Karacaören (İmranlı)- Diktaş(Divriği) yöresi tersiyer çökellerinin sedimanter petroloji, petrol ana kayası ve organik fasiyes özelliklerinin incelenmesi

Abstract

IV ÖZET İnceleme alanında en yaslı birim Ust Kretase yaslı ve serpantinitlerden meydana gelen Divriği ofiyolitli karışığı dır. Bu birim üzerine Alt Eosen (Ipresiyen) yaslı çakıltası, kumtası, silttası, marn ve kirectaslarmdan oluşan Kozluca formasyonu uyumsuz olarak gelmiştir. Orta Eosen (LUtesiyen) yaslı Bozbel formasyonu Fıdıldag ve Camurcu Üyelerine ayrıl mıştır. Bunlardan Fıdıldag Üyesi altta bulunmakta ve çakılta sı, tUf, tUfit, kumtası, silttası, marn ile kirectaslarmdan meydana gelmektedir. Camurcu Üyesi ise kumtası, silttası, marn, seyl ve kirectaslarmdan oluşur. Alt Oligosen (RUpeli- yen) yaslı Selimiye formasyonunda evaporitik ve kırıntılı litolojiler egemendir. Bu formasyon Bozbel formasyonunu uyum suz olarak Üstler. Alt Miyosen (Akitaniyen-Burdigaliyen) yaslı birimlerden meydana gelen Hafik formasyonu genellikle kırmızı renkli karasal ortam çökellerinden oluşmuş ve Selimi ye formasyonunu açısal uyumsuzlukla Ustlemistir. Karacaören formasyonu ise Hafik formasyonu Üzerine uyumlu olarak gelmiş, bataklık ve sıg deniz ortamında cbkelmistir. Ust Miyosen- Pliyosen yaslı Yamadag volkanitleri bazalt ve andezitik ba zaltlardan oluşur. TUm bu birimleri Kuvaterner yaslı, serbest haldeki çakıl, kum, silt ve kil seklinde bulunan alliviyal birimler Üstler. Kozluca formasyonu kumtaslarının genellikle feldispatik litarenit, egemen kil minerallerinin 14S-14C ve klorit olduk ları saptanmıştır. Bu kumtaslarını oluşturan kırıntılılar magmatik yay ve yeniden islenmiş orojen provenanslarmdantitreyerek yay önll (fore arc) bir havzada çökelmislerdir. Bozbel formasyonu Fıdıldag Üyesi kumtasları ağır mineral içeriği açısından zengin olup kırıntılıların tUrll ve prove- nansları yay önü (fore arc) bir havzayı temsil etmektedir. Camurcu Üyesinde ise volkanik bileşenler daha az bulunmakta ve yay önü havzadan ön ülke havzasına doğru geçişi olan bir bölUmtl göstermektedir. Egemen kil minerali olarak klorit ve illit, ağır mineral olarakta demiroksitce zengin mineraller içeren Selimiye formasyonu kırıntılıları Yeniden islenmiş orojen provenanslarmdan türemişlerdir. Hafik formasyonu kumtasları orta boylanmalı ve litarenit tUrllndedirler. Bunla rı oluşturan kırıntılılar yeniden islenmiş orojen provenans larmdan meydana gelmişlerdir. Karacaören formasyonu kumtas- larının da orta boylanmalı ve ltiarenit tllrlinde oldukları, yeniden islenmiş orojen provenanslarmdan tllreyerek ön Ülke (fore land) bir havzada cökeldikleri saptanmıştır. Organik madde içeriği açısından orta ve Ust düzeylerinde orta ana kaya özelliği taşıyan Kozluca formasyonu ısısal olarakta olgunlaşmıştır. Amorf organik madde türlerini de içeren bu formasyon hidrokarbon Üretebilecek ntelik taşır. Bozbel formasyonu Camurcu Üyesinin bazı düzeyleri orta ana kaya niteliğindeki organik madde içeriğine karsın, bu organik maddeler tam olgunlaşmamıştır. Bu nedenle Camurcu Üyesi az miktarda hidrokarbon Üretebilir. Selimiye formasyonunun tlim düzeylerinde zayıf organik madde iceriçri görülmektedir. Bu organik maddeler karasal olup tam olgunlaşmamışlardır. Çökel me ortamı ve içerdiği litolojiler nedeniyle hidrokarbon ana kayası olma özelliği taşıyamayacağı dUsUnlllen Hafik formasyo-VI nu organik madde içeriği acısından da zayıftır. Aynı zamanda bu organik maddeler olgunlaşmamışlardır. Karacaören formasyo nunun sıg deniz ortamına karşılık gelen bölümlerinde ise zayıf-orta ana kaya özelliğindeki organik madde içeriği bu lunmaktadır. Ancak bu organik maddeler olgunlasmadıkları için hidrokarbon ana kayası olamazlar. Organik jeokimyasal ve mikroskopik veriler incelenen bölgede Kozluca formasyonunun C, CD ve D; Bozbel formasyonu Fıdıldağ Üyesinin CD ve D; Camurcu Üyesinin C; Selimiye for masyonunun D; Hafik formasyonunun CD ve D; Karacaören formas yonunun ise C organik fasiyesinde çökeldigine işaret etmekte dir.

