Soyut dışavurumcu resimde mekân kavramı

Abstract

Resim Sanatının her döneminde mekânı tanımlayan kavram ve değerler değişikliğe uğramış ve sanatçılar kendini ifade etmenin yeni yöntemlerini aramıştır. Her sanat eseri, kendi dönemine ait sosyal yaşantı ve kültür hakkında bizi bilgilendirmiştir. Mekân, resimde yaratılmak istenen atmosferin bazen aracı bazen de kendisi olmuştur. Yirminci yüzyılda Soyut Dışavurumculuk, toplumsal ve siyasal ortamın etkilerinin yoğun olarak yaşandığı II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan avangard bir sanat akımı olarak gündeme gelmiş ve bu akımın sanatçıları kendilerine özgü ifadelerin ortaya koyulmasını önemseyen bir anlayışla, gerçek nesnelerin temsiline yer vermeden, kendilerini sadece renk ve şekillerle ifade etmişlerdir. Soyut dışavurumcu sanatçıların çalışmalarında mekân, anlık kurgu ile soyutlama eğiliminin, resimsel ögelerin yardımıyla biçim yaratarak meydana gelmiş, yüzeyde resimsel mekânı oluşturmuştur. Aksiyon resminde, dışavurumcu ve otomatist bir yaklaşımla oluşan resimler, rastlantısallığın yüzeyde oluşturduğu lekeler yoluyla, yeni bir mekân anlayışı sunarken, Renk alanı resminde ise biçimin yerini alan renk alanları sayesinde oluşan mekân, tüm yüzeyi kaplamış ve resmin yüzeyinde odak noktası olmadan bütünsel bir kompozisyon oluşturulmuştur. Bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın Birinci Bölümünde; Mekân tanımları, Mekân Algısı, Mekân-Boşluk ilişkisi incelenmiştir. İkinci Bölümünde ise Resimde Mekân Kavramı ele alınmıştır. Üçüncü Bölümde Soyut Dışavurumculuk Akımının tarihsel gelişimi sanatsal ve sosyolojik açıdan incelenerek Aksiyon Resmi ve Renk Alanı Resmi açıklanmış, Soyutlama Kavramı ve Soyut Sanat ele alınmıştır. Dördüncü Bölümde, Soyut Dışavurumcu sanatçıların çalışmalarından birer örnekle mekân kurgusu üzerine analizler yapılmıştır. Son Bölümde, Soyut Dışavurumcu anlayışta gerçekleştirmiş olduğum proje çalışmalarımda mekân kurgusu irdelenmiştir. Çalışmalarımda mekân kurgusunun oluşum mantığı, mekânın, rastlantısallık, boşluk, uzam gibi kavramlarla olan ilişkisi ele alınmıştır. Soyut dışavurumcu eğilimle çalışan sanatçıların çalışmalarındaki mekân kurgusunun oluşum biçimleri ile gösterdiği benzerlik analiz edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Mekân, Soyut Dışavurumculuk, Soyutlama, Derinlik, Uzam.

In every period of Painting Art, concepts and values that define space have been changed and artists are searched for new methods of expressing themselves. All artwork, has informed us about the social life and culture of its period. The place, the atmosphere that is wanted to be created in the picture sometimes becomes the tool and sometimes itself. In the twentieth century, Abstract Expressionism, through the influence of the social and political environment after the Second World War, the avant-garde art movement that emerged and artists of this movement expressed themselves only in color and shape, without giving a representation of real objects, with an understanding that emphasizes their own expressions. In the works of abstract expressionist artists, space has created a form with the help of the momentary fiction and the tendency of abstraction, with the help of pictorial figures, creating the pictorial place on the surface. In the action picture, the paintings formed by the expressionist and the automaticist approach, the space created by the color fields with the shape in the color space picture, the whole surface is covered and the holistic composition without the focal point is created in the color space picture while presenting the understanding of the new space through the spots formed by the randomness. This study consists of five parts. In the first part; The definition of space, the perception of space, place-space relation is examined. In the second chapter, the concept of the place in the picture is discussed. In the third chapter, the historical development of Abstract Expressionism is examined in terms of artistic and sociological aspects and the Action Picture and Color Place Picture are explained, the concept of Abstraction and Abstract art are discussed. In the fourth chapter, analyzes are made on the place design with examples from the works of Abstract Expressionist artists. In the last chapter, place design has been examined in my project works which I have realized in Abstract Expressionist understanding. In my works, the relation of the formation logic of place fiction, concepts such as space, randomness and space has been discussed. The similarity that the artists who work with abstract expressionist tendency showed with the formation forms of space fiction in their works has been analyzed. Key Words: Space, Abstract Expressionism, Abstraction, Depth.