakit kaybı olarak görmediğini, buna karşın %36.5'i (n=298) verilen anatomi eğitiminin geleceğe yönelik ihtiyaçları karşılamada yeterli olmadığını ifade etmiştir. Kişisel çalışmayı 300 (%36.7) öğrencinin tercih ettiği gözlenmiştir. %54.5 oranında öğrenci (n=446), tıp eğitiminin ileri dönemlerinde hatırlatma derslerinin gerekli olduğunu belirtmiştir.Bu çalışmanın sonuçları öğrencilerin mezuniyet öncesi anatomi eğitiminden duydukları memnuniyeti göstermektedir. Tıp eğitimini geliştirme ve iyileştirme çabaları içinde, öğrenci geribildirimlerinin çok önemli yeri vardır. Elde edilen bulguların, gelecek yıllardaki Anatomi eğitiminin planlanmasında, müfredatın hazırlanmasında, akademik kadronun dersleri işleyişi ve öğretim üyesi/öğrenci iletişiminin geliştirilmesinde yararlı olacağı kanısına varılmıştır.

Considering the contents and duration of medical education, it is rather long and difficult process. Anatomy education as a part of medical education is being discussed in Turkey and rest of the world associating with medical education and restructing studies are being continued. One of the widely used tools in evaluation of the teaching and learning level is student questionnaires.This study was designed as medical students' evaluation of anatomy teaching at the end of academic year 2013-2014. In this study, it had been evaluated that the opinions of 818 medical students on their anatomy education, and attempted to give some comments on how it should be. This is a comparative, descriptive study and was conducted on the first and second year students at 4 of medical schools.The questionnaire was in the form of Likert scale (i.e. absolutely agree, agree, no idea, disagree, absolutely disagree). Datas were evaluated by SPSS 18.0 programme. All subjects' the mean and standard deviation of the score were calculated. 'Student t-test' and ANOVA were used to determine the differences between groups. The level of significance was determined as p<0.05.133 of Balıkesir University Medical School (access rate: 81.10%), 222 of Kocatepe University Medical School (access rate: 75.51%) and 142 of Namık Kemal University Medical School (access rate: 82.08%) 321 of Erciyes University Medical School (access rate: 0.55%) students were attended to the study.31.5% of the students thought the way in which the lectures delivered made understanding easier, 53.8% thought that the session duration was satisfactory, 62% stated that the important points were underlined during the lectures, 46.9% were in good communication with the tutors during theoretical lessons, 69.9% were in good communication with the tutors during practical lessons.72% thought that the lectures and practical sessions were in accordance, 43.5% thought that the session duration was satisfactory, according to 21.6% number of cadavers were sufficient, this ratio was 38.9% for the number of models, and 40% found variety of models satisfactory, 61.2% (n=500) were willing to dissect. As for the exams, 45.6% found theoretical exams well planned, 74.7% found practical exams well planned, 35.3% theoretical exams questions were clear and easy to understand, 42% practical exams questions were clear and easy to understand. Multiple choice and assay type mixed examination was preferred by 12.5% (n=102).53.7% of the students (n=455) thought that the anatomy lectures were to be integrated with the clinics. 475 (58.1%) asked for educational materials together with cadavers. Anatomy education was considered to make 77.8% of the students (n=636) `feel studying in a medical school totally`. In this study, 35.4% of the students (n=290) had some difficulties in reaching to the appropriate reference textbooks. 75.9% of the students (n=621) proposed that anatomy was not a waste of time, and 36.5% (n=298) thought that the anatomy they learned was not enough for their present and future conditions. 300 students (36.7%) were in favor of studying by themselves. 54.5% (n=446) agreed to have a revision teaching of anatomy after preclinical years. The results of this study showed a satisfaction of students about undergraduate anatomy education. In order to improve and open new horizons in medical education, students' evaluations and feedbacks are very important. It is concluded that student opinions obtained from the present study, may be beneficial for future planning of anatomy education, for preparing education curriculum and for improving the teaching presentation of university teachers and also (as well as) for improving the teacher/student interactions.