İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Doha İslam Sanatları Müzesinin karşılaştırılması

Abstract

Tezin konusu, 'İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Doha İslam Sanatları Müzesi'nin karşılaştırılması'dır. Müzelerin temel kaynağı olan koleksiyonlar, toplumun ya da bireyin bir konuya ilişkin eserlere olan ilgisiyle başlar. Bu ilgi, bireyleri bizzat araştırma yapmaya ya da uzmanlaşmaya yöneltirken, çoğu zaman profesyonel uzman ve araştırmacılarla daha geniş bilgi kaynağına ulaşılır. Böylece koleksiyonlar tanınır ve izleyicinin anlayacağı profesyonel bir şekilde sunulur. Koleksiyonlar aile içinde yıllarca korunabileceği gibi, müzelerde daha da geniş kitlelere ulaştırılabilir. Müzelerin işlevleri; koruma, araştırma ve iletişim olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır. Sanat eserlerinin müzelerin çatısı altında toplanması; koleksiyonların tanınmasını, gelişmesini ve toplum beğenisine sunulmasını da beraberinde getirmektedir. Bu tez esas olarak; müzelerin var oluşunun temelinde yatan araştırmadan yola çıkılarak, söz konusu iki müzedeki işleyişi, işlevleri ve etkinlikleri incelemektedir.Türk ve İslam Eserleri Müzesi kurucularından Mehmet Ziya 'Millet istikbalini kazanabilmek ve değerlendirebilmek için geçmişini incelemek zorunundadır. Bunun sonucunda da milli kültürün oluşması ve gelişmesi mümkün olur. İslam ülkeleri öylesine güzel sanat eserleri yaratmışlar ki, bunlar tetkik edildikçe İslam Sanatı'nın dünyadaki yeri ve değeri anlaşılır.' sözü ile, İslam sanatının unutulan değerini ortaya çıkartmak ve geçmişimizi hatırlatmak için çalışmalar yapılması gerektiğini vurgulamıştır. Türk ve İslam Eserleri Müzesi, kuruluşundan günümüze kadar geçen yüzyılı aşkın bir süredir, bu misyonu sürdürmektedir. Bu tezde, Katar'ın başkenti Doha'daki İslam Sanatları Müzesi ve İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, sahip oldukları özelliklere göre karşılaştırılmıştır. İslam kültürünü yansıtan bu eserlerin, Orta Doğu coğrafyasındaki yolculuğunu ve kültürel etkileşimini göz önünde bulundurarak, söz konusu iki müze arasındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerine bir araştırma yapılmıştır.Tezin birinci bölümü olan giriş kısmında genel bilgiler yer almaktadır. İkinci bölümde; koleksiyon ve müze düşüncesinin ortaya çıkışı incelenerek her iki ülkedeki 'Müzeciliğin Tarihsel Gelişimi' açıklanmıştır. Tezin üçüncü bölümünde; İstanbul Türk ve İslam Sanatları Müzesi'ndeki koleksiyon içeriği, müzenin tarihçesi ve mimari özelliği yer almıştır. Dördüncü bölümde; Doha İslam Sanatları Müzesi'nin koleksiyon içeriği, tarihçesi ve mimari özelliği incelenmiştir. Son olarak tezin beşinci bölümü ise, sonuç ve önerilerden oluşmuş olup, iki müzenin koleksiyon içerikleri ve mimari özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Müze, Müzecilik, İslam Sanatı, Koleksiyon, Doha İslam Sanatları Müzesi, İstanbul Türk ve İslam Sanatları Müzesi, Müze Mimarisi

The subject of the thesis is `Comparison of Istanbul Turkish and Islamic Arts Museum and Doha Islamic Arts Museum`. The collections, which are the foundation of the museums, start with the interest of the society or the individual to works related to a subject. While this interest leads individuals to conduct research or to specialize themselves, a wider source of information is often reached by professional experts and researchers. Thus, the collections are recognized and presented to the audience in a professional manner. The collections can be preserved in the family for years, and can be reached to even larger quantities in the museums. Functions of the museums are grouped into three main headings namely; protection, research and communication. The collection of art works under the roof of the museums bring the collections together with appreciation development and presentation to the society. This thesis main researches functions and activities in the two museums, starting from the research underlying the existence of the museums. As one of the founder of the Museum of Turkish and Islamic Arts, Mehmet Ziya started clearly 'The Nation must examine its past to win and evaluate its future. As a result, national cultures can be formed and developed. Islamic countries have created such beautiful works that, as they are examined, the place and value of Islamic art in the world can be understood.'to reveal the hidden value of Islamic art and to remind us of our past, efforts should be made. The Museum of Turkish an Islamic Arts continues its mission for more than a hundred years since its foundation.In this thesis, the Islamic Arts Museum in Qatar's capital, Doha, and the Istanbul Turkish and Islamic Arts Museum are compared acoording to their features. Taking into consideratio journey and cultural interaction of art works reflecting Islamic cultures in the Middle East region, similarities and differences between the two museums are researched.General information is given in the introduction part which is the first chapter of the thesis. The second chapter, 'Historical Development of Museums' examined in both countries by taking into consideration emergence of collections and museum thinking chapter of the thesis covers, the contents of the collection in the Istanbul Turkish and Islamic Arts Museum, history of the museum and its architectural characteristics. In the fourth chapter, the collection content, history and architectural characteristics of the Doha Islamic Arts Museum are examined. Finally, the fifth chapter of the thesis consists of conclusions and suggestions, and the contents of the collections and architectural features of the two museums are examined comparatively.Keywords: Museum, Museology, Islamic Art, Collection, Doha Islamic Arts Museum,Istanbul Turkish and Islamic Arts Museum, Museum Architecture.