Post-mortem serilerde renal pelvikalisiyel sistemin morfolojisinin ve böbrek alt pol infundibulopelvik anatomisinin değerlendirilmesi

Abstract

Üriner sistem taşları toplumda sıkça karşılaşılan hastalıklardandır. Teknolojik gelişmelerle birlikte ekstrakorporeal şok dalga litotripsisi, perkütan nefrolitotomi ve retrograd intrarenal cerrahi gibi yeni tedavi prosedürlerinin kullanıma girmesi hastaların mortalite ve morbitidesini daha da azaltmış, hastanede yatış sürelerini kısaltmıştır. Bu işlemlerde başarının en üst seviyeye çıkarılabilmesi ve komplikasyonları azaltabilmek için böbrek toplayıcı sisteminin anatomisini ve morfolojik farklılıklarını işlem öncesinde değerlendirmek gerekmektedir. Bu çalışma, kurumumuzda yapılan otopsi olgularında böbrek toplayıcı sisteminin morfolojisini ve alt polün olumsuz anatomik faktörlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Eylül 2017–Eylül 2018 tarihleri arasında Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalında 41 otopsi olgusundan elde edilen 82 böbrek ünitesi çalışmaya dahil edildi. İntrarenal pelvis %78, borderline pelvis %13,4, ekstrarenal %6,1 ve pelvis yokluğu da %2,4 olarak bulundu. Pelvikalisiyel anatomi değerlendirildiğinde %32,9'u bikalisiyel, %26,8'i trikalisiyel, %20,7'si multikalisiyel ve %19,5'i sınıflandırılamayan olarak tesbit edildi. Sampaio klasifikasyonu baz alınarak kaliksler renal pelvise açılım şekline göre değerlendirildiğinde %30,5'nin Tip AI, %17,1'nin Tip A II, %28'nin Tip BI, %18,3'nün Tip BII ve %6,1'nin değerlendirilemeyen şeklinde bulundu. Böbrek alt pol infindibular uzunlukluğu, olguların %39'unda 3 cm'nin altında, %61'inde ise 3 cm ve üzeri olarak tesbit edildi. Böbreğin alt pol infindibulopelvik açıları %42,7 olguda 70° 'nin altında, % 57,3'ünde ise 70°'nin üstüde olarak ölçüldü. Çalışmamızda sağ ve sol böbrekler arasında, toplayıcı sistem morfolojisi ve alt pol olumsuz anatomik faktörler açısından istatistiki anlamda bir fark gösterilememiştir. Toplayıcı sistem morfolojisi ve alt pol olumsuz anatomik faktörlerinden sadece infindibular uzunluk istatistiki olarak kadınlarda erkeklere göre daha kısa idi. Diğer parametreler açısından ise bir farklılık gözlenmedi.Sonuç olarak, bu çalışmada elde edilen bulgular, yapılan benzer araştırmaların sonuçlarıyla büyük oranda uygunluk göstermektedir. Bu durum, insanda renal toplayıcı sitem morfolojisinin ve alt pol toplayıcı sisteminde olumsuz anatomik faktörlerin kabaca benzer oranlarda olduğunu ortaya koymaktadır. Klinik pratikte, alt pol olumsuz anatomik faktörlerin tedavi öncesi BT ve gerekirse MR ürografi ile değerlendirilmesi, hem peroperatuvar komplikasyonlar, hem de özellikle SWL ve RİRC sonrası taş fragmanlarının klirensi hakkında ön bilgi edinilmesini ve ona göre tedbir alınmasına katkı sağlayabilir.

Urinary system stones are frequently encountered in the community. Together with technological developments, introduction of new treatment procedures such as extracorporeal shock wave lithotripsy, percutaneous nephrolithotomy and retrograde intrarenal surgery has furtherly reduced morbidity, mortality and hospitalization time of patients. In order to maximize success and to reduce complications of these procedures, it is necessary to evaluate anatomy and morphological differences of kidney collector system before the procedure.This study was conducted for the purpose of determining the morphology of the kidney collector system and the negative anatomic factors of the lower pole in autopsy cases performed in our institution.82 kidney units obtained from 41 autopsy cases conducted in Faculty of Medicine Department of Forensic Medicine, Sivas Cumhuriyet University between September 2017 and September 2018 were included in the study. Percentages were found as 78% for intrarenal pelvis, 13.4% for borderline pelvis, %6.1 for extrarenal pelvis and 2.4% for pelvic nonexistence. When pelvicalyceal anatomy was evaluated, percentages were found as 32.9% for bicalyceal, 26.8% for tricalyceal, 20.7% for multicalyceal and 19.5% for unclassified calyceality. When it is evaluated according to opening of calyces into the renal pelvis based on Sampaio classification, percentages were found as 30.5% for AI, 17.1% for Type II, 28% for BI, 18.3% for BII and 6.1% for unevaluated part. Infundibular lengths of kidney's lower pole were detected as under 3 cm in 39% and over 3 cm in 61% of all cases. Infundibulopelvic angles of kidney's lower pole were measured as under 700 in 42.7% and over 700 in 57.3% of all cases. In our study, there was no statistically significant difference between the right and left kidneys in terms of collecting system morphology and lower pole's negative anatomical factors. Only infindibular lengths which is one of the collecting system morphology and lower pole's negative anatomical factors were statistically shorter in females than males. There was no difference in terms of other parameters.In conclusion, the findings of this study are largely consistent with the results of similar studies. This reveals that renal collecting system morphology and negative anatomic factors in the lower pole collecting system in human are roughly similar. In clinical practice, pre-treatment CT and, if necessary, MR urography evaluation of the lower pole negative anatomic factors may contribute to gain preliminary information about both the clearance of stone fragments especially after SWL and RIRS procedures and perioperative complications proactively.