Sepsisli hastalarda adrenal bez fonksiyonları ve steroid tedavisinin mortalite üzerine etkisi

Abstract

IV ÖZET Bu çalışma ağır sepsis, multipl organ disfonksiyon sendromu (MODS) ve septik şok tanısı olan hastalarda, adrenal bez fonksiyonları tayin edildi. Steroid tedavisinin mortalite üzerine etkisi araştırıldı. Çalışmaya Cumhuriyet Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde izlenen ağır sepsis ve septik şok tanısı olan 52 hasta alındı. Ağır sepsis, MODS ve septik şok tanısı alan hastalara ilk 24 saat içinde açlık bazal kortizol tayini ve kısa adrenokortikotropik hormon (ACTH) stimülasyon testi yapıldı. Hastalar randomize olarak iki gruba ayrıldı. Birinci gruba plasebo ikinci gruba ise günde 4x1 Omg intravenöz metilprednizolon 5 gün verildi. Steroid almayan gruba 5 gün süre ile açlık bazal kortizol takibi yapılarak, bu sürede klinik ve bazal kortizol seviyesine göre adrenal yetmezlik düşünülen hastalara kısa ACTH stimülasyon testi tekrarlanması ve adrenal yetmezlik gelişen hastalara yine aynı dozda metilprednizolon verilmesi planlandı. Adrenal yetmezlik kriteri olarak, ACTH testine pik kortizol cevabı 20ug/dL'nin altında olan hastalar alındı. Bu kritere göre çalışmaya alman hastaların hiçbirinde adrenal yetmezlik tespit edilmedi. Yaşayan hastalar 14 gün takip edildi. Açlık bazal kortizol ve ACTH stimülasyon testi 8-10. günlerde tekrarlandı. Her iki gruba 'Acute physiology and chronic health evaluation IF (APACHE II) skorlama sistemi ve 'The sepsis-related organ failure Assessment' (SOFA) skorlama sistemi uygulandı. Takip edilen 52 hastanın 16 (%30.8)'sı öldü. Ölen hastaların 7 (%26.9)'si steroid alan grupta, 9 (%34.6)'u steroid almayan gruptaydı. Gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Sonuç olarak ağır sepsis ve septik şoklu hastalarda adrenal yetmezlik tespit edilmedi. Steroid tedavisinin mortaliteye olumlu ya da olumsuz bir katkısı görülmedi. Anahtar kelimeler: Sepsis, adrenal yetmezlik, kortizol, steroid tedavisi

V SUMMARY In this study, adrenal gland functions of the patients with serious sepsis, multiple organ disfunction syndrome (MODS) and septic shock were investigated. The effects of steroid treatment on to mortalite were observed. Fifty two patients with serious sepsis, MODS and septic shock, following at Medical School Hospital of Cumhuriyet University, were enrolled in this investigation. Basaline Cortisol levels were measured and short Adrenocorticotrophic hormone (ACTH) stimulation test was performed within first 24 hours to the patients with serious sepsis, MODS and septic shock. These patients were randomly divided to two groups. Placebo was given to one group and intravenouse prednisolone at four divided dose of 40 mg daily during 5 days was administered to the other group. Basaline Cortisol levels was analysed in placebo group after a requested 12-h fast during five days. In this period, ACTH stimulation test was again performed and also prednisolone were administered the dose to the patients which were diagnosed adrenal failure according to clinical findings and Cortisol levels. The patients which had below the level of 20 ug/dL of peak Cortisol were presumed as adrenal failure. No adrenal failure was determined according to this criteria in this study patients. The living patients were followed during 14 days. Basaline Cortisol levels measured and ACTH stimulation test were repeated in 8th- 10th days. `Acute physiology and chronic health evaluation II (APACHE II)` and `The sepsis-related organ failure Assessment (SOFA)` Scoring Systems were applied to whole patients. Sixteen (%30.8) of 52 patients which were followed died. 7 (26.9%) and 9 (34.6%) of died persons respectively were in steroid group and in non steroid group. Statistically significant differance was not found between two groups. As a result, adrenal failure was not determined in the patients with serious sepsis and septic shock. Positive or negative efffects of steroid treatment were not observed. Key words: Sepsis, adrenal failure, Cortisol, steroid treatment