Cyprinus carpio L. (Osteichthyes:Cyprinidae)`nın ergin olmayan ve ergin bireylerinde gonatların total lipid ve yağ asidi bileşimleri

Abstract

50 Bu çalışmada, Mogan gölünde (Ankara) yaşayan Cyprinus carpio L. (Sazan) 'nın ergin ve ergin olmayan bireylerinin go- hatl ar ıhdakî total lipid ve yağ asidi bileşimleri araştırıl mıştır. Ergin olmayan dişi ve erkek balıklarda, gonat ağırlık larının aylar arasında ferdi olarak bir değişim gösterdiği ve total lipid miktarla rındaki değişimlerin pek önemli olmadığı saptanmıştır. Ergin dişi ve erkek balıklarda, gerek gonat a ğırlıkları gerekse total lipid miktarlarındaki değişimlerin özellikle gonat gelişimi ve yumurtlama peryotlarında daha da belirginleştiği ve total lipid miktarlarının ergin olmayan bireylere nazaran daha fazla olduğu görülmüştür. Ergin olmayan bireylerin gona t larında ki yağ asit bile şimleri, kalitatif ve kantitatif yönden bir fark göstermemiştir. Bu balıkların gonatlarında bulunan Palmitik asit (CI61O), Pal- mitoleik asit (CI61I),' Oleik asit (C18sl), Linoleik asit (C18:2) ve Linolenik asit (C18s3) yüzdelerinin ergin balıkla rın gonatlarındakinden daha fazla olduğu dikkati çekmiştir. Ergin olmayan ve ergin balıklarda gonatların yağ asit bileşimleri arasında kalitatif bakımdan, Lignoserik asit (C24:0) hariç- pek fark bulunamamıştır. Lignoserik aside, sadece olgun testislerde rastlanılmıştır.51 (C20s3, C20»5, C22:4, C22j5 ve C22s6) ergin balıkların go natlarında ergin olmayanlara nazaran daha fazla olduğu göz lenmiştir. Bu yağ asitler indeki değişimlerin ergin sazanlar da daha belirgin olduğu saptanmıştır. Yumurtlama peryodunda en yüksek düzeye ulaşan bu yağ asitleri, yumurtlama peryodu sonrasında azalma göstermişlerdir. Bu durum, bu yağ asitlerinin Üremede önemli bir yağ asidi bileşeni olduğunu gösterir. Linoleik asit (C18ı2) yüzdesinin, olgun ovaryumlarda olgun testislerdekine nazaran daha fazla olduğu görülmüştür. Ayrıca, Arakidonik asit (C20s4)'in olgun g ona ti ar da, olgun laşmamış gonatlara nazaran daha yüksek yüzdede bulunduğu tes bit edilmiştir. Elde edilen verilerden, balıkların gonat gelişimleri ni ve üremelerini sağlıyabilmek için lipidlere ihtiyaç duy dukları ve bu ihtiyacın balıkların erginleşme yaşına bağlı olduğu, ergin balıkların gonatlarındaki lipid ve yağ asidi miktarlarının üreme peryodunda büyük ölçüde değiştiği sonu cuna varılmıştır. SUMMARY During this study, a research has been concluded in connection with the gonadal total lipids and fatty acids

51 (C20s3, C20»5, C22:4, C22j5 ve C22s6) ergin balıkların go natlarında ergin olmayanlara nazaran daha fazla olduğu göz lenmiştir. Bu yağ asitler indeki değişimlerin ergin sazanlar da daha belirgin olduğu saptanmıştır. Yumurtlama peryodunda en yüksek düzeye ulaşan bu yağ asitleri, yumurtlama peryodu sonrasında azalma göstermişlerdir. Bu durum, bu yağ asitlerinin Üremede önemli bir yağ asidi bileşeni olduğunu gösterir. Linoleik asit (C18ı2) yüzdesinin, olgun ovaryumlarda olgun testislerdekine nazaran daha fazla olduğu görülmüştür. Ayrıca, Arakidonik asit (C20s4)'in olgun g ona ti ar da, olgun laşmamış gonatlara nazaran daha yüksek yüzdede bulunduğu tes bit edilmiştir. Elde edilen verilerden, balıkların gonat gelişimleri ni ve üremelerini sağlıyabilmek için lipidlere ihtiyaç duy dukları ve bu ihtiyacın balıkların erginleşme yaşına bağlı olduğu, ergin balıkların gonatlarındaki lipid ve yağ asidi miktarlarının üreme peryodunda büyük ölçüde değiştiği sonu cuna varılmıştır. SUMMARY During this study, a research has been concluded in connection with the gonadal total lipids and fatty acids- 52 [ividuals of-Cyprlnus /--^sas^a^ carpio L, living in lake Mogan, Ankara. It has been determined that the gonadal weights of immature^ emale and male carps displayed^ variation indi vidually through out the months, and the changes of the to tal lipid amounths were insignificant. The variation in the gonadal weights and amount of total lipids of the mature female and male carps were more noticeable especially at the time of gonadal development and breeding season and the amounts of total lipids in the mature carps were observed to be greater than of the immature ones. The gonadal fatty acids components of the immature individuals did not present any difference in quality and quantity. It has attracted the attention that the percenta ges of the palmitic acid (C16s0), palmitoleic acid (C16:l), oleic acid (CI81I), linoleic acid (C18:2) and linolenic acid (C18:3) in the immature fish gonads were higher than in the mature ones. / Aside lignoceric acid (C24:0), there has not been found much difference quality wise in the gonadal fatty acid components of both immature and mature carps. The lignoceric acid was only found in the mature testes.- 53 - It yasalso s observed ^hat^ thea perxientax^s^of, th&£ lgnguga^. chain high unsaturated fatty acids (C20:3, C20s5, C22«4, C22j5 and C22»6) were greater in the gonads of mature fish than the immature ones. The variations in these fatty acids were found to be more evident in the mature carps. These fatty acids which reached the peak during the breeding sea son, showed a decrease at the end of this period. It means that those fatty acids play on important role in the bree ding process. The percentage of the linoleic acid (C18:2) was seen to be higher in the mature ovaries than in the mature tes tes. In addition, the percentage of the arachidonic acid (C20:4) in the mature carp gonads were noticed to be greater than in the immature ones. Based on the findings it has been concluded that carp required the lipids for their gonadal developments and bree ding activities. This requirment is connected with the matu ring age. The amounts of lipids and the fatty acids in the mature fish gonads varied immensely during the breeding pe riod.