Aksu Köyü (Ortakent-Koyulhisar-Sivas) kuzey kesiminin metalojenik özellikleri

Abstract

Aksu Köyü yöresi (Ortakent-Koyulhisar-SİVAS), Doğu Karadeniz Bölgesi'de gözlenen damar tipi Pb-Zn-Cu yataklarından birisi olan Kurşunlu yataklarının doğu kesiminde bulunmakta olup, benzer özellikteki yeni yatakların bulunabileceği potansiyel bir saha durumundadır. Yörede Üst Kretase'den Güncel'e kadar yüzeyleyen kayaç türleri `Kurşunludere otobreş-andeziti, Gülkayatepe dasiti ve tiifu, Eskiköy andezit- aglomerası, Çekümtepe andeziti, Deliktaş porfiri-andeziti, Çatalkaya granitoyiti, Çakmaklı çökelleri, Karakaya bazaltı, Yamaç molozu ve alüvyonlar` şeklinde ayrılmışlardır. Tanımlanan birimlerden Karakaya bazaltı dışında olanlar ileri derecede bozunmuşlar (serisitleşme, propilitleşme, opaklaşma, epidotlaşma) ve silisleşmişlerdir. İnceleme alanı içinde bilinen Pb-Zn-Cu yatakları Üst Kretase yaşlı volkanik ve volkano-sedimanter birimler içinde gelişmiş, onların tabakalanma düzlemlerini kesen kırık ve faylar içinde yataklanmış damar tipi yataklar şeklindedirler. Cevher damarlarından alınmış temsili örneklerde gang minerali olarak kuvars, kalsit ve azmiktarda barit, cevher minerali olarak ise sfalerit, galenit, pirit, kalkopirit, kalkosin ve hematit gözlenmiştir. Jeokimyasal incelemeler sırasında örneklerin HF + HNO3 ve HC1 ile çözülmesi ve A. A. S ile okunması esasına dayalı yöntem en uygun yöntem olarak, -200 mikron tane boyu fraksiyonu ise `en uygun fraksiyon` olarak seçilmiş ve tüm örneklerin bu tane boyu fraksiyonu ayrılıp öğütüldükten sonra belirlenen yöntemle analiz edilmişlerdir. Analiz sonuçlarının istatistiksel değerlendirmesi sonucunda; Pb için eşik değer 153.54 ppm, Zn için ise 169.9 ppm olarak belirlenmiştir. Cu için ise tek bir topluluk bulunmaktadır. Anomali değerlerinin harita üzerindeki konumları; Pb anomalilerinin dar, Zn anomalilerinin ise geniş olduğunu göstermektedir. Özellikle Aksu Dere ve Küllücek Dere vadileri yeni yatakların aranması için önemli gibi gözükmektedir.

Aksu Köyü area (Ortakent-Koyulhisar-SİVAS) is located at northeast of the Kurşunlu Pb-Zn-Cu deposits, typical examples of the vein type deposits of the Eastern Black Sea Region of Turkey, and seems to be a potantial field for the similar deposits. Lithologic units, aged Upper Cretaceous to Present, are classified and mapped as `Kurşunludere otobreccia-andesite, Gülkayatepe dacite and tuff, Eskiköy andesite- aglomerate, Çekümtepe andesite, Deliktaş porphiry-andesite, Çakmaklı sediments, Çatalkaya granitoite, Karakaya basalt, colluvium and alluvium. These unites, but Karakaya basalt, show serisitic, pyrophillitic, epodotic and opac mineral alterations. Known Pb-Zn-Cu deposits with in the area are the vein type ores deposited along the fault zones. Ore veins contain quartz, calcite and barite as gangue minerals and contain galena, sphalerite, pyrite, chalcopyrite, calcosite and hematite as ore minerals. During the streem sediment geochemistry studies, a methode based on the dissolution of the samples by acide attact of HF + HNO3 + HC1, and analysing by A.A.S. was determined as the most useful analyses methode and -200 microne grain size fraction was determined as the most suitable grain size. All samples were screened to this garin size fraction and analysed with the mentioned methode.Statistical treatment of the analytical results showed that the thresholds are 153.54 ppm for Pb, 169.9 ppm for Zn. There is only one group of dispersion for Cu. Location of the anomaly values on the maps show that Pb anomalies are very small, while Zn anomalies are very large. Especially, Aksu Dere and Küllücek Dere valleys seem to be important for exploration of new deposits.