VII SUMMARY The oldest rock units is the Divriği ophiolitic melange of Upper Cretaceous. This unit is overlain by the Lower Eoce ne (Ypretian) Kozluca formation with an angular unconformity. It is composed of conglomerate, sandstone, siltstone, marl and limestone alternations. Middle Eocene (Lutetian) Bozbel formation is subdivided into two members namely the Fıdıldag and Camurcu. The first member is located at the base and the alternation of conglomerate-tuff-tuff i te-sandstone-si ltsto- ne-marl and limestone. Evaporitic and detritic materials are abundant in the Selimiye formation which overlies the Bozbel formation unconf ormably. Lower Miocene (Aqui tanian-Burdiga- lian) Hafik formation is mainly composed of continental red beds and covers the Selimiye formation unconf ormably. Karaca- ören formation of neritic and swamp environments rests on Hafik formation. Yamadag volcanics of Upper Miocene-Pliocene consist of basalts and andesitic basalts. Above units are covered by the unconsolidated pebble, sand, silt and clay deposits. It is determined that the sandstone in the Kozluca for mation are mainly litharenite derived from feldispars and their clay minerals are of 14S-14C and chlorite. The detri- tics form these sandstones were derived from magmatic arcs and recycles orogenic provenances and deposited in a fore arc basin. The sandstones in Fıdıldag members of Bozbel formation is rich in heavy minerals and the type of detritic materials represents the fore arc basin. Therefore, the volcanic detri-VIII tics is less abundant in the Camurcu member and indicate a transitional zone from fore arc to foreland basin. The Seli miye formation which is rich in heavy minerals and clay mine rals were derived from the recyclec orogenic provences. The sandstones Hafik formation is medium sorted and litharenite. Their detritic materials were also derived from recycled orogenic provenances. It was also discovered that the sand stones in Karacaoren formation is medium sorted litharenite and were derived from a recycled orogenic provence and depo sited in a foreland basin. In terms of organic matter content, the Kozluca formati on displays source rock character in its central and upper levels and is also thermaly maturated. It contains amorphous organic matter and may a potential source for hydrocarbon production. Some levels of the Bozbel formation consist of source rock characteristics. Howewer, their organic matters have not completely been maturated. So that, the Camurcu member may produce less hydrocarbon. All levels of Selimiye formation demonstrate less amount of organic matters. These organic matters have a continental origin and have not been maturated. On the basis of depositional environments and lithologies, the Hafik formation may not be a potential sour ce for hydrocarbon. It is also low in organic matter content and these organic matters have not been maturated yet. Some levels of Karacaoren formation which correspond to neritic environment contain medium to low source rock characteris tics. Howewer, they can not be regarded as source rock becau se the organic matters has not been maturated.IX Organic geochemical and microscopic data provide that in the study area, the Kozluca formation was deposited in C, CD and D type organic facies; Fıdıldag members of Bozbel forma tion is in CD and D: Camurcu member is in C; Selimiye forma tion is in D; Hafik formation is in CD and D; the Karacabren formation is in C.