Hitit Dönemi kıyafetleri ve tanımlamalar

Abstract

Bu çalışmada Hitit kadın ve erkek kıyafet geleneği tanımlanmış, çeşitleri ve değişimleri katalog eserleri üzerinden kronolojik olarak belirlenmiştir. Eski Hitit ve İmparatorluk Dönemi boyunca süregelen süreçte giyilen kıyafetleri incelerken detaylı sonuçlara ulaşabilmek için Hitit eserlerinden Hüseyindede, Küçük Hüseyindede, Bitik, İnandık, Eskiyapar Çömlekleri, Kınık Kasesi, Geyik, Yumruk Ritonları gibi ritüel amaçlı kapların yanında, Alacahöyük Duvar Kabartmaları, Yazılıkaya, Hanyeri-Gezbel, Gavurkale, Hemite, Hatıp, Taşçı, Karabel, İmamkulu, Sirkeli, Fraktin Kaya Kabartmaları ve Eflatunpınar Kutsal Havuzu gibi anıtsal eserler ve Dans Eden Tanrı, Altın Amulet, Kral? Kabartması gibi tekil eserler ele alınarak toplamda 134 figür, tanrı, tanrıça, kral, kraliçe, rahip?, akrobat, avcı, müzisyen, şarkıcı?, şakşakçı, dansçı, at-araba çeken, eşya taşıyan, saki gibi çeşitli meslek grupları ele alınmış, kadın, erkek, karışık yaratıklar farklı başlıklar altında kıyafet özelliklerine göre tipolojik olarak ayrılmıştır. Örnek figürlerin konumuna ve yapmakta olduğu işe bakılarak kişiler tanımlanmaya çalışılmış ve kıyafetler, bu kişilerce anlamlandırma yoluna gidilmiştir. Tasvirli sahnelerden Hitit insanının günlük yaşamına ve dini ritüeller konusunda uygulanan protokole ve insanların davranış ve görünüş özelliklerinin bilgisine ulaşabildiğimiz gibi detaylı incelemeler sonucunda günlük yaşamda nasıl bir görünüme sahip olduklarını imkânlar doğrultusunda belirleyebilmekteyiz. Sonuç olarak, erkek kıyafetleri 16, kadın kıyafetleri 6 farklı tipte incelenmiş olup bu tipler süsleme, dekolte, etek ve kol boyu gibi farklılıklarla kendi içlerinde de ayrılmışlardır. Erkek figürlerin sayıca daha fazla tipte giyim çeşidine sahip oldukları tespit edilmiştir. Kadın giyiminde sade bir görünümün yanı sıra, uzun kol-etek boyu, süssüz bir giyim gözlenmiştir.

This study deals with the tradition of Hittite female and male dresses, their variations and evolutions. The analysis is based on a catalog, created from Hittite artworks, which is designed in a chronological order from the old Hittite Period until the end of the Hittite Empire. These are Hüseyindede, Küçük Hüseyindede, Bitik, İnandık Jars; Kınık Bowl; Silver Rhyta; and wall reliefs of Alacahöyük, Yazılıkaya, Boğazköy, Hanyeri-Gezbel, Gavurkale, Hemite, Hatıp, Taşçı, Karabel, İmamkulu, Sirkeli, Fraktin, and Eflatunpınar as well as small figurines and amulets. A total of 134 figures are examined. They belonged to god, goddess, king, queen, priest?, acrobat, hunter, musician, singer?, clapper, dancer and people, who pull horse, bull and chariot, carry staff, offer liquids. The women, the men and the hybrid creatures are classified according to their characterization of the dress. The figures are examined according to their context and act in the scene, due to which they and their dress were attempted to defined and identified. Hittite art Works give an insight in to the daily life and cultic rituals. Their behavior and their outlook can also be derived from the depictions. As a result, 16 types of men's dresses and 6 types of women' dresses were identified. These types are additionally divided into sub-types in terms of details like the length of the skirt, sleeve and the low-cut. In general men's dresses has a greater variety, whereas women's dresses are less diverse. Women dresses are simple and undecorated as well as they comprise of long skirts.