Türkiye`de yerli ve doğrudan yabancı yatırımların güvenlik harcamaları ile kıyaslanması

Abstract

Güvenlik konusu, özellikle uluslararası ya da çok uluslu faaliyet gösteren işletmelerde yatırım kararlarının alınmasında ve uygulanmasında büyük önem taşımaktadır. Doğrudan yabancı yatırım alanında da güvenlik konusu, yatırım kararı, yatırımın uzun ya da kısa vadeli olması, şirketlerin işbirlikleri ve ortaklıklarında ciddi etkilere sahiptir. Bu çalışmada, bölgesel anlamda güvenlik sorununun yüksek olduğu bölgelere komşu olan Türkiye'de, işletmelerin güvenlik harcamaları ile doğrudan yabancı yatırımların çeşitli göstergeleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada Dünya Bankası tarafından kurulan Enterprise Survey kurumunun Türkiye'deki 1344 firma üzerinden topladığı verilerden yararlanılarak, doğrudan yabancı yatırımlar ile yerli yatırımların öncelikle güvenlik harcamalarının kıyaslanması ve aradaki farkın ekonometrik boyutlarının ortaya konması, ardından güvenlik giderlerinin firmaların toplam yıllık satış, maliyet ve istihdam oranları üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; yerli ve yabancı yatırımların güvenlik harcaması yapmaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup, yabancı yatırımlarda güvenlik harcaması yapan firma sayısı daha fazladır. Toplam güvenlik giderleri yabancı yatırımlarda daha yüksektir ve yerli yatırımlarla arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Firmaların geçen yılki satışları ile toplam güvenlik giderleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki vardır.Anahtar Kelimeler: Yatırım, güvenlik, bölgesel güvenlik, doğrudan yabancı yatırım.

Security issue is especially important for international or multinational operating companies to give investment decisions and to apply them. In foreign direct investment area, security issue also have important effect on investment decision, short or long term choice of investment, company merges and cooperation. In this research, security costs of companies and some indicators of foreign direct investment relations were examined in Turkey having a location near areas of high security risks. In the research, 1344 firm data in Turkey collected by Enterprise Survey which is an organization of World Bank was used, and it is aimed to examine firstly comparison of domestic and foreign investments, to describe econometric dimensions of differences, and to examine effects of security costs on annual sales, costs and employment rates of firms. According to results of the study, there was a statistically significant difference between security costs of foreign and domestic investments, and security costs were higher in foreign investments. The total security costs were higher in the foreign direct investments, and differences between domestic investments were statistically significant. Last fiscal year annual sales of firms and total security costs were found to be statistically significantly positive correlated.Key Words: Investment, security, regional security, foreign direct investment.