Hünnap (zizyphus jujuba mill.) meyvesinin bazı biyokimyasal bileşenleri ile antibakteriyel, hipoglisemik ve total antioksidan aktivitesinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada; hünnap bitkisinin (Ziziphus jujuba Mill.) yaprak, çekirdek, meyve, kabuk ve çiçeğinden elde edilen ekstraktlar ile hünnapın toplam antioksidan kapasitesi, fenolik ve flavonoid maddeleri, vitamin C ve E miktarlarının tayin edilmesi ayrıca hünnapın in vitro antibakteriyel ve in vitro hipoglisemik etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; mevsiminde toplanan hünnap bitkisinin meyvesi, yaprağı, kabuğu, çekirdeği ve çiçek kısımları önce 50 oC'de kurutuldu ve daha sonra bilyalı değirmen yardımıyla toz haline getirildi. Daha sonra da metanol ile ekstraksiyonu yapıldı. Hünnap bitkisinin antibakteriyel etkisinin belirlenmesi için kontrol suşu olarak S. aureus ve E. coli kullanıldı. Minimum İnhibitör Konsantrasyon (MİK) ve Minimum Bakterisid Konsantrasyon (MBK) değerlerinin belirlenmesinde ise Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI) kriterleri doğrultusunda sıvı mikrodilüsyon yöntemi kullanıldı. Hünnapın C vitamini içeriği, toplam antioksidan kapasite, fenolik ve flavonoid maddelerin analizi için spektrofotometrik yöntem kullanıldı. Vitamin E tayini için de HPLC cihazı kullanıldı. Veriler; toplam antioksidan miktarın en fazla olduğu kısmın yaprak, fenolik madde miktarının çiçek, flavonoid madde miktarının yaprak ve C vitamini miktarının da kabukta olduğunu göstermiştir. Bunun yanında hünnapın E vitamini değerleri, meyve, kabuk ve çiçekte tespit edilebilir seviyelerde ölçülemediği için sadece çekirdek ve yaprağında incelenmiştir. Hünnapın adsorpsiyon kapasitesi incelendiğinde, glikozun molar konsantrasyonu ile doğru orantılı olduğu bulunmuştur. MİK ve MBK değerlerine göre; hünnapın antibakteriyel etkisinin Gram pozitif bakterilerde, Gram negatif bakterilere göre daha kuvvetli olduğu görülmüştür.Sonuç olarak; hünnap meyvesi içerdiği fitokimyasallar nedeniyle yararlı bir bitki olduğundan tıbbi amaçlı kullanılmak üzere ayrıntılı bir şekilde araştırılması gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Hünnap, fitokimyasal, antibakteriyel, hipoglisemi, vitamin.

In this study, it was aimed to determine the total antioxidant capacity, phenolic and flavonoid substances, the amounts of vitamin C and E in extracts that obtained from leaf, seed, fruit, pericarp and flower of jujube plant (Zizyphus jujuba Mill.) as well as its antibacterial and hypoglycemic effects in vitro.For this purpose; the fruit, leaf, pericarp, seed and flower parts of the plant collected during the season were first dried at 50°C and then powdered by a ball mill. It was then extracted with methanol. S. aureus and E. coli were used as control strains in order to determine the antibacterial effect of the jujube plant. Liquid microdilution method was used according to CLSI criteria for determining Minimum Inhibitor Concentration and Minimum Bactericidal Concentration values. Spectrophotometric method was used to determine the content vitamin C, total antioxidant capacity, phenolic and flavonoid substances of jujube plant. HPLC device was used for Vitamin E determination. The data revealed that the amount of total antioxidant is highest in leaf, the amount of phenolic substance is flower, the amount of flavonoid is leaf, and the amount of vitamin C is in pericarp. In addition, the value of vitamin E examined only in seed and leaf due to it was not measurable at detectable levels in fruit, pericarp and flower. When the adsorption capacity of jujube plant examined, it was found that it was directly proportional to the molar concentration of glucose. According to MIC and MBC values; it was observed that the antibacterial effect of jujube plant was stronger in Gram positive bacteria than in Gram negative bacteria.As a result, jujube fruit is a useful plant due to its phytochemical content, the detailed investigation required for using medical purposes. Key words: Jujube, phytochemical, antibacterial, hypoglycaemia, vitamin.