Şeker mısırında (Zea mays saccharata sturt) ekim sıklığı ve ekim zamanının verim ve agronomik karakterler üzerine etkileri

Abstract

-59- ÖZET Bu araştırma Tokat yöresinde yetiştirilen şeker mısırında en uygun ekim sıklığı ve ekim zamanının belirlenmesi amacıyla 1989 yılı vegetasyon döneminde Tokat koşullarında yürütülmüş tür. Çalışmada materyal olarak yerli şeker mısırı ceşiti kullanılmıştır. Araştırma iki ayrı denemeden oluşmaktadır. Farklı ekim sıklıklarının araştırıldığı denemede metrekarede 3.8, 5.3 ve 8.8 bitkinin yetiştirildiği üc ayrı ekim sıklığı kullanılmış ve ekim 19 Nisan tarihinde yapılmıştır. En uygun ekim zamanının araştırıldığı diğer denemede ise kullanılan ekim zamanları sırasıyla 19 Nisan, 28 Nisan, 11 Mayıs, 25 Mayıs, 6 Haziran ve 19 Haziran'dır. Her iki deneme de Tesadüf Blokları Deneme Deseni 'ne göre kurulmuştur. Farklı ekim sıklıklarının verime ve diğer agronomik karakterlere etkisinin incelendiği çalışmada, ekim sıklığı arttıkça tepe püskülü ve kocan püskülü çıkarma süreleri ile olgunlaşma süresi, bitki boyu, ilk kocan yüksekliği ve toplam kocan sayısı artmıştır. Ekim sıklığının toplam kocan verimi bitki başına kocan sayısı, kocan çapı ve kocanda dane sayısına etkisi istatistiki olarak önemli bulunmamıştır. Ancak şeker mısırında pazar değerini yükselten ve verimle doğrudan ilişkili olan kocan boyu ve I. tek kocan ağırlığı, artan ekim sıklığıylayla birlikte azalmıştır. Ekim zamanı denemesinde ise geciken ekimlerle birlikte tepe püskülü ve kocan püskülü çıkarma süreleri ile olgunlaşma süresi, steril kocan sayısı, bitki başına kocan sayısı, bitkide yaprak sayısı, kardeş sayısı, dekara toplam kocan sa--60- yısı ve toplam ilk kocan sayısı azalmıştır. Bitki boyu 19 Nisan tarihli en erken ekimde 171 cm ile en kısa olurken, 11 Mayıs tarihli III. ekim zamanında ise 193 cm ile en uzun ol muştur. Ekim zamanının kocan uç boşluk uzunluğu, koçandaki dane sayısı ve I. tek kocan ağırlığınada etkisi önemsiz bulunlumuştur. En yüksek kocan verimi 1024.5 kg/da ile 28 Nisan tarihli II. ekim zamanından sağlanırken, en düşük koçan verimi 628 kg/da ile 19 Haziran tarihli ekimden elde edilmiştir.

-61- SUMMARY This trial was conducted to determine optimum sowing density and sowing date on sweet corn in 1989 during growing period in Tokat conditions. The local variety was used in the study as plant material. The trial consits of two different experiments. The so wing density trial was sown at the three sowing densities (3.8, 5.3 and 8.8 plants per square meter) on 19 April 1989. The sowing date experiment was sown was sown on 19 and 28 April, 11 and 25 May, 6 and 19 June 1989. The both reseat - ches were planned in randomized complete block designe with three replications. In the both trials significant differences were determi ned for some characters. In the sowing density, male and fe male flowering and maturity periods, plant height, first ear height and number of ear per da increase as the number of plant per unit area increase. The plant densities have had no any decisive effect on weight of ear per da., number of ear per plant, ear diameter and number of grain per ear. But ear height and first ear weight were decreased by the increase of sowing rate. In the sowing date experiment male and female flowering and maturity period, number of sterile ear, number of ear per plant, number of leaf per plant, number of tillering per plant, number of ears per da. and number of first ear per da. were decreased by the delay of planting date. The highest plant height (193.0 cm) was obtained from third sowing date (11 May 1989). However lowest plant height (171.0 cm) was-62- found in first planting date (19 April 1989). The sowing da tes have had no any decisive effect on Bar tip fill height, number of grain per ear and weight of first ear. The highest weight of ear (1024.5 kg/da) was obtained from second planting time (28 April 1989), while the lowest weight of ear (628.0 kg/da) was obtained from latest sowing date (19 June 1989).