Obstrüktif uyku apne sendromlu hastalarda ekstrakraniyal karotid arterlerin, vertebral arterlerin ve beyin kan akım volümünün doppler ultrasonografi ile değerlendirilmesi

Abstract

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OUAS), solunumla ilgili uyku bozuklukları içinde incelenen ve vücuttaki birçok sistemi ilgilendiren önemli bir sağlık sorunudur.OUAS'ın serebrovasküler hastalıklar için önemli ve bağımsız bir risk faktörü olduğu son yıllarda giderek anlaşılır hale gelmiştir. Kardiyak, serebral ve vasküler hastalıkların gelişmesinde etkili olan mekanizmaların ortaya konulması ve eşlik eden OUAS'ın prognozu kötü etkilediğinin gösterilmesi, bu ilişkinin önemini daha fazla vurgulamaktadır.Bu çalışma OUAS'ın karotid arterler, vertebral arterler ve beyin kan akım volümü üzerine olan etkilerini doğrudan gözlemek için planlanmıştır.OUAS'ın serebrovasküler etkilerinin patofizyolojisinde, apne, hipoksi, vasküler endotel fonksiyon bozukluğu, oksidatif stres artışı, enflamasyon, koagülasyon bozukluğu ve metabolik komplikasyonlar yer alır.Çalısmaya çeşitli nedenler ile Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü uyku laboratuarında uyku testi yapılan 90 olgu(56 erkek, 34 kadın) dahil edildi. Olgular uyku testinde saptanan apne-hipopne indekslerine (AHİ) göre OUAS ve kontrol grubu olacak şekilde 2 gruba ayrıldı.Ana karotid arterler (AKA), internal karotid arterler (İKA) ve vertebral arterler (VA) Doppler ultrasonografi ile incelendi. Tüm damarların pik sistolik hız (PSH), end diyastolik hız (EDH), rezistif indeks (RI) ve lümen çapları ölçüldü, akım miktarları hesaplandı. AKA ve İKA intima-medya kalınlıkları (İMK) ölçüldü. AKA ve İKA İMK ortalamaları sırasıyla OUAS grubunda 0,82±0,1 mm, 0,62±0,1 mm; kontrol grubunda ise 0,69±0,1 mm, 0,51±0,08 mm olarak bulundu ve bu fark istatistiksel olarak önemliydi(p<0,05). Toplam beyin kan akım volüm ortalamaları sırasıyla OUAS grubunda 685,03±48,45 ml/dk, kontrol grubunda ise 707,40±45,43 ml/dk olarak bulundu ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı(p=0,026).Sonuç olarak elde ettiğimiz veriler OUAS'ın karotid arterlerin İMK'sini arttırdığını, bunun da ateroskleroza zemin hazırladığını ve beyine giden toplam kan akım miktarının da azalttığını ortaya koymaktadır.Anahtar kelimeler: Obstruktif Uyku Apne Sendromu, Doppler Ultrasonografi

Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) is a chronic respiratory sleep disorder associated with multi-system disorders in the body.OSAS has been shown to be an independent risk factor in cerebrovascular diseases. In addition to worse prognosis and higher mortality rates in comorbidity, the demonstration of mechanisms by which OSAS leads to cardiac, cerebral and vascular diseases better emphasizes the importance of OSAS and its treatment.This study is designed to evaluate the direct effects of OSAS on carotid artery, vertebral artery and cerebral blood flow volume progression.The underlying pathogenetic mechanisms of cerebrovascular diseases in OSAS are very complicated, and include apnea, hypoxia, vascular endothelial dysfunction, oxidative stres, inflamation, coagulation disorders and metabolic disturbances.Study population consisted of 90 patients (56 male, 34 female) who had been evaluated for OSAS by sleep study in Cumhuriyet University Faculty of Medicine Chest Diseases Department sleep laboratory for suspected symptoms. Patients were classified into 2 groups according to the apnea-hypopnea index (AHİ) reflecting the severity of obstructive sleep apnea syndrome.The common carotid arteries (CCA), internal carotid arteries (ICA) and the vertebral arteries (VA) were examined using Doppler ultrasonography. Peak systolic velocity (PSV), end diastolic velocity (EDV), resistive index (RI), and luminal diameters of the vessels were measured, and flow volumes were calculated in all the arteries. The common and internal carotid arteries intima-media thickness(IMT) were measured. The mean CCA and ICA IMT value were 0,82±0,1 mm, 0,62±0,1 mm in the OSAS patients; 0,69±0,1 mm, 0,51±0,08 mm in control patients. This differance was statistically significant (p<0,05). The mean total cerebral blood flow volume 685,03±48,45 ml/min in the OSAS patients, 707,40±45,43 ml/min in control patients. This differance was statistically significant (p=0,026).The result of our study, OSAS make increases at carotid artery intima-media thickness, atherosclerosis, this decrease cerebral blood flow.Key words: Obstructive Sleep Apnea Syndrome, Doppler ultrasonography.