Hidronefrotik böbrekli olgularda oransal fonksiyon ikilemi: Supranormal fonksiyon

Abstract

vıı ÖZET Böbrek sintigrafılerinin radyolojik tetkiklere önemli bir üstünlüğü sağ ve sol oransal böbrek fonksiyonun belirlenebilmesidir. Bu nedenle özellikle hidronefrotik böbreklerin takibinde böbrek sintigrafısi vazgeçilmez tetkikler içerisinde yer almasına karşın, tek taraflı hidronefroz bulunan hastalarda dikkat çeken bir durum mevcuttur; paradoksal olarak hidronefrotik böbreklerde karşı taraf normal böbreklere göre oransal böbrek fonksiyonu (OBF) bazen yüksek çıkmaktadır (supranormal fonksiyon). Bu durumun sintigrafık bir artefakt olabileceği savunulduğu gibi, hidronefrozun doğal fizyopatoloj isinden de kaynaklandığı düşünülmektedir. Supranormal fonksiyonun böbrek boyutundan kaynaklanan ve OBF hesaplama tekniğini ilgilendiren bir problem olup olmadığını araştırmak amacıyla; tek taraflı hidronefroz bulunan 28, hidronefroz olmayan ancak fonksiyonel asimetri bulunan 27 ve simetrik fonksiyon gösteren 25 olgu olmak üzere Tc99m-DTPA ve Tc99m-MAG-3 ile dinamik renal sintigrafısi yapılan toplam 80 hastada [yaş ort: 16.12+14.66 (3 ay-58 yaş)] çeşitli yöntemler [semilüner ve perirenal zemin aktivite çıkarımlı klasik integral yöntemi (KİY), zemin aktivitesiz KİY ve sayım yoğunluğu yöntemi (SAY)] karşılaştırıldı. Supranormal fonksiyon MAG-3 sintigrafısi uygulanan hidronefrotik hastalarda saptanmadı. DTPA sintigrafısi uygulanan hastalarda supranormal fonksiyon mevcuttu ve 3/4 oranında sol böbrekte rastlandı. Ayrıca supranormal fonksiyonun bütün yaş gruplarında (0-44 yaş) rastlanabilir bir bulgu olduğu saptandı. Sağ ve sol böbrek arasındaki en yüksek boyut farkı supranormal fonksiyon saptanan grupta izlendi. Boyut farkından en az etkilenen yöntemin SAY yöntemi olduğu saptanırken normal ve asimetrik grupta KİY ve SAY yöntemleri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olması SAY yönteminin diğer alışılmış yöntemler yerine kullanılmayacağını gösterdi. Diğer taraftan supranormal fonksiyon açısından çizilen zemin aktivite tipleri arasında önemli fark olmadığı anlaşıldı. Sonuç olarak supranormal fonksiyonun, iki böbrek arasındaki böbrek boyut farkının yüksek olduğu olgularda izlendiği ve hidronefroziste radyofarmasötik olarak MAG-3 kullanılmasının daha uygun olduğu düşünüldü. Anahtar kelimeler: Renal sintigrafi, Tc-99m DTPA, hidronefrozis, supranormal fonksiyon.

vııı SUMMARY The major advantage of renal scintigraphy to radiological techniques is an ability to measure differential renal function (DRF) of individual kidney. Although the renal scintigraphy is considered to be an essential technique in follow up of obstructive renal pathologies, the reliability of.. the.technique, is.questioned xiue. to exaggerated DRF in hydronephrotic kidneys (supranormal function). It has not been comfirmed whether supranormal function is an artifact or a true finding originating from physiopathology of hydronephrosis. In this study we aimed to investigate the origin of supranormal function; whether originates from individual kidney size or whether it is a technical calculation problem of the DRF. For this purpose different techniques [classical integral method (CIM) with semilunar and perirenal backgrounds, classical integral method without background activity and count density method (CDM)] were compared in 80 patients (mean age=16. 12+14.66; range=3 months-58 years) who underwent Tc-99m DTPA and Tc99m MAG-3 examinations. The supranormal function was not seen in any patient with MAG-3. Supranormal function was observed usually in left kidneys (3/4 ratio) in DTPA examination. It was also observed that the supranormal function would be seen in any age. The major dimentional difference between two `kidneys was seen in supranormal function group. The least affected method from the dimentional difference was CDM. However, there were statistically significant differences between CIM and CDM methods in normal and asymmetrical groups. Thus, CDM method could not be used in place of the conventional methods. On the other hand no difference was found between background subtraction types in supranormal function occurence. In conclusion, the results of the present study suggest that the supranormal function usually occurs in cases with significant difference in kidney size between two sides. Moreover, MAG-3 would be the radiopharmaceutical of choice in hydronephrosis. Keywords: Renal scintigraphy, Tc-99m DTPA, hydronephrosis, supranormal function.