Türkiye`de 1980 sonrası dönemde ihracata yönelik seçilmiş tarım ürünlerinin üretim ve fiyatlar açısından karşılaştırmalı ekonomik analizi

Abstract

-197- 5. ÖZET Türkiye'de Cumhuriyetin kuruluşundan 1960 'lı, hatta 1970 `li yıllara kadar dışalım- ikamesi ağırlıklı, içe dönük bir dış ticaret politikası süregelmiştir. Türkiye bu dönemlerde hammadde dışalımcısı bir ülke konumundadır. Kapalı bir ekonomi politikası olarak nitelendirilebilecek bu politi kanın yerini, 1980 'li yıllarda dışsatıma yönelik sanayileşme politikasına bıraktığı söylenebilir. Nitekim, uygulanan ekonomik politika gereği Türkiye'nin hızlı bir sanayileşme süreci içerisinde olduğu bilinmektedir. Ancak tarımın Türkiye ekonomisindeki göreli önemi giderek azalmakta ise de, ülke ekonomisinde ihmal edi lemeyecek bir yere sahip olduğu ifade edilebilir. 1980 yılın da tarım gelirlerinin milli gelir içindeki payı %22.6 iken, 1989 yılında %16.6 dolayına düşmüştür. Aynı dönemde sanayi kesiminin payı %25'den %32.6'ya yükselmiştir. Yine 1980 yılında dışsatım değerinin %57.4'ü tarım ürünlerinden oluşur ken, 1989 yılında bu oran %18.3'e düşmüştür. Araştırma konusu ürünlerin tarım ürünleri dışsatımmdaki payı 1980 yılında %70.2 iken 1989 yılında %52.4'e gerilemiştir. Aynı dönemde sanayi sektörünün dışsatım değerdi içerisindeki ' payı %36'dân ı %78;2'ye yükselmiştir. *. Türkiye'de tarım sektörünün çeşitli esaslara göre, ülke ekonomisindeki yerinin azalmasına rağmen bu sektördeki geliş- menin milli gelirdeki büyüme ve buna bağlı olarak tüm ekono minin gelişmesine büyük katkıda bulunduğu da açıkça görülmek tedir.-200- ar that the developments in the agriculture sector has cont ributed to a great extents to the devolopment of the whole ecomomy and the national income. The development of the agricultural sector may be possible by increasing the amounts and yields of products and improving the product quality. It is known that the price policy has a great role in production increases and improvement of quality. A realistic price policy increases the wealth and the living standards of the producers in one hand while it is accelerating the economic development by increasing yield and production. It is known that the economic developments of the developed Western countries has started their economic developments by establishing agri- industrial branches of industry up to a certain stage of the development. It may be said that such a development in the economically less-developed countries will both increase the domestic and international trade up to an important extent. This will lead to solve the lack of market potential problem in less-developed contries and the trade increases will make positive contributions to economic development.

-197- 5. ÖZET Türkiye'de Cumhuriyetin kuruluşundan 1960 'lı, hatta 1970 `li yıllara kadar dışalım- ikamesi ağırlıklı, içe dönük bir dış ticaret politikası süregelmiştir. Türkiye bu dönemlerde hammadde dışalımcısı bir ülke konumundadır. Kapalı bir ekonomi politikası olarak nitelendirilebilecek bu politi kanın yerini, 1980 'li yıllarda dışsatıma yönelik sanayileşme politikasına bıraktığı söylenebilir. Nitekim, uygulanan ekonomik politika gereği Türkiye'nin hızlı bir sanayileşme süreci içerisinde olduğu bilinmektedir. Ancak tarımın Türkiye ekonomisindeki göreli önemi giderek azalmakta ise de, ülke ekonomisinde ihmal edi lemeyecek bir yere sahip olduğu ifade edilebilir. 1980 yılın da tarım gelirlerinin milli gelir içindeki payı %22.6 iken, 1989 yılında %16.6 dolayına düşmüştür. Aynı dönemde sanayi kesiminin payı %25'den %32.6'ya yükselmiştir. Yine 1980 yılında dışsatım değerinin %57.4'ü tarım ürünlerinden oluşur ken, 1989 yılında bu oran %18.3'e düşmüştür. Araştırma konusu ürünlerin tarım ürünleri dışsatımmdaki payı 1980 yılında %70.2 iken 1989 yılında %52.4'e gerilemiştir. Aynı dönemde sanayi sektörünün dışsatım değerdi içerisindeki ' payı %36'dân ı %78;2'ye yükselmiştir. *. Türkiye'de tarım sektörünün çeşitli esaslara göre, ülke ekonomisindeki yerinin azalmasına rağmen bu sektördeki geliş- menin milli gelirdeki büyüme ve buna bağlı olarak tüm ekono minin gelişmesine büyük katkıda bulunduğu da açıkça görülmek tedir.-200- ar that the developments in the agriculture sector has cont ributed to a great extents to the devolopment of the whole ecomomy and the national income. The development of the agricultural sector may be possible by increasing the amounts and yields of products and improving the product quality. It is known that the price policy has a great role in production increases and improvement of quality. A realistic price policy increases the wealth and the living standards of the producers in one hand while it is accelerating the economic development by increasing yield and production. It is known that the economic developments of the developed Western countries has started their economic developments by establishing agri- industrial branches of industry up to a certain stage of the development. It may be said that such a development in the economically less-developed countries will both increase the domestic and international trade up to an important extent. This will lead to solve the lack of market potential problem in less-developed contries and the trade increases will make positive contributions to economic development.