Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi öneri botanik bahçesi örneğinde botanik bahçeleri planlama ve tasarım ilkelerinin ortaya konulması üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ÖNERİ BOTANİK BAHÇESİ ÖRNEĞİNDE BOTANİK BAHÇELERİ PLANLAMA VE TASARIM İLKELERİNİN ORTAYA KONULMASI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Pınar OKTAY Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Tanay BİRİŞÇI YILDIR I M 2004, Sayfa: 91 İnsanoğlu, çevre sorunlarının bir sınır tanımadığının, ekolojik dengenin bir bütün olduğunun bilincine varmak zorundadır. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için doğada yaşayan bitki ve hayvan varlığını, onların yetişme ortamlarım korumak ve ekosistemde mevcut döngüye zarar vermeyecek kullanım sınırlarını ortaya koymak gerekir. Botanik bahçelerinin başlangıç ve gelişimleri araştırılınca; insan sağlığının bitkilerle olan yakın ilişkisi nedeniyle ilk bahçelerin ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Çünkü insanların beslenme dışında bitkilerle ilgilenmesi tıbbi amaçlarla başlamıştır. Bu başlangıç sonucu yararlı bitkilerin bir araya getirilmesi ile tıbbi amaçlı ilk botanik bahçelerinin ortaya çıktığı kabul edilebilir. Botanik bahçeleri; günümüzde giderek daha çok gereksinim duyulan, insanların hem bilimsel çalışmalar yapabileceği, hem de günlük yaşamın getirdiği stresin giderilebileceği yerlerdir. Botanik bahçeleri insanların doğa sevgisinin artmasında ve çevreyi koruma bilincinin kazandırılmasında çok önemli katkılar sağlar. IVÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale kentindeki tek üniversite olmasından dolayı Çanakkale kentinin ve kent halicinin sosyal ve kültürel yönden gelişmesinde çok önemli işlevlere sahiptir. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yerleşkesi içinde kurulacak olan bir botanik bahçesi bölgesel gereksinimlerin ortaya çıkardığı 5 işlevi; eğitim, gen bankası ve bitki tanıtımı, araştırma, kültürel kaynak ve yeşil alan işlevlerini yüklenmek durumundadır. Çanakkale ili ve çevresindeki doğal bitki örtüsünün, özellikle otsu ve odunsu endemik türlerin korunması kurulacak bir botanik bahçesi ile olasıdır. Ayrıca ülkemiz ve yabancı ülkelerdeki enstitü ve botanik bahçeleriyle tohum ve bitki alış verişi, bilimsel araştırma kuruluşlarıyla işbirliği, ülkeler arası doğa koruma ve çevre kirlenmeleri konusunda ortak çözüm yollan ve önlemlerin araştırılması, Çanakkale kenti açısından olduğu kadar ülkemiz için de bir gereksinimdir. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi bünyesinde oluşturulması düşünülen botanik bahçesi; konumu ve amaçlan doğrultusunda ilgili kişilerin yam sıra, kent halkının ve yerli- yabancı turistlerin odak noktası haline gelecektir. Bu özellikleriyle birlikte, Çanakkale ilinin ilk botanik bahçesini bünyesinde bulunduracak olan üniversitenin, gerek ülkemiz gerekse dünyadaki üniversiteler arasında saygmhğı artacaktır.

ABSTRACT Master Thesis A RESEARCH ON THE DETERMINATION OF THE PLANNING AND DESIGN PRINCD7LES OF BOTANICAL GARDENS UNDER THE CASE OF THE SUGGESTED BOTANICAL GARDEN OF THE UNIVERSITY OF ÇANAKKALE ONSEKİZ MART Pınar OKTAY Çanakkale Onsekiz Mart University The Institute of Natural and Applied Sciences The Department of Landscape Architecture Supervisor: Assoc Prof. Dr. Tanay BİRİŞÇİ YILDHUM 2004, Page: 91 Humankind has to come to the knowledge that environmental problems have no borders and that the ecological balance is a whole. To leave future generations a livable world, it is necessary to preserve the plant and animal species living in the nature and their living environments and to put out the consumption borders that will not harm the present cyclone in the ecosystem. When the formation and the development of botanical gardens are searched, it is found out that the first gardens came up because of the close relationship of human health and plants. The reason of this is because, the interest of people for plants, besides for feeding, began with medical needs. This beginning led to the development of the medical purposed first botanical gardens with the collection of useful plants. Today, botanical gardens are places which are needed increasingly, where people can make scientific studies and also where they can get rid of their daily stress. Botanical gardens VImake a great contribution in increasing nature love of people and in gaining the nature conservation knowledge to them. Because the Çanakkale Onsekiz Mart University is the only university of Çanakkale city, it has a very important role in the development of Çanakkale city and city community in a social and cultural way. A botanical garden to be built in the Çanakkale Onsekiz Mart University Campus will carry the five functions which the regional needs bring up: education, gene bank and plant presentation, research, cultural resource and open green area. The conservation of the natural plant cover and specially the endemic species of the Çanakkale city and its surroundings will be possible with the formation of a botanical gardea Also, the seed and plant trade with the institutes and botanical gardens of our country and other countries, cooperation with scientific research organizations, the research for solutions and precautions about international nature conservation and environmental pollutions is necessary for Çanakkale as well as our country. The botanical garden thought to be formed at the Çanakkale Onsekiz Mart University, will become the focal point of the city people and local-foreign tourists next to the related people with its location and goals. Next to these features, the university which will have the first botanical garden of Çanakkale will be more respected among the other universities in the world and our country. VII