14. yüzyıldan günümüze resim sanatında tema olarak saat kuleleri

Abstract

Bu tez çalışmasında 14. yüzyıldan günümüze bir tema olarak saat kulelerinin resim sanatında biçimsel kurgu bağlamında gelişim süreci ele alınmıştır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, zaman kavramı ve insanoğlunun zamanı ölçme çabaları kültürel ve toplumsal koşullar çerçevesinde kronolojik sırayla incelenerek çeşitli örneklerle açıklanmıştır. İkinci bölümde saat kulelerinin tarihsel zaman içerisinde Avrupa ve İslamiyet'te mimari yapı olarak kullanım alanı incelenmiştir. Üçüncü bölümde resim sanatında biçimsel bir imge olarak saat kulelerinin kompozisyon kurgusuna katkısı irdelenmiş olup, saat kulelerini görsel olarak çalışmalarında yorumlayan ressamlar araştırılmıştır. Son bölümde bu çalışmadan çıkarılan sonuç ve ek fotoğraflar yer almıştır. Bu fotoğrafların çoğunluğu ulusal ve uluslararası gezilerden elde edilen belgesel çekimler ile oluşturulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, genellikle Balkan ülkelerinde Barok üslupta inşa edilen saat kuleleri; Batı ülkeleri ile kültürel rekabetin hız kazandığını göstermektedir. Ancak, Batılı anlamda resim sanatının ülkemizde kurumsallaşması gecikmeli olarak vuku bulduğundan; Avrupa resim sanatında saat kulelerinin izlenimci üslup ve yaklaşımlarla konu edilmesinin Türk resim sanatına oranla daha sıklıkla tercih edildiği sonucu çıkarılabilir. Diğer bir sonuç ise; Türk resminde saat kulelerinin bir tema olarak üslup özellikleri vurgulanarak kullanılmasının Türk mimarisine göre daha çekinik kalması, mimari üslup özelliklerinin resme oranla daha erken ve daha baskın karakter olarak yer alması, kültürümüze daha çok katkı sağlamış olmasıdır.

In this thesis, the process of development as a part of stylistic fiction in the art of painting in clock towers as a theme from the 14th century to present, has been discussed. The study composes from 3 parts. In the first part, the time concept and the effort of mankind measuring the time have been observed within cultural and social terms, and has been explained with various samples. In the second part, the area of usage for clock towers in European and Islamic architecture has been observed within history. In the third part, the contribution of clock towers to their design fiction as a stylistic image in the art of painting has been studied, and artists, using clock towers in their works visiually have been researched. In final part, the results of this study and supplemental photos have taken place. Many of these photos have been created as documentary shots during national and international trips. During the Ottoman period, clock towers; built mainly at the Balkan countries in Baroque style, show us the cultural competition against western countries accelerating gradually. However, as a result of the research, formed by the art of painting in western manners, occurs to be institutionalized rather late, and especially in the European art of painting, clock towers which are subject to paintings in an impressionistic style and approach can be mentioned as typically preferable relative to Turkish art of painting. Yet another result of the usage of clock towers in Turkish art of painting as a theme by emphasizing their styles according to Turkish architecture is being more recessive, taking a more dominant and earlier place, and contributing our culture.