Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (Balıkesir ili örneği)

Abstract

Çalışmamızın amacı, Balıkesir ili ve ilçelerinde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerini belirleyerek farklı demografik değişkenler açısından fark olup olmadığını incelemektir. Bu çalışmanın evrenini, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında, Balıkesir ili merkez ve bazı ilçelerinde (Bandırma, Savaştepe, Dursunbey, Edremit, Burhaniye, Bigadiç, Susurluk) Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı devlet okullarında görev yapan 161'i erkek, 89'u kadın toplam 250 beden eğitimi ve spor öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak Maslach Tükenmişlik Envanteri (BMI) kullanılmıştır. Ölçek, Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilmiştir. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin demografik bilgilerini tespit etmek amacıyla da araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, normallik dağılım şartını sağlamadığından mesleki tükenmişlik düzeylerinin üzerinde etkili olan bağımsız değişkenlere göre farklılık Kruskal Wallis testi ve Mann Whitney U testi kullanılarak tespit edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda, çalışmanın Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0,70 bulunmuştur. Çalışmaya katılan Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile ilgili veriler incelendiğinde; duygusal tükenme (X ̅=2,43) ve duyarsızlaşma (X ̅=3,11) boyutları düşük olarak belirlenirken, kişisel başarı boyutu (X ̅=2,50) yüksek olarak tespit edilmiştir. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin duygusal tükenme düzeyinde 46 yaş ve üstü, 21 yıl üstü kıdem, lisede görev yapan öğretmenler, spor salonu bulunmayan okullarda görev yapan öğretmenler, araç-gereçleri çok yeterli bulanlar, mobbinge çok nadir maruz kalan öğretmenler ve mesleği bırakmayı düşünenlerin, en yüksek tükenmişliğe sahip oldukları belirlenmiştir. Duyarsızlaşma alt boyutu ele alındığında; ortaokulda görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kişisel başarı puan ortalamaları en yüksek olan değişkenler ise lisede görev yapan, 15-20 ders saati olan ve mobbinge hiçbir zaman maruz kalmayan beden eğitimi ve spor öğretmenleridir.

The aim of theis study is to determine the burnout levels of physical education and sports teachers working in the province of Balıkesir and its districts.The universe of this study was in the city center of Balıkesir and in some districts (Bandırma, Savaştepe, Dursunbey, Edremit, Burhaniye, Bigadiç, Susurluk) during 2017-2018 academic year. A total of 250 physical education and sports teachers are composed of women. In the study, Maslach Burnout Inventory (BMI) was used as data collection tool. The scale was developed by Maslach and Jackson (1981). Personal information form developed by the researcher was used to determine demographic information of physical education and sports teachers. In the analysis of the data, the difference between the independent variables affecting the levels of occupational burnout was determined by Kruskal Wallis test and Mann Whitney U test, since the normality distribution condition was not met.As a result of the analysis of the data, the cronbach alpha internal consistency coefficient of the study was 0.70. When the data about burnout levels of physical education and sports teachers were examined, emotional exhaustion (X ve = 2,43) and depersonalization (X duygusal = 3,11) were determined as low, while personal success size (X eden = 2,50) was high. as determined.At the level of emotional exhaustion of physical education and sports teachers, aged 46 and over, seniority over 21 years, teachers working in high schools, teachers working in schools with no gym, those who find tools to be very competent, teachers who are rarely exposed to mobbing and those who think about leaving the profession burnout. When the depersonalization sub-dimension is considered, it is determined that the levels of burnout of physical education and sports teachers working in secondary school are high. The variables with the highest personal success scores are physical education and sports teachers who work in high school, have 15-20 lessons and are never exposed to mobbing.