Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma

Abstract

Anayasa ile düzenlenen temel hak ve özgürlüklerden biri mülkiyet hakkıdır. Kişi mülkiyet hakkının korunmasını her zaman isteyebilir. Kişilerin mülkiyet hakkını kullanmasına kanunlarda belirtilen istisnalar hariç idare ya da gerçek kişiler engel olamaz. Aksi halde kişiler mülkiyet hakkının kullanılmasının engellenmesinden dolayı oluşan zararları, zarar verenden isteyebilir.Kişilerin mülkiyet hakkına müdahalelerden biri de idarenin kişilerin taşınmazına kamulaştırma olmadan el atmasıdır. Bazen idareler, taşınmaz malın sahibinden izin almadan ya da kanunla kendilerine tanınmış prosedürü kullanmadan taşınmazı kullanabilmekte ve hatta bu taşınmazlar üzerine yapılar yapabilmektedirler. Bu durumda vatandaşların temel hak ve özgürlüğü kapsamında olan mülkiyet hakları çiğnenmiş olacaktır.Ülkemizde her geçen gün nüfus artmakta ve şehirler büyümektedir. Bu artışla paralel olarak yeni yollar, parklar ve diğer sosyal alanların yapılması gerekebilmektedir. Bu nedenle belediyeler ve diğer kamu kurumları vatandaşların bu ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yeni taşınmazlara ihtiyaç duymaktadırlar. Kanun, idarelerin bu ihtiyaçlarını karşılamaları için idarelere kamulaştırma yapma imkanı tanımıştır. Fakat idareler bazen çeşitli nedenlerle kamulaştırma yapmadan vatandaşa ait bir taşınmaz üzerinde yol, park ve diğer yapılar yapabilmektedir. İşte idarenin bu hareketi kişilerin mülkiyet hakkına haksız bir müdahale oluşturmakta ve kişilerin temel hak ve özgürlüğü çiğnenmiş olmaktadır.Her ne kadar da kişilerin taşınmazına müdahale eden kişi devletin resmi bir kurumu olsa da mülkiyet hakkı sahibi temel hak ve özgürlüğünün korunmasını isteyebilmelidir. Bu nedenle kanun koyucu mülkiyet hakkı sahibi kişiye dava açma hakkı tanımıştır. Kişi mülkiyet hakkına yapılan saldırıların önlenmesini talep edebileceği gibi sahibi olduğu taşınmaz bedelini ve oluşan zararları da isteyebilmektedir.Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın ilk bölümünde idarenin sorumluluğu, mülkiyet, kamulaştırma gibi kavramlar ele alınmıştır. İkinci bölümünde ise kamulaştırmasız el atma alt başlıklarıyla ve yüksek mahkemelerin verdikleri kararlar da ele alınarak incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise mülkiyet hakkı sahibinin kamulaştırmasız el atma sebebiyle ne tür davalar açabileceği incelenmiştir.Anahtar Sözcükler: mülkiyet hakkı, kamulaştırma, kamulaştırmasız el atma, haksız fiil.

One of the fundamental rights and freedoms of the Constitution is the right to property. The person can always ask for protection of property right. The administration or any persons shall not prevent persons from exercising their right to property except for the exceptions specified in the law. Otherwise, persons may claim damages arising from the prohibition of the use of the property right from the person who caused the damage. One of the interventions to the right to property of persons is that the administration takes over the immovable property of the administration without expropriation. Sometimes, the administrations may use the immovable property without even obtaining permission from the owner of the immovable property or using the procedure provided for them by law and may even construct structures on these immovable properties. In this case the property rights of citizens, which are covered by fundamental rights and freedom, will be violated. In our country, the population is increasing day by day and cities are growing. In parallel with this increase, it may be necessary to construct new roads, parks and other social areas. Therefore, municipalities and other public institutions need new immovable properties to meet the needs of citizens. The law allows the administrations to expropriate in order to meet these needs. However, administrations can sometimes construct roads, parks and other structures on a citizen property without expropriation for various reasons. This movement of the administration constitutes an unfair interference with the property rights of individuals and violates the fundamental rights and freedom of persons. Although the person who intervenes in the immovable property is an official institution of the state, the owner of the property should be able to demand the protection of his basic rights and freedom. For this reason, the legislator has granted the right to file a lawsuit against the state. The person may demand the prevention of the attacks on the right to property, as well as the cost of the immovable he owns and the damages incurred. Our study consists of three parts. In the first part of our study, concepts such as responsibility of administration, ownership and expropriation were discussed. In the second part, it has been examined under the sub-titles of confiscation without expropriation and the decisions of the high courts. In the third section, what kind of lawsuits may be filed by the proprietor of the property right due to without expropriation is examined.Key Words: Property Right, Expropriation, Confiscation without Expropriation, Unlawful Act.