Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim ve verim unsurları ile kaliteye etkileri

Abstract

öz Bu çalışma Trakya'da üretilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim ve verim unsurları ile kaliteye etkilerini belirlemek amacıyla 2003- 2004 ekim yılında yürütülmüştür. Deneme beş farklı buğday çeşidi (Kate A-l, Gelibolu, Pehlivan, Golia ve Turan-2000) ve beş ayrı azot dozu (0, 4, 8, 12 ve 16 kg/da) ile tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamak olarak kurulmuştur. Denemede dane verimi, başakta başakçık sayısı, başakta dane sayısı, metrekarede başak sayısı, bitki boyu, başak uzunluğu, bayrak yaprak alanı, başaklanma gün sayısı, çiçeklenme gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı, bayrak yaprağın yeşil kalım süresi, bin dane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, sedimantasyon, ham protein oranı, gluten oram ve gluten indeksi incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Gelibolu diğer çeşitlerden daha verimli olmuştur. İncelenen bütün özelliklerde azotun etkisi önemli bulunmuştur. Pehlivan çeşidinde düşük azot dozlarında daha yüksek verim alınırken, Golia'da yüksek azot dozlarında en yüksek verime ulaşılmıştır. Gerek verim gerekse kalite açısından genel olarak Gelibolu diğer çeşitlerden üstün olmuştur.

ABSTRACT The objective of this research was to determine the effects of different nitrogen doses on yield, quality and related parameters of some bread wheat cultivars grown in Thrace Region during 2003 and 2004 growing seasons. in the research, five different cultivars (Kate A-1, Gelibolu, Pehlivan, Golia and Turan-2000) were grown with application of five different nitrogen doses (O, 4, 8, 12, and 16) according to experimental design of split plot in completely randomized blocks with four replications. Grain yield, number of spiklets per spike, number of seeds per spike, number of spike per m2, plant height, spike length, flag leaf area, days for heading. days for inflorescent, days for maturity, days for flag leaf staying green, 1000-grain weight, hectoliter weight, sedimentation, crude protein ratio, glüten ratio and index were investigated. According to the results, cultivar Gelibolu produced a higher yield compared to other cultivars. The effects of nitrogen on ali parameters were found to be significant. Pehlivan had higher yields at lower nitrogen doses whereas Golia reached to higher yields at the higher nitrogen doses. Gelibolu was superior to other cultivars in terms of both yield and quality. II