Sivas`taki ilköğretim ve lise öğretmenlerinin sigara kullanımı ve 4207 sayılı yasa ile ilgili gelişmeler konusundaki görüş, tutum ve davranışları

Abstract

2009 yılı Mayıs ayı ikinci yarısında yaptığımız çalışmada küme örnekleme tekniği ile seçtiğimiz 24 okuldan toplam 580 öğretmen gönüllülük esasıyla anket formu doldurdu. Bu okullardaki tüm öğretmenler araştırmaya dahil edildi. Yanıtlama oranı %81 oldu. Anket formunda okul ismi ve öğretmen ismi yer almamıştır. Katılımcıların ortalama yaşı 38.9±8.3 (erkeklerde 40.8±8.6, bayanlarda 35.5±6.4) idi. Sigara içenlerin oranı erkeklerde %44.9, bayanlarda %28.6 idi. Sivas öğretmenleri için sigara içme prevalansı ve % 95 güven aralığı: %39.5 (%34.1-%44.9) olarak tahmin edildi. İçmemiş olanların oranı, her yaş grubunda kadınlarda erkeklere göre önemli ölçüde yüksek bulunmuştur. Sigarayı bırakmış olma oranı [Bırakmış olanlar/(Halen içenler + Bırakmış olanlar], erkeklerde %39.8, kadınlarda %21.9 (p=0.005), toplamda %36'dır. Erkeklerde bırakma oranlarının 40 yaş sonrasında önemli ölçüde yükseldiği gözlenmiştir (p=0.01). Yeni yasa öğretmenler tarafından yüksek oranda desteklenmektedir. Bulgular, 4207 No'lu Yasa'daki değişiklikler gereği 19 Mayıs 2008'de yürürlüğe giren yeniliklerin ve sigara içme yasaklarının, okullarda pasif içiciliği önemli ölçüde bitirdiğini göstermiştir. Yasanın uygulamaya girişinden sonraki birinci yılın sonu itibariyle okullarda sigara içme odası uygulaması ve öğretmen odalarında sigara içme durumu bitmiş durumdadır. Dersliklerde, okul koridorlarında sigara içilmemektedir. Fakat okul bahçelerinde, okul tuvaletlerinde, okulların gözden ırak kapalı alanlarında yaygın sigara içme ihlalleri olduğu anlaşılmaktadır. İçme yasağı ihlalleri konusunda yaptırım uygulaması yok denecek düzeyde ifade edilmiştir. Yasanın yürürlüğe girmesi sonrasında birinci yıl itibariyle sigara bırakma oranları artmamıştır. Sigara bırakma çabalarında öğretmenlerin tıbbi destek arama düzeyleri de düşüktür. Yasa okullarda daha etkili uygulanmalıdır. Bunu sağlayacak yeni yaklaşımlara ihtiyaç vardır.

This study was conducted among all teachers of 24 schools selected by cluster sampling technic in the second half of May, 2009, one year after the new tobacco control law came into force. The sampling frame included all primary and high schools in the provincial center of Sivas, Turkey. Of the 718 teachers working at the selected schools 580 (81%) voluntarily participated in the study and completed the questionnaire. The mean age was 38.9±8.3 (40.8±8.6 for males, 35.5±6.4 for females). The rate of current smoking was 44.9% among males, 28.6% among females in the sample. The estimated rate of current smoking among teachers in the province was 39.5% (95% CI: 34.1%-44.9%). The quit rate didn?t increase in the last year compared to the year before the last year. The proportion of those who sought medical support among those who tried to stop in the last year was about 5%. A high proportion of respondents supported the changes provisioned by the law. Findings shows that involuntary smoking in the school premises among non-smokers disappeared to a great extent as a result of the new law. Designated smoking rooms in schools also seem to have disappeared. While smoking at classrooms, school aisles, and teachers rooms seems to have disappeared, the violation of smoking prohibition seems to occur not rarely at different places of the school premises, including outdoor areas, toilets, and hidden places. Almost no respondent reported penalties for violators. The tobacco control law should be implemented and enforced more strongly in schools.