Erica arborea (funda) bitkisinin kimyasal analizi, ayrılacak flavonoid ve glikozidlerin yapılarının aydınlatılması

Abstract

oz Erica arborea (Funda) bitkisi, Batı ve Kuzey Anadolu'da yaygın olup, Çanakkale'de de yetişmektedir. Halk arasında idrar söktürücü, taş düşürücü ve kabızlık giderici olarak kullanılmasına rağmen, kimyasal bileşimini ve etken bileşenlerini belirleme çalışmalarına rastlanmamıştır. Bu çalışmada, Çanakkale Kazdağının, Karaköy mevkiinden çiçeklenme döneminde kökü ile birlikte toplanan bitki, gölgede kurutulduktan sonra, öğütüldü ve bitkinin nitel ve nicel analizi yapıldı. Ayırma ve saflaştırma işlemleri (KK. (C.C.) Prep.İ.T.K.), metanol ile oda sıcaklığında yapılan maserasyondan elde edilen ekstre (özüt)'ün sırasıyla n-hekzan, diklorometan, etil asetat ve n-bütanol ile fraksiyonlandırılmasının ardından gerçekleştirilmiştir. Saflaştırılan maddelerin yapılarının spektroskopik yöntemlerle ( UV, 'H-NMR, 13C-NMR ve MS ) Epikateşin (bir flavonoid) ve Kersitrin (bir flavonoid glikozid) (Kersetin 3-0-rhamnozit) olduğu ortaya çıkmıştır. Bu iki bileşiğin daha önce tespit edilmiş olan biyolojik etkinlikleri göz önünde bulundurulursa (antioksidan, analjezik, antimikrobiyal, antiviral, antihemorhajik vb.), Erica arborea'nm tıbbi etkilerinin büyük ölçüde bu iki bileşikden kaynaklandığı düşünülebilir. Ayrıca nitel analiz sonucu, bitkide flavonoid ve glikozitlerin yaraşıra, steroller ve triterpenler, karotenoidler, ağır yağ asitleri, gallik tanenler, indirgen maddeler, kardiyak glikozitler ve antosiyanozitler'in varlığı tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Ericaceae, Erica arborea, Epikateşin, Kersitrin, Flavonoid, Flavan 3-oL Glikozid.

ABSTRACT The plant Erica arborea (Tree Heath), is common in Western and North Anatolia and grows in Çanakkale, as well. Although it is used as a cure against retention of urine (diuretic), gall-stone and constipation, as folk medicine, no studies on determining its chemical composition and isolation of active compounds have been found. In this study, the plant collected from Karaköy, (environment of Kazdağı, Çanakkale) and dried in the shade and quantitative and qualitative analysis have been carried out on it after the exhaustion of methanol maserat with hexane, CH2CI2, EtOAc and BuOH. Epicatechin, which is a flavonoid and Quercitrin (Quercetin 3-0- rhamnoside) which is a flavonoid glucoside, have been defined by means of UV, NMR and MS spectroscopy. Bearing in mind the biological effects of these two compounds determind earlier (antioxidant, analjezic, antimicrobial, antiviral, antihemmorhagic,..), it can be thought that these two compounds should be responsible for these effects. Additionaly, as a result of qualitative analysis it has been determined that -a part from flavonoid and glycosides - the existence of sterols and triterpenoids, karotenoids, gallic tannins, reductive products, cardiac glycosides and anthocyanidins in the plant. Key Words: Ericaceae, Erica arborea, Epicatechin, Quercitrin, Flavonoid, Glycoside II