Antiepileptik ilaç kullanan çocuklarda vücut k vitamini durumunun kemik metabolizması üzerine etkileri

Abstract

Antiepileptik ilaçların (AEİ) kemik mineral metabolizması üzerindeki yan etkileri epileptik çocukların ileriki yaşamlarında kemik sağlıklarını kalıcı olarak etkileyebilir. K vitaminine bağlı bir protein olan osteocalsinin kemik metabolizmasında önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Bu çalışmada antiepileptik ilaçların epileptik çocuklarda osteokalsinin katalizörü olan K vitamin durumunu ve kemik mineral metabolizması belirteçlerine etkilerini incelemek istedik.Mart 2010 ? Mart 2011 tarihleri arasında Cumhuriyet Üniversitesi Çocuk Nöroloji polikliniğine başvuran, epilepsi tanısı almış ve antiepileptik ilaç (AEİ) monoterapisi (valproat ve karbamazepin) alan, 4-17 yaşlarında 30 hasta ve kemik metabolizmasını etkileyecek ilaç kullanmayan 25 çocuktan oluşan kontrol grubu çalışmaya alındı. Hasta grubu pre-puberte (7 yaş altı) ve puberte (7-17 yaş) olmak üzere iki farklı yaş grubuna ayrıldı. Başlangıçta ve antiepileptik ilaç kullanımından bir yıl sonra kemik metabolizması değerlendirme belirteçleri (D vitamin, parathormon (PTH), alkalen fosfataz (ALP), kalsiyum (Ca), fosfor (P)), K vitamin durumunu gösteren belirteçler (karboksile osteokalsin (cOC) ve unkarboksile osteokalsin (ucOC)) ELISA yöntemiyle ve kemik mineral yoğunluğu (g/cm2), z-skorları DEXA (Dual Energy X-Ray Absorbtiometri) ile bakıldı. Etik nedenlerle kontrol grubuna DEXA yapılmadı. Under karboksile osteokalsinin karboksile osteokalsine oranı (UCR) kemik vitamin K durumu için bir belirteç olarak kabul edildi.Hasta grubunun başlangıç sonuçlarıyla kontrol grubu arasında yaş, cinsiyet, kilo, boy ve kemik belirteçleri açısından anlamlı bir fark yoktu. Bir yıl süreyle antiepileptik monoterapisi kullanımından sonra her iki yaş grubunda D vitamin değerlerinde azalma, kemik mineral yoğunluğunda (KMY) ve kilo alımında artma istatistiksel olarak da anlamlı bulundu. Z-skorlarının pre-puberte grubunda belirgin artışına karşın puberte grubunda azalma vardı. PTH, Ca, P değerleri her iki grupta da fark göstermedi (p>0.05). UCR puberte grubunda artma gösterdi (p>0.05). UCR ile kemik belirteçleri arasında korelasyon yoktu. KMY ile z-skorları arasında orta düzeyde bir korelasyon bulundu.Puberte grubu hastalarımızda kemik vitamin K durumunun kötüye gitme eğiliminde olduğu, KMY'nun olması gereken düzeylere ulaşamadığı görülmektedir. Çalışmamızda, z-skor ölçümlerinin kemik sağlık durumunu erken tanımada KMY (g/cm2) değerlerinden daha iyi olduğu gösterildi. Aralarında istatistiksel korelasyon bulunmasa da, vitamin D ve vitamin K durumu, kemik belirteçleri ve KMY açısından pre-puberte grubuna göre puberte hastalarının AEİ kullanımından daha fazla olumsuz etkilendiğini düşünmekteyiz.

Adverse effects of antiepileptic drugs (AED) on bone mineral metabolism of epileptic children may be permanent affecting their bone health in remain their lives. The vitamin K depended protein osteocalcin is thought to play role in bone metabolism. In this study, we aimed to investigation that antiepileptic drugs effect on vitamin K status which is a cofactor of undercarboxylated osteocalcin and markers of bone mineral metabolism in epileptic children.Between March 2010-March 2011, 30 children (4-17 age years old) with epilepsy receiving antiepileptic drug mono-therapy in department of Pediatric Neurology in Cumhuriyet University and the control group consist of 25 children not receiving any drug effecting to bone metabolism were accepted in this study. The patients was divided into two different age group as pre-puberty (7 years age and below) and puberty (above 7 years age).Markers of bone metabolism (vitamin D, parathormon (PTH), calcium (Ca), phosphorus (P), alkaline phosphates (ALP)), markers of K vitamin status (carboxylated (cOC) and under-carboxylated osteocalcin (ucOC)) by ELİSA and bone mineral density (BMD g/cm2) with z-skor by DEXA (Dual Energy X-Ray Absorbtiometri) were measured at baseline and one year after the start of AED mono-therapy. DEXA was not performed to the control group due to ethical reasons. The rate of ucOC to cOC (UCR) was defined as a marker for vitamin K status. There were no significant differences between cases and controls with respect to baseline outcome of the markers of bone metabolism and demographic features such as age, gender, weight, and height. After a one year period using of AED mono therapy, the levels of vitamin D were statistically significant decreased, BMD and body weight of children were also increased in the both age group.Despite a significant increase in pre-pubertal group, the mean of z-scores were decreased in the puberty age group. There was no difference the levels of serum PTH, Ca, P in the both age group (p>0.05). UCR was increased in the puberty group. There were a middle rank correlation between BMD and z-scores, but there were no statistical correlation between UCR and markers of bone metabolism,It has been seen that the vitamin K status was tend to become worse and BMD of children were not reached to probable destination levels of BMD in the puberty age group. In this study, it is show that z-scores measured better than BMD (g/cm2) for early diagnosis of bone health. We thought that the vitamin K and D status, markers of bone metabolism and BMD of the patients in the puberty group were more adversely affected than the pre-puberty group due to use of AEDs, although there is no statistical correlation between both age group,