Evsel atıksu arıtma tesisleri havalandırma ve son çökeltim havuzlarının bilgisayar destekli tasarımı

Abstract

m ÖZET Yüksek Lisans Tezi EVSEL ATIKSU ARITMA TESİSLERİ HAVALANDIRMA VE SON ÇÖKELTİM HAVUZLARININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIMI Ulusoy BALİ Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman : Yrd.Doç.Dr. Orhan CERİT Bu çalışmada, tam karışımlı geri devirli aktif çamur sürecinin Quick Basic dilinde yazılan bir bilgisayar programı yardımı ile analizi, tasarım parametre değerlerinin değiştirilerek birçok alternatif tasarımın yapılması ve böylece en uygun sonucu veren süreç seçeneğinin elde edilmesi amaçlanmıştır. Günümüzde aktif çamur sistemlerinin tasarımında çamur yükü (F/M oram) yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla beraber, F/M oranı ile başta reaktör verimi olmak üzere birçok tasarım parametresi arasında direkt bir ilişkiden söz edilememesi; gerek reaktör verimini belirleyen tek değişken olması, gerekse de birçok tasarım parametresini kontrol etmesi açısından, çamur yaşının kullanımını gündeme getirmiştir. Çamur yaşının tasarıma baz oluşturması; reaktör verimi, maliyeti, enerji tüketimi, çamur üretimi ve alan gereksinimi gibi birçok optimizasyon kriterini de etkilemesi açısından karmaşık bir sürecin analizini de beraberinde getirmektedir. Bu çalışma da, çamur yaşı ile çeşitli tasarım ve işletim parametreleri arasındaki ilişkiler, geliştirilen bir bilgisayar programı yardımıyla incelenmiştir. Tesis tasarımının; ekonomi, arıtma verimi veya alan gereksinimi gibi faktörlerden biri baz alınarak optimize edilmesi yerine, birden fazla alternatif sunulmuş ve kullanıcının kendi kriterlerini gözönünde bulundurarak en uygun olanı seçmesi imkanı sağlanmıştır. Program çalıştırılarak; el ile yapılabilecek detaylı bir tasarımdan çok daha kısa bir sürede birçok uygun alternatif tasarımın elde edilebildiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler : Bilgisayar destekli tasarım, aktif çamur, uzman sistemler, modelleme.

IV SUMMARY MsC Thesis COMPUTER - AIDED DESIGN OF AERATION AND SEDIMENTATION BASINS OF DOMESTIC WASTEWATER TREATMENT PLANTS Ulusoy BALİ Cumhuriyet University Institute of Natural and Applied Sciences Department of Environmental Engineering Advisor : Assist. ProfDr Orhan CERÎT In this study, continues stirred activated sludge system with recycle has been aimed to analyze and design by changing design parameters' values with the aid of a computer program written in Quick Basic thereby making it possible to select the best compatible result from a number of alternative designs provided by the program. Recently, sludge loading (F/M ratio) has been widely used for the design of activated sludge systems. However,there is no direct relation between F/M and the other design parameters. Therefore, the use of mean cell residence time has been brought about because of being the only parameter that affects the reactor efficiency and controls many design parameter. Using mean cell residence time for the design, brings up a complex system analyze because of the effects of mean cell residence time on the optimization criterias such as reactor efficiency, costs, energy consumption, sludge production and area requirement In this study, relations between mean cell residence time and design parameters have been investigated by the aid of a computer program. Instead of optimizing the design, depending on plant economy, treatment efficiency or area requirement, a number of alternatives have been obtained for the user to select the most suitable one in respect to his considerations. The program had been run and seen that many suitable alternatives were obtained in a very short time compared to a detailed manual design. Key Words : Computer aided design (CAD), activated sludge, expert systems, modelling